ترمیم بافت تاریخی با رویکرد توسعه گردشگری(مطالعه موردی: شهر خوی)

محورهای موضوعی : مربوط به گردشگری

علی خضرلوی اقدم ¹ (دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران.)
کریم حسین زاده دلیر ² (استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران.)
علیرضا سلطانی ³ (استادیار گروه معماری و شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه علمی و کاربردی شهرداری، تبریز، ایران.)

تاریخ دریافت : 1398/03/19 تاریخ پذیرش : 1398/04/31 تاریخ انتشار : 1398/06/01

کلید واژه: توسعه گردشگری, بافت تاریخی, باززنده‌سازی شهری, شهر خوی,

چکیده مقاله :

بافت تاریخی شهر خوی از نظر میراث فرهنگی و جاذبه‌های توریستی از ارزش‌های بسیار بالایی برخوردار است از این‌رو در این مقاله هدف شناسایی وضعیت بافت تاریخی شهر خوی و ارائه راهبردهای باززنده‌سازی بافت تاریخی خوی میباشد.تحقیق حاضر به لحاظ هدف در زمره پژوهش‌های کاربردی، به لحاظ روش تحقیق پیمایشی، جامعه آماری اهالی بافت تاریخی شهر خوی و کارشناسان میباشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 379 نفر برای سرپرستان و 20 نفر کارشناسان بافت تاریخی شهر خوی به عنوان نمونه‌ی آماری برآورد گردید. شیوه نمونه‌گیری، نمونه‌گیری تصادفی است و به تعداد 379 پرسشنامه در بین افراد محدوده توزیع گردید. چهار معیار زیرساختی، اقتصادی، اجتماعی و نهادی به عنوان معیارهایی برای بررسی وضعیت بافت تاریخی شهر خوی با رویکرد گردشگری انتخاب گردید. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم‌افزار SPSS استفاده شده است و با جمع‌بندی مسائل و مشکلات با استفاده از مدل وضع موجودSWOT به تحلیل نقاط ضعف و قوت فرصت‌ها و تهدیدها پرداخته شده است و به منظور تحلیل داده‌ها، از آزمون آزمون t- test استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون T تک نمونه‌ای گویای این است که وضعیت بافت تاریخی شهر خوی از حیث شاخص اجتماعی و اقتصادی جهت باززنده‌سازی مطلوب و از نظر شاخص زیرساختی و نهادی نامطلوب میباشد همچنین نتایج تحقیق نشان داد که محدوده مورد مطالعه دارای فرسودگی میباشد و در کنار این نقطه ضعف، محدوده بدلیل قرار گیری عناصر شاخص فرهنگی و تاریخی دارای پتانسیل بالای جذب گردشگری است که میتواند اهرمی برای باززنده سازی بافت تاریخی شهر خوی باشد.

چکیده انگلیسی:

The historical site of Khoy city in iran, is of a high value in terms of cultural heritage and tourist attractions, thus, in this paper it is aimed to identify the situation of historical site of Khoy and present approaches of rebuilding historical site of Khoy.This paper is in applied research series in terms of purpose and in Terms of purpose,this paper is considered an applied research and in Terms of survey research method,it's a statistical population of Khoy's historical site and exprets. The sample volume by means of Kurkan formula is 379 parents and 20 experts of historical site's of Khoy city as a statistical sample. The sampling method is a random sampling 379 questionnaires ware distributed to the resident of the site. Four fundamental,economical,social and institutional criteria ware chosen in order to study the situation of Khoy's historical site in tourism approach. For analyzing the date, the SPSS software was used, and the advantages and disadvantages and the good an weak points were studied through analyzing the issues and problems via the present condition model,swot. The results of sing-test,suggest that the situation of hysterical site of Khoy city, in terms of socialand economical criteria is optimal for renovation and. Also theresults showed that the above-mentioned area has some erosions and despide this weak point, the area possesses a high potentialof tourist attractions because of the presence of cultural and historical elements, which can be a trigger for renewing the historical site of Khoy city.

منابع و مأخذ:

• امیدوار، ک.، شیخ‌الاسلامی، ع.، بیرانونداده، م.، علیزاده، ی.، رستم گورانی، ا.، تأثیر صنعت گردشگری بر فعالیت های نوسازی و بهسازی بافت تاریخی. فصل نامه جغرافیایی چشم انداز زاگرس، 2(5): 43-24.


• بحرینی، ح.، ایزدی، م.، مفیدی، م.، 1393. رویکردها و سیاستهای نوسازی شهری (از بازسازی تا بازآفرینی شهری پایدار). مطالعات شهری، (9): 30-17.


• بمانیان، م.، انصاری، م.، الماسی‌فر، ن. 1389. باززنده‌سازی منظر فرهنگی تخت سلیمان با تأکید بر رویکردهای بازآفرینی و حفاظت از میراث جهانی. دو فصلنامه مدیر شهری، 8(26): 26-7.


• حبیبی، م.، مقصودی، م.، 1381. مرمت شهری. انتشارات دانشگاه تهران.


• خانی، ع.، 1386. روش‌های حفظ و احیائ بافت تاریخی شهرها. پژوهش‌نامه مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، معاونت پژوهشی و آموزشی(2): 26-12.


• سبحانی‌نژاد، م.، 1383. ساماندهی فضایی و احیاء فرهنگی کالبدی محلات بافت قدیم بر اساس نظرسنجی ساکنان(مطالعه موردی: گذر گود عربان شیراز). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.


• شریفی القلندیس، ب.، مبصر سردرودی، آ.، علیخانی، م.، طالب پور، م.، 1396. اهمیت نگهداری و احیاء بافت‌های تاریخی و تأثیر آن در گردشگری و توسعه پایدار شهری. دو ماهنامه پژوهش در هنر و علوم انسانی، 2(3): صص 40-23.


• صفدری، س.، پورجعفر، م.، رنجبر.، ا. 1393. بازآفرینی فرهنگ‌مبنا زمینه‌ساز ارتقاء تعاملات فرهنگی (نمونة موردی: بافت تاریخی شهر مشهد). نشریه شهرسازی و معماری هفت شهر، 2(47، 48): 39-25.


• عباس‌زاده، م.، محمد مرادی، ا.، سلطان احمدی، ا. 1394. نقش ارز شهای میراث معماری و شهری در توسعه گردشگری فرهنگی؛ مطالعه موردی: بافت تاریخی ارومیه. نشریه مطالعات شهری. 4(14): 90-77.


• غیائی، م.، پرتوی، پ.، فرزاد بهتاش، م.، 1392. چارچوب تحلیلی و روش‌شناسی باززنده‌سازی بافت‌ها و محلات تاریخی(نمونه موردی محله بازارشاه کرمان). مرمت و معماری ایران (مرمت آثار و بافت‌های تاریخی فرهنگی)، 3(6): 26-1.


• فروزانی، م.، 1391. قطب خلاق راهبرد بازآفرینی مرکز تاریخی شهر. منظر، 4(19): 80-48.


• فلامکی، م. 1390. ترمیم شهرها و بناهای تاریخی. چ9. انتشارات دانشگاه تهران.


• قادری، ا.، زمانی مقدم، ا.، جلالی کنیمی، ه. 1391. تدوین راهبردهای اجتماعی مدیریتی احیاء، توسعه و حفاظت بافت‌های تاریخی مطالعه موردی منطقه 12 شهرداری تهران. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 5(1): 113-97.


• کلانتری خلیل آباد، ح.، 1378. برنامه‌ریزی مرمت ناحیه تاریخی شهر یزد. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی.


• مجتبی زاده خانقاهی، ح.، رحمتی ملایی، ع.، رحمتی ملایی، م.، شاهی پور، س. 1394. تأثیر باززنده‌سازی بافت تاریخی بر توسعه گردشگری. فصلنامه علمی و پژوهشی جغرافیا(برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، 6(1): 108-99.


• نوریان، ف.، فلاح‌زاده، س. 1394. بازآفرینی بافت قدیم شهر آمل مبتنی بر استراتژی توسعه گردشگری و برنامه‌ریزی راهبردی سناریویی. نشریه هنرهای زیبا ـ معماری و شهرسازی، 20(3): 58-43.


• Anderson, W.2011. Linkages at Tourism Destinations.Retrieved from https://www.cett.es/fitxers/campushtml/ MiniWebs/118/Anderson_ Zanzibar. pdf.


• Jung, Timothy H; Jin


• sik Lee; Matthew H.T. Yap: Elizabeth M. Ineson. 2015. The role of stakeholder collaboration in culture-led urban regeneration: A case study of the Gwangju project, Korea, Cities, no :44, pp: 29-39.


• Law, C.M .1994. Urban Tourism and its Contribution to Economic Regeneration., Urban Studies Vol.29, No.3 and 4: 599-618.


• Meshkini ,A.2010. Monitoring the Impact of Urban Physical Development Plans on ohd Sites of Cities, American, Journal of Environmental Sciences.


• Orbasli, A. .2000. Tourists in Historic Towns: Urban Conservation and Heritage Management, London.


• Richards, G., 2011. Creativity and Tourism: The State of the Art. Annals of Tourism Research, 38(4), 1225-1253.