نقد و تحلیل ساختار تعلیمی کتاب«نصاب الصبیان» ابونصر فراهی (مطالعه موردی یک کتاب کودک در نظام آموزشی سبک سنّتی)
محورهای موضوعی : متون زبان و ادبیات فارسیابوالفضل غنی زاده 1 * , نزهت طاهری فر 2
1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، ایران.
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
کلید واژه: شعر تعلیمی, شعر کودک, نصاب الصبیان,
چکیده مقاله :
در این نوشته، یک کتاب کودک (نصاب الصبیان) از دو جنبۀ شکلی و محتوایی، مورد مطالعۀ آمایشی_ تحلیلی قرار میگیرد. این کتاب در نظام آموزشی ایران اسلامی حدود ششصد و پنجاه سال مورد استفاده قرارگرفته است.با پژوهش انجام گرفته روی 3216 واژۀ بهکاررفته در نصاب الصبیان، در یک بستر آمایشی تحلیل ریخت و محتوا؛ الف- از نظر شکلی؛ بسامد زبانی واژگان، محتوای لغات، قافیه غنی و فقیر، واژگان انسانی و غیرانسانی و همچنین جاندار و غیر جاندار بودن بخش غیرانسانی و ب- ازنظر محتوایی؛ موضوع لغات، خوشایندی، ناخوشایندی و خنثایی واژهها، درونمایۀ اخلاقی، تخیلی و عاطفی آنها و همچنین عناصر حرکتی، رنگی و موسیقیایی لغات مشخص میشود سپس از طریق تعیین بسامد واژگان، عناصر تعلیمی استاندارد و غیراستاندارد کتاب مشخص میگردد و در نهایت پس از بررسیهای لازم، فاصله داشتن این کتاب از معیارهای شعر کودک به اثبات میرسد.
In this article, the form and content of a children's book (Nesab e sebian) is analyzed statistically. It has been used in iran's islamic educational system approximately for six hundred and fifty years. In the present study, based on statistics counting, 3216 term are used in the book. First: a-In terms of the form determined : Linguistic vocabulary frequency, content words, rich and poor rhyming words, human and non-human related vocabulary, and also we consider the human being and a non section identification and ( b)In terms of content determined: Subject words agreeable, disagreeable and uneffect words, within its amazing, imaginative and emotional moral, as well as the elements of color, music and movement vocabulary. Then it is determined through the determination of the frequency of words, the elements of the standard and non-standard educational book And finally, after the necessary investigation. The findings finally proves that this book is not an appropriate poetry book for children.