بررسی مرگ و زندگی در اشعار فروغ فرّخزاد براساس نظریّة اروس و تاناتوس فروید
محورهای موضوعی : فصلنامه بهارستان سخن
زری خدائی
1
(دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، زنجان، ایران.)
مهری تلخابی
2
(گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، زنجان، ایران.)
حیدر حسنلو
3
(گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، زنجان، ایران.)
حسین آریان
4
(گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، زنجان، ایران.)
کلید واژه: فروید, فروغ فرّخزاد, کلیدواژه ها:اروس, تاناتوس, مرگ و زوال,
چکیده مقاله :
موضوع پژوهش حاضر، بررسی مرگ و زندگی در اشعار فروغ فرّخزاد بر اساس نظریّة اروس و تاناتوس فروید است. جدال میان مرگ و زندگی از بن مایه های مکرر شعر فروغ است. طبق نظریّة سائق (سوقدهنده، محرّک) فروید، تمام غریزهها در دو دسته اصلی قرار می گیرند: غریزة زندگی(اروس) و غریزة مرگ(تاناتوس). اروس، در خدمت زندگی، بقا و نمو است و تاناتوس در خدمت مرگ و تخریب و هر آنچه آدمی را به مرگ نزدیک می کند. هدف این مقاله بررسی جدال دو غریزة اروس و تاناتوس در شعر فروغ فرّخزاد است. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش بنیادین است که اروس و تاناتوس در شعر فروغ چگونه بازتاب پیدا کرده است و نیروی برتر از آن کدام یک از این دو سائق است؟ اهمّیّت این پژوهش از آن روست که با استناد بر نظریّات فروید در ارتباط با عمل کرد غرایز و تأثیر تضادّ و تنش آن ها بر روان انسان و نیز رابطة انسان و محیط پیرامونش، به نمودهایی از این رابطه دوسویه دست می یابد که در تحلیل شعر فروغ مؤثّر است. این مقاله با استفاده از روش تحقیق توصیفی– تحلیلی و با تأمل بر واژگان، صورخیال و فکر حاکم بر شعر فروغ به این نتیجه می رسد غریزة تاناتوس، غریزة غالب در روان شاعر است و از این رو، مرگ اندیشی تمامت روان او را احاطه کرده است.
الف: کتابنامه
ب: مقالهها