تحلیل آثار گردشگری در توسعه مناطق روستایی استان اصفهان (مطالعه موردی روستای گردشگری جاجا )

محورهای موضوعی : مربوط به گردشگری

محمد صادق ابراهیمی ¹ , اسماعیل ایزد ²

1 - گروه توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان

تاریخ دریافت : 1397/04/11 تاریخ پذیرش : 1397/04/11 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: تحلیل عاملی, آثار گردشگری, روستای جاجا,

چکیده مقاله :

گردشگری روستایی یک فعالیت درآمدزا در مناطق روستایی محسوب است. در این مقاله، برخی از آثار مثبت و منفی ورود گردشگران به روستا مورد مطالعه قرار گرفت. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شد، ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسش‌نامه بود که به تعداد 34 پرسشنامه (با استفاده از فرمول کوکران) از ساکنین روستای جاجا انتخاب گردید. روستای جاجا یکی از روستاهای گردشگری شهرستان نجف آباد در استان اصفهان می‌باشد. در این مقاله ویژگی‌های فردی پاسخگویان، اولویت‌های پاسخ دهندگان در مورد آثار مثبت و منفی ورود گردشگران به روستا، بررسی ارتباط بین متغیرها و تحلیل عاملی تأثیرات مثبت و منفی ورود گردشگران، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که از دیدگاه پاسخ‌گویان مهمترین آثار مثبت ورود گردشگران به روستا کمک به ایجاد درآمد تکمیلی و مهمترین آثار منفی ورود گردشگران افزایش قیمت اراضی روستا و گسترش سوداگری می‌باشد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نیز اثرات مثبت را در عوامل: توسعه اقتصادی- زیربنایی، توسعه فرهنگی و توسعه کالبدی و اثرات منفی را در عوامل: تخریب فضای کسب و کار، تخریب فضای تولیدی و تخریب تخصیص منابع بیان نموده است.

چکیده انگلیسی:

Rural tourism could be considered as an income-generating activity in rural areas. In this paper, some positive and negative effects of rural tourism were studied. The survey method was employed and the necessary data were collected through questionnaires.  The number of questionnaire was determined using the Cochran formula (n=34). In this paper, the individual characteristics, priorities of respondents about positive and negative effects of rural tourism were examined and the relationship between the variables was estimated; also, the positive and negative effects of rural tourism on rural areas development were analyzed. The results of the study showed that the most important positive effect of rural tourism was to help create an extra income and the most important negative effect of rural tourism was increasing rural land prices and spreading mediates. The results of factor analysis have also shown positive effects factors for economic- infrastructure development, cultural development and physical development but negative effects factors for destruction of business environment, production environment and allocation resources.

منابع و مأخذ:

1. بدری، س.ع.، سلمانی. م و علیقلی زاده فیروزجایی. ن، (1388)، اثرات اقتصادی گردشگری بر نواحی روستایی مطالعه موردی: نواحی روستایی بخش مرکزی نوشهر، مجله جغرافیا و توسعه­ی ناحیه‌ای، شماره 12، صفحات(35-13).


2. بی نام، سایت تخصصی میراث فرهنگی و گردشگری،( iranchto.ir).


3. تقدیسی زنجانی، س. و دانشور عنبران. ف، (1386). توریسم روستایی، تصویری مجازی یا الگوی حقیقی در برنامه‌ریزی روستایی، مجله جغرافیا و توسعه‌ی ناحیه‌ای، شماره 8 ، صفحات(192-179 ).


4. رضوانی، م. ر.، (1382)، تحلیل روند ایجاد و گسترش خانه‌های دوم در نواحی روستایی(مطالعه موردی: نواحی روستایی شمال استان تهران)، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 45، صفحات73-59 .


5. رکن الدین افتخاری، و قادری. ا، (1381). نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی(نقد و تحلیل چارچوب های نظریه‌ای)، فصل نامه مدرس علوم انسانی، شماره2، صفحات( 23-40).


6. رکن الدین افتخاری، ع. و د. مهدوی، (1385)، راهکارهای توسعه گردشگری روستایی با استفاده از مدل SWOT دهستان لواسان کوچک، فصلنامه مدرس علوم انسانی، شماره2. صفحات(30-1) .


7. سایت مرکز آمار ایران:(http//tar.sci.org.ir/tarif/showit emlist.php ).


8. شمس الدینی، ع.، (1389)، گردشگری روستایی راهکاری سازنده برای توسعه روستایی نمونه موردی: روستای فهلیان، مسکن و محیط روستا، شماره 131، صفحات(107-95).


9. شهیدی، م. م.، ز. اردستانی، و م. م. گودرزی سروش، (1388)، بررسی تأثیرات توریسم در برنامه‌ریزی مناطق روستایی: مطالعه موردی در دهستان لواسان، پژوهش های جغرافیای انسانی، شماره67، صفخات(113-99).


10. ضیایی، م. و پ. ترابیان، (1389)، سنجش سطح قابل قبول اثرات منفی گردشگران بر جوامع محلی در ایران مورد مطالعه سکونتگاه‌های روستایی حوزه­ی تالاب پریشان، فصلنامه علمی پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، شماره 27، تهران، صفحات(225-205).


11. غفاری، س.ر.، م. ترکی هرچگانی، (1388)، نقش گردشگری در توسعة اجتماعی- اقتصادی مناطق روستایی استان چهارمحال و بختیاری: مطالعة موردی بخش سامان، فصلنامه روستا و توسعه، شماره2، صفحات( 113-126).


12. موسایی، م.، (1383)، تخمین تابع تقاضای توریسم به ایران، پژوهشنامنه بازرگانی، شماره 3، (244-225).


13. مهدوی، م.، م. قدیری معصوم، و ن. قهرمانی، (1387)، اثرات گردشگری بر توسعه روستایی با نظر سنجی از روستاییان دره کن و سولقان، فصلنامه روستا و توسعه، شماره 2، تهران، صفحات(60-39).

14-Briedenhan, J. Wickens, E., (2004), Tourism routes as a tool for the economic development of rural areas-vibrant hope or impossible dream ،Tourism management،vol. 25, pp: 71-79.

15-Clarke, J. Denman, R. Hickman, G. Slovak, J., (2001), Rural tourism in rozana okres: a Slovak case study،tourism management ،vol. 22, pp: 193-202.  

16-Nepal, S., (2007), Tourism and rural settlements: Nepal’s Annapurna region ،annals of tourism research،vol. 34, pp: 855-875.    

17-Liu, A., (2006), Tourism in rural areas: Kedah, Malaysia،tourism management ،vol. 27, pp: 878-889.

18-Lorio, M. Corsale, A., (2010), Rural tourism and livelihood strategies in Romania، journal of rural studies،vol. 26, pp: 152-162

19-Macdonald, R. Jolliffe, L., (2003), Cultural rural tourism: evidence from Canada، annals of tourism research، vol. 30, pp: 307-322.