تنوع ژنتیکی برخی توده‌های بومی گندم استان زنجان با الگوهای گلیادینی

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

آرش محمدی ¹ (دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز تبریز، ایران)
مصطفی ولیزاده ² (استادان گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز تبریز، ایران)
محمد مقدم ³ (استادان گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز تبریز، ایران)
یوسف ارشد ⁴ (استادیار موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج، ایران)

تاریخ دریافت : 1393/10/12 تاریخ پذیرش : 1394/05/04 تاریخ انتشار : 1394/06/01

کلید واژه: چندشکلی, تجزیه خوشه ای, پروتئین دانه, شاخص تنوع ژنتیکی نی, الکتروفورز اسیدی, الگوهای الکتروفورزی,

چکیده مقاله :

در مطالعه حاضر، تنوع ژنتیکی گلیادین ها بین 30 نمونه از توده های بومی گندم متعلق به استان زنجان با استفاده از روش الکتروفورز اسیدی بررسی گردید. در کل 54 نوار گلیادین چندشکل شناسایی گردید. بیشترین فراوانی مربوط به نوار گلیادین 46 بود که در 90% توده های بومی گندم مشاهده شد. همچنین نوارهای 5/12 و 5/15 در 7/86 % از گندم ها مشاهده شدند. میزان تنوع نوارهای گلیادینی بالا بود (967/0=H). بیشترین و کمترین میزان تنوع ژنتیکی به ترتیب مربوط به امگا-گلیادین ها و گاما- گلیادین ها بود. توده های بومی گندم مورد مطالعه از لحاظ تعداد نوارهای گلیادینی نیز متنوع بوده و واجد 25 - 11 نوار بودند و هر یک از نمونه های مورد مطالعه، الگوی گلیادینی خاصی را نشان دادند. در کل، 29 الگوی امگا-گلیادینی، 15 الگوی گاما-گلیادینی، 22 الگوی بتا-گلیادینی و 23 الگوی آلفا-گلیادینی شناسایی شدند. تجزیه خوشه ای توانست سه توده تتراپلویید TN-11372 ،TN-11734 و TN-11743 را از هگزاپلوییدها جدا کند. نتایج این مطالعه نشان داد که تجزیه و تحلیل گلیادین ها می تواند برای ارزیابی تنوع ژنتیکی، شناسایی ژنوتیپ های گندم و تشخیص سطوح پلوییدی مختلف بسیار مفید باشد.

چکیده انگلیسی:

In present research, genetic diversity of gliadins among 30 wheat landraces belong to region of Zanjan-Iran, was studied by Acid-PAGE technique. Totally 54 polymorphic gliadin bands were identified. The highest frequency was related to gliadin band 46 witch observed in 90% of wheats. Also gliadins 12.5 and 15.5 were observed in 86.7% of the wheats. Genetic diversity of the wheats based on total gliadin found to be high (H=0.967). Highest and Lowest genetic variation related to omega-gliadins (H=0.917) and gamma-gliadins (H=0.781) respectively. Wheats of Zanjan showed diversity in terms of gliadin bands number (11-25 bands). The entire wheats, showed specific gliadin pattern. Totally, 29 omega-gliadin patterns, 15 gamma-gliadin patterns, 22 beta-gliadin patterns and 23 alpha-gliadin patterns were observed. Cluster analysis could separate three tetraploid genotypes TN-11372, TN-11734, TN-11743 from hexaploids. These results indicate that gliadin proteins analysis is useful for evaluating of genetic diversity, characterizing of wheat genotypes and separating of different ploidy levels.