بررسی تاثیر گردشگری برتوسعه پایدار روستاهای سیستان با بهره گیری از پتانسیل های روستایی

محورهای موضوعی : مربوط به گردشگری

اسما رخشانی نژاد ¹ ( دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران ، ایران )
مجید ولی شریعت پناهی ² ( عضو هیات علمی دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران ، ایران )
مسعود مهدوی حاجیلویی ³ ( عضو هیات علمی دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران )

تاریخ دریافت : 1398/09/25 تاریخ پذیرش : 1399/02/31 تاریخ انتشار : 1399/03/01

کلید واژه: گردشگری, توسعه پایدار, گردشگری روستایی, روستاهای سیست,

چکیده مقاله :

این مقاله به واکاوی اثرات گردشگری بر شاخص‌های توسعه پایدار در روستاهای سیستان پرداخته است. با توجه به همگونی و تجانس جامعه روستایی منطقه سیستان، حجم نمونه با تعداد 364 نمونه برای مطالعه انتخاب شد. داده‌های مورد نیاز مقاله با توجه به اهداف و فرضیات با دو روش کمی و کیفی و در دو مرحله جمع‌آوری شده، پس از تجزیه و تحلیل پرسشنامه در روستاها، نتایج به این صورت حاصل شد : شاخص‌های توسعه پایدار در روستاهای مورد مطالعه مورد سنجش قرار گرفت و ویژگی‌های هر یک از روستاها مشخص گردید. بنابراین از لحاظ شاخص اقتصادی روستای قلعه‌نو (جاذبه) وضعیت بهتری نسبت به بقیه دارد و بعد از آن روستای ملاعلی و محمودآباد قرار گرفته‌اند و وضعیت روستای خمک ار لحاظ عامل اقتصادی شرایط مناسبی ندارد. از لحاظ عامل فرهنگی و آموزشی روستای ملاعلی و فیروزه‌ای وضعیت مناسبتری نسبت به بقیه روستاها دارد. با توجه به انتخاب شدن روستای سه‌کوهه بعنوان منطقه نمونه گردشگری به لحاظ عامل قانونی و سیاسی شرایط مناسبی دارد. از نظر عامل فضایی بغیر از روستای محمودآباد سایر روستاها تا حدودی از شرایط مناسبی برخوردار می‌باشد. از نظر عامل زیرساختی با توجه به متغیرهای مورد بررسی روستای محمودآباد وضعیت بسیار نامناسبی نسبت به بقیه روستاها بعد از آن سه‌کوهه تا حدودی از این نظر نامناسب می‌باشد. بقیه روستاها یا بعبارتی جاذبه‌ها شرایط بهتری دارند.

چکیده انگلیسی:

This article analyzes the effects of tourism on Sustainable Development Indicators in Sistan villages. Considering the homogeneity and homogeneity of rural community in Sistan, sample size with 364 samples was selected for study. According to the objectives and assumptions of the paper, the quantitative and qualitative methods were collected in two stages. After analyzing the questionnaire in the villages, the results were as follows: The study was evaluated and the characteristics of each village were determined. Therefore, in terms of economic index of Ghalnu village (attraction), it is better than others and then Malaali and Mahmoudabad are located and Khamak village is not in good economic condition. In terms of cultural and educational factor, the village of Malaali and Firoozeh is in a better position than the other villages. Given the selection of the village of Sehkouh as a sample tourism area, it is in good legal and political terms. In terms of spatial factor other than Mahmoodabad village, other villages have some conditions. In terms of infrastructural factor, considering the studied variables, Mahmoodabad village is inappropriate compared to other villages after that. Other villages or, in other words, attractions are better off.

منابع و مأخذ:

• امین بیدختی، علی اکبر. جعفری، سکینه. سلطانی­نژاد، مهدیه. (1396). نقش میانجی مدیریت و برنامه­ریزی در رابطه بین نقش منابع، جامعه و گردشگری با توسعه­ی پایدار اکوتوریسم، جغرافیا و توسعه شماره 48، صص 58-39.


• بخشی، حامد (1393). بررسی جایگاه و ابعاد گردشگری در اسناد فرادستی عمرانی و توسعه ایران، اولین همایش بین المللی، اولین همایش بین المللی علمی ـ راهبردی توسعه گردشگری جمهوری اسلامی ایران، چالش­ها و چشم­اندازها، مشهد، ایران، انتشارات واحد انتشارات همایش، چاپ اول. صص 237-224.


• بیات، حسین. سیدعامری، میرحسن. حسین­پور، اسکندر. فتحی­کجل، فاروق. (1392). بررسی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ناشی از برگزاری رویدادهای ورزشی ملی از دیدگاه دست اندرکاران ورزشی، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال پنجم، شماره دوم، صص 84-73.


• پروینی، نسترن. شعبانی مقدم، کیوان. اشرف خزایی، علی. (1394). بررسی اثرات برگزاری رویدادهای ورزشی بر توسعه گردشگری جامعه میزبان با تأکید بر بعد اقتصادی، مطالعه موردی: سومین جشنواره جهانی سنگ­نوردی بیستون، مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، دوره دوم، شماره 5، صص 95-87.


• تقوایی، مسعود. حسینی­خواه، حسین. (1396). برنامه­ریزی توسعه صنعت گردشگری مبتنی بر روش آینده پژوهی و سناریونویسی(مطالعه موردی: یاسوج)، مجله­ی برنامه­ریزی و توسعه گردشگری، سال ششم، شماره­ی 23، صص 30-8.


• جاودان، مجتبی و فیروزی، معصومه و آبرین، معین. (1393). مقایسه تطبیقی برنامه­ها و سیاست­های توسعه گردشگری در ایران و کشورهای منتخب در حال توسعه ترکیه و مالزی، اولین همایش ملی گردشگری معاصر، شیراز، دانشگاه شیراز.


• جزائریان، نکیسا، عامری، محسن. (1395). مدیریت و برنامه­ریزی گردشگری ادبی، فصلنامه گردشگری علم و فرهنگ، سال سوم، شماره چهارم، صص 60-55.


• جعفری مقدم، سعید. زالی، محمدرضا. ثنائی­پور، هادی. (1394). سیاستگذاری توسعۀ کارآفرینی در گردشگری: مطالعۀ تطبیقی کشورهای برگزیده، فصلنامه علمی- پژوهشی سیاستگذاری عمومی، دوره 1، شماره 4، صص 48-27.


• جوانمردی، نظام. ایزدی، جهانبخش. جلالی، رضا. (1397). برنامه­ریزی و سیاست­گذاری توسعه صنعت گردشگری بر پایه ایفای نقش ستون­های دولت محلی کارآمد در ایران، فصلنامه علمی تخصصی پژوهش­های گردشگری و توسعه پایدار، سال اول، شماره سه، صص 26-11.


• رحمانی، زین­العابدبین. پرهیزگار، محمدمهدی. امینی، محمدتقی. شیرمحمدی، یزدان. (1392). عوامل مؤثر بر اجرای سیاست‌های گردشگری جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، سال هشتم، شماره 24، صص 207-183.


• حاجی­نژاد، علی. پایدار، ابوذر. باقری، فاطمه. عبدی، ناصر. (1394). تدوین برنامه راهبردی توسعه گردشگری روستایی ایران، فصلنامه سیاست­های راهبردی و کلان، سال دوم، شماره هشتم، صص 135-111.


• دشتی، سولماز؛ منوری، سید مسعود؛ حسینی، سید محسن؛ ریاضی، برهان و مومنی، منصور (1397) ارائه معیارهای مناسب برای برنامه­ریزی صنعت گردشگری در روستای­های ساحلی. علوم و تکنولوژی زیست، سال چهارم، شماره 19، صص 307-297.


• رجبی، آزیتا. یازرلو، محبوبه. (1393). بررسی وضعیت گردشگری جنگ در ایران و ارائۀ استراتژی برای توسعه آن، فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، دوره3، شمار11، صص 48-17.


• رحیم­پور، علی. (1391). بررسی نقش جاذبه­ها و توانمندی­های اسب ایرانی در توسعه و رونق گردشگری کشور با نگاهی به بازارهای هدف، نخستین همایش علمی نژادهای اسب اصیل ایران، تهران، هتل المپیک، صص 400- 376.


• رحیمی، محمد. جلالی فراهانی، مجید. علی­دوست­قهفرخی، ابراهیم جعفری حجین، افسر. (1395). ارائة مدل توسعة گردشگری ورزشی در رویدادهای بین المللی ورزشی ایران در رشتة والیبال، رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی، دورة 4، شمارة 13، صص 47-35.


• سقایی، محسن؛ امینی نژاد، غلامرضا؛ صبوحی، غلامرضا (1394) تأثیرات صنعت گردشگری برتوسعه اجتماعی – فرهنگی شهر بوشهر، فصلنامه علمی و پژوهشی برنامه ریزی منطقه ای، شماره 18، صص 140-131.


• شیخ حسنی، حسین. سلطانی، فاطمه. (1394). ارزیابی برنامه­ریزی مدیریت گردشگری وتوسعه پایدار صنعت توریسم در ایران، دومین کنفرانس علمی پژوهشی افق­های نوین در علوم جغرافیا و برنامه­ریزی، معماری و شهرسازی ایران.


• ضرغامی بروجنی، حمید. صداقت، مریم. (1397). مدل فرایندی توسعۀ پایدار گردشگری جمهوری اسلامی ایران؛ نظریه­ای داده بنیاد با تأکید بر برنامه­های پنج­سالۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، فصلنامۀ علمی- پژوهشی گردشگری و توسعه، سال هفتم، شمارۀ سوم، صص 73-25.


• فراهانی، ابوالفضل؛ اسلامی، صدیقه و سلطان زرندی، حسین پور (1393). اولویت­بندی سهم عوامل توسعه صنعت گردشگری ورزشی در اشتغال­زایی از دیدگاه کارشناسان و محققان. پژوهش­های کاربردی در مدیریت ورزشی، سال دوم، شماره 6، صص 107-113.


• قلی­پور سوته، رحمت­الله. امیری، مجتبی. ضرغام بروجنی، حمید. کیانی فیض­آبادی، زهره. (1397). بررسی راهکارها و ابزارهای سیاستی توسعه گردشگری پزشکی در ایران، فصلنامه علمی- پژوهشی سیاستگذاری عمومی، دوره 4، شماره 4، صص 53-29.


• کریم­پورریحان، مجید. شریف­جاهد، شهرزاد. (1396). مدیریت و برنامه ریزی راهبردی توسعه پایدار گردشگری استان کرمان با تأکید بر گردشگری کویر شهداد، فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیا(برنامه ریزی منطقه ای)، سال هفتم، شماره 4، صص 18-7.


• معین فرد، محمدرضا. شوشی نسب، پروین. کاظم­نژاد، انوشیروان. (1393). راهبردهای توسعه گردشگری ورزشی تفریحی در ایران، دو فصلنامه مدیریت و توسعۀ ورزش، شماره 2(پیاپی 5)، صص 17-1.


• منوچهری، سوران. فراهانی، حسین. (1394). برنامه­ریزی استراتژیک توسعه گردشگری روستایی؛ (مطالعه موردی: بخش خاوومیرآباد)، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال چهارم، شماره پانزدهم، صص 98-81.


• مولادوست، کیومرث. (1392). تبیین تأثیرات گردشگری ورزش چوگان در اقتصاد استان اصفهان، اصفهان، اولین همایش ملی گردشگری، سرمایه­های ملی و چشم انداز آینده.


• مولادوست، کیومرث. (1392). ورزش چوگان و اهمیت آن در گردشگری، دومین همایش گردشگری و طبیعت گردی ایران زمین، همدان، دانشکده فنی شهید مفتح همدان، دانشگاه فنی و حرفه­ایی.


• مولادوست، کیومرث. (1394). پولوتوریسم فرصتی در عرصه رونق­بخشی گردشگری ورزشی، دومین همایش ملی گردشگری و توسعه پایدار، سمنان، دانشگاه سمنان.


• مولادوست، کیومرث. (1397). برنامه­ریزی و سیاست­گذاری توسعه پولوتوریسم در ایران، دومین همایش ملی صنعت اسب، زنجان، دانشگاه زنجان.


• مولادوست، کیومرث. سامانی قطب­آبادی، سحر. ذاکریان، علیرضا. (1396). شناسایی و اولویت بندی مشکلات گردشگری ورزش چوگان در ایران، فصلنامه فضای گردشگری، دوره6، شماره 22، صص 126-109.


• مهدوی، فتاح. یوسفی، بهرام. غلامی ترکسلویه، سجاد. (1394). تعیین عوامل مؤثر بر گردشگری ورزشی استان اصفهان، فصلنامه مطالعات مدیریت ورزشی، شماره32، صص 90-73.


• فلاحی، احمد؛ حسنی احسان، کروبی و کروبی، مهدی (1392) بررسی جاذبه­های طبیعی مؤثر بر توسعه گردشگری ورزشی استان کردستان. مطالعات مدیریت ورزشی، (17)، 159-174.


• Aktas, Ali Rıza. Ozkan, Burhan (August 2014). Echange rate Volatility Effect on Turkish Tourism Incomes, Management Studies, Vol. 2, No. 8, pp.493-499.


• Braz, J.I. (2002). Sport for all moves people around the globe, New perspective for tourism. Journal of Asian sport For All, Vol, 1, 47-52.


• David L. Edgell, Sr, Maria DelMastro Allen, Ginger Smith, Jason R. Swanson.,2008., Tourism Policy and Planning Yesterday, Today and Tomorrow, First edition


• Faber, B., Gaubert, C. (2016). Tourism and Economic Development: Evidence from Mexico’s Coastline, (No. w22300). National Bureau of Economic Research.


• Hinch, T., & Ito, E. (2018). Sustainable sport tourism in Japan. Tourism Planning & Development, 15(1), 96-101.


• Joppe, M. (2017). “Tourism Policy and Governance: Quo Vadis?”, Tourism Management Perspectives, Available online 24 November 2017.


• Kronenberg, K., Fuchs, M., Lexhagen, M. (2018). “A multi-period perspective on tourism’s economic contribution – a regional input-output analysis for Sweden”, Tourism Review, Vol. 73 Issue: 1.


• Martins, Luis Filipe, Gan, Yi. Ferreira-Lopes, Alexandra (2017). An empirical analysis of the influence of macroeconomic determinants on World tourism demand, Tourism Management, 61, pp. 248-260.


• Schianetz, K., Kavanagh, L., &Lockington, D. (2007). The learning tourism destination: The potential of a learning organisation approach for improving the sustainability of tourism destinations. Tourism Management, 28(6), 1485-1496.


• Wang D. Ap, G. (2013). Factors affecting tourism policy implementation: A conceptual framework and a case study in China, Tourism Management, 36(3): 221-233.