اشعار حافظ یکی از عالی ترین متن ها برای خوانش بوطیقایی به حساب می آید؛ هنر سازه‎های ایهام و طنز تأثیر بهسزایی در تأویل اشعار حافظ دارد. حافظ در ساختار نحوی و ظرایف هنری از قرآن مجید متأثر است؛ چون که تار و پود کلام حافظ با آیات الهی پیوند خورده است. زبان اشارت حافظ چکیده کامل
اشعار حافظ یکی از عالی ترین متن ها برای خوانش بوطیقایی به حساب می آید؛ هنر سازه‎های ایهام و طنز تأثیر بهسزایی در تأویل اشعار حافظ دارد. حافظ در ساختار نحوی و ظرایف هنری از قرآن مجید متأثر است؛ چون که تار و پود کلام حافظ با آیات الهی پیوند خورده است. زبان اشارت حافظ در بردارندة مفاهیم ظریف رندانه همراه با زبان وحیانی و آسمانی است؛ در عین حال بیانگر مقام برزخی انسان است؛ هم سروکارش با لب جام و رخ ساقی سیمین ساق است هم بیانگر ناب ترین تجربة عرفانی است. این تحقیق با روش تحلیلی با استفاده از کلید واژههای "بوطیقا"، "هرمنوتیک" و "خوانش" انجام شده است. آنچه در مباحث زیباشناسی مطرح شده است شکل دیگری از تئورهای گادامر، پل ریکور، هایدگر و ژاک لاکان است؛ چون ژاک لاکان تأکید بر رابطة دال و مدلول زبان دارد و معتقد است هر چه این رابطه سیال‎تر باشد ارزش هرمنوتیکی آن بیشتر خواهد بود. به همین دلیل مباحث هنری به خصوص طنز و ایهام رابطة دال و مدلول را سیالتر و در نتیجه متن را به یک متن عالی ادبی تأویلپذیر مبدل میسازد.
پرونده مقاله
این جستار از طریق توصیف و تحلیل دادههایی که از مطالعات کتابخانهای به دست آمده، به واکاوی عناصر خیال و عاطفه در سرودههای عشقی میپردازد. پیکرۀ متنی از 88 شعر شکل گرفته است. نتایج نشان میدهد که در بحث از صور خیال، کنایه بالاترین بسامد را دارد و این یافته از بعد خودانت چکیده کامل
این جستار از طریق توصیف و تحلیل دادههایی که از مطالعات کتابخانهای به دست آمده، به واکاوی عناصر خیال و عاطفه در سرودههای عشقی میپردازد. پیکرۀ متنی از 88 شعر شکل گرفته است. نتایج نشان میدهد که در بحث از صور خیال، کنایه بالاترین بسامد را دارد و این یافته از بعد خودانتقادی ادبی با پیشبینی خود شاعر، به مثابۀ منتقد اوّلیّه منطبق است. در جایگاههای بعدی، به ترتیب استعاره، مجاز و تشبیه قراردارند. وی کنایۀ بعید به کار نبرده و فراوانی کنایههای قاموسی و ایما از انواع متناظر آنها بالاتر است. در موضوع مجاز، بر اساس الگوهای شناختی معلوم میشود که عشقی شاعری بهگزین و گزیدهگو است و به خواننده و جلب توجّه وی اهمّیّت میدهد. بسامد مجاز در هزلیّات بالاتر از میانیگن کلّ اشعار است و علاقۀ صفت و موصوف بیشترین فراوانی را دارد. تشبیهات اغلب از نوع صریح، مفصّل، مرسل و طرفین تشبیه غالباً حسّی است و استعارهها بیشتر از نوع مصرّحۀ مجرّده است و همگی اینها نشان از بارز بودن صفت سادگی دارد. از منظر عاطفی در شعر او منِ شخصی غلبه دارد و من اجتماعی در جایگاه بعد از آن قرار میگیرد و این بر خلاف باور عمومی دربارۀ جایگاه عاطفه در شعر مشروطه است. واکاوی آثار عشقی از بابت هیجانات روانشناختی نشان میدهد که غم و حسرت همراه با یاس و دلسوزی مهمترین هیجانهای حاکم بر این شعرهاست که معرّف غلبۀ هیجان منفی و بازدارنده بر نوع مثبت و پیشبرنده است.
پرونده مقاله
چکیدهوشتة پیش رو مقایسهای است تطبیقی، بین غزلیات سعدی و سونت‎های پترارک، که به جنبه‎های زیبایی آفرینی طبیعت، تصویرسازی‎ها و تصویرگرایی‎های شعری که در قالب تشبیه ، استعاره و نماد قرار گرفته؛ توجه شده است. سعدی از بزرگترین و سرآمدترین شاعران زبان و ادبیات چکیده کامل
چکیدهوشتة پیش رو مقایسهای است تطبیقی، بین غزلیات سعدی و سونت‎های پترارک، که به جنبه‎های زیبایی آفرینی طبیعت، تصویرسازی‎ها و تصویرگرایی‎های شعری که در قالب تشبیه ، استعاره و نماد قرار گرفته؛ توجه شده است. سعدی از بزرگترین و سرآمدترین شاعران زبان و ادبیات فارسی در قرنهفتم هجری و پترارک از مشهورترین شاعران و نویسندگان قرن چهاردهم میلادی و مشهور به پدر اومانیسم، کهاشعار عاشقان ه اش او را معروف کرد. آنچه در اولین برخورد به چشم می خورد مضمون واحد در اشعار هر دو شاعر در نگاه به طبیعت است. اما در نگاهی دقیق تر متوجه تفاوتهای آنان م یشویم. هر دو شاعر در اندیشه های عاشقانةخود از طبیعت و عناصر و مظاهر آن بهره جستهاند و هر کدام به فراخور حال خویشتن و محیط زندگی به گونه اییخاص، عناصر طبیعت را در اشعار خویش بکار برد هاند و صحنه هایی زیبا آفریده اند. آشنایی با سبک و سنت هایادبی دیگر ملل، نه تنها ما را با فرهنگ و علوم آنها آشنا می سازد بلکه، کمک بزرگی در جهت ارتقاء علم و دانش وفرهنگ کشور ما میباشد. روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی با رویکرد تطبیقی می باشد.
پرونده مقاله
ادبیات عرفانی گسترده ترین حوزه ادبی در ایران می باشد که نقش مهمی در پروراندن اخلاق و فرهنگ را ایفا می نماید. شعر عرفانی شعری است که ارباب معانی در بیان اصول و حقایق معنوی سرودهاند و شاعران عارف این معارف را به زبان رمز و نماد انتقال دادهاند. پژوهنده ابتدا اشارهای به چکیده کامل
ادبیات عرفانی گسترده ترین حوزه ادبی در ایران می باشد که نقش مهمی در پروراندن اخلاق و فرهنگ را ایفا می نماید. شعر عرفانی شعری است که ارباب معانی در بیان اصول و حقایق معنوی سرودهاند و شاعران عارف این معارف را به زبان رمز و نماد انتقال دادهاند. پژوهنده ابتدا اشارهای به تعریف نماد نموده است و سپس با معرفی مولوی و جایگاه او در ادبیات عرفانی به دیدگاه وی در مورد وحدت پرداخته است.آنچه در مورد شعر و اندیشه مولوی قابل تامل است، بسط اندیشه های عرفانی و اخلاقی در آثار این شاعر گرانقدر می باشد. در این پژوهش که به صورت توصیفی_ تحلیلی(کتابخانه ای) صورت پذیرفته است با مطالعه مثنوی معنوی چند داستان مورد بررسی قرار گرفتند که در آن ها با استفاده از نماد های گوناگون، اهمیت وحدت و عشق به معبود و بازگشت به جایگاه اصلی به زیبایی نمایان شده است.واژه های کلیدی:شعر عرفانی، نماد، نماد در مثنوی، وحدت
پرونده مقاله
شیون فومنی و به تعبیر خودششاعر شمالی عشق از نوآورترین غزلسرایان معاصر است؛ نوگراییهای او در بعد تصویر و زبان از ویژگی خاصی برخودار است و این ویژگی خاص، همانا تأثیر اقلیم شاعر در این دو بعد است و این عامل است که اقلیمگرایی را در شعر او به عنوان برجستهترین مشخصه، ظاهر چکیده کامل
شیون فومنی و به تعبیر خودششاعر شمالی عشق از نوآورترین غزلسرایان معاصر است؛ نوگراییهای او در بعد تصویر و زبان از ویژگی خاصی برخودار است و این ویژگی خاص، همانا تأثیر اقلیم شاعر در این دو بعد است و این عامل است که اقلیمگرایی را در شعر او به عنوان برجستهترین مشخصه، ظاهر میسازد. پژوهش حاضر، به نوآوری شیون در زبان شاعرانه پرداخته است. زبان شیون در غزلیّات، زبان معاصری است و او به زبان زنده زمان میسراید؛ واژگان امروزین، ترکیبات و تعبیرات محاورهای و گفتاری و کنایات معاصر در غزل او حضوری پر رنگ دارد و سبب ایجاد صمیمیّت و تسهیل ارتباط با مخاطب معاصر میشود. همچنین واژگان بومی و عناصر زبانی برگرفته از محیط گیلان، به زبان شعری او برجستگی خاصی میبخشد. برجسته ترین نوجویی زبانی شاعر را می توان در ترکیب سازی او دید؛ شیون، شاعری ترکیب ساز است و او را می توان از موفّقترین شاعران و پرکارترین شاعران در ترکیبسازی دانست. ترکیبات نو در شعر او بسامد بالایی دارند و این ویژگی در نوگرایی زبانی او سهمی قابل توجّه دارد. در ترکیبسازی شاعر نیز عناصر بومی، دخالتی گسترده دارند و غالب اجزاء و عناصر این ترکیبات برگرفته از عناصر بومی گیلان و شمال ایران است.
پرونده مقاله
یکی از زیرمجموعههای دانش زیباییشناسی محتوا، شخصیتشناسی است و از بهترین نمونههای تحلیلهای شخصیتشناسی، اسطورههای ایرانی هستند که سالیان متمادی در عرصه متنهای آیینی، حماسی و عرفانی به ظهور رسیدهاند و به جهت سیرتطور خارقالعاده، دیرینگی و باورپذیریشان، شخصیتپرداز چکیده کامل
یکی از زیرمجموعههای دانش زیباییشناسی محتوا، شخصیتشناسی است و از بهترین نمونههای تحلیلهای شخصیتشناسی، اسطورههای ایرانی هستند که سالیان متمادی در عرصه متنهای آیینی، حماسی و عرفانی به ظهور رسیدهاند و به جهت سیرتطور خارقالعاده، دیرینگی و باورپذیریشان، شخصیتپردازیهایی ویژه دارند. از میان این اسطورهها، سیمرغ برای خاطر ماهیت مقدس، رمزآلود و چندچهرهای که دارد بیش از همه میتواند دریافتهای زیباییشناسانه را بازتاب دهد و به آیینه تمامنمای اسطورههای ایرانی بدل شود. تاجاییکه به گفته جوزف کمبل، اسطورهشناس معاصر، به موجودی تبدیل میشود که انسانها میتوانند به راحتی از وی رهنمود پذیرند.جستار پیش رو می کوشد تا سیر تطور شخصیت سیمرغ را در گذر از حماسه به عرفان مشخص سازد. در این راستا، عناصر شخصیتشناختی، رفتار و گفتار این اسطوره بررسی میشود و آنچه به او نسبت داده شده یا در توصیفش آمده، مورد مداقه قرار خواهد گرفت. دستاورد پژوهش سیمرغ را شخصیتی چندوجهی معرفی مینماید که میتوان آن را قهرمان یا خدایگان باروری ـ نوزایی خواند.
پرونده مقاله
معانی بهعنوان یکی از سه علم زیباشناسی سخن پارسی، جایگاه خاص و ممتازی در بلاغتِ سخن دارد و علوم و فنون بلاغی در شکلگیری زبان، نقـش مهمّـی دارند. با توجّه به قواعد و اصول علم معانی، نقش و اهمّیّت انواع جمله در انتقال مفاهیم، قابل بررسی است. این علم، انواع جمله را به خبر چکیده کامل
معانی بهعنوان یکی از سه علم زیباشناسی سخن پارسی، جایگاه خاص و ممتازی در بلاغتِ سخن دارد و علوم و فنون بلاغی در شکلگیری زبان، نقـش مهمّـی دارند. با توجّه به قواعد و اصول علم معانی، نقش و اهمّیّت انواع جمله در انتقال مفاهیم، قابل بررسی است. این علم، انواع جمله را به خبر و انشا تقسیم و از نظر معانی ثانوی، مطالعه میکند. در این پژوهش که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای صورت گرفته، نویسنده درصدد آن است تا به بررسی جنبههای بلاغی نامههای شاهنامه با رویکرد جایگاه جملههای خبری و انشایی بپردازد و به این نتیجه رسیده است که در منظومههای داستانی و حماسی فارسی، نقش و تعداد بسیاری نامه وجود دارد که قابل مقایسه با نامههای شاهنامۀ فردوسی نیست و تعداد دویست و پنجاه نامۀ به کار رفته در شاهنامه گواه این ادعاست. این نامهها بیشتر در دو بخش پهلوانی و تاریخی به کار رفتهاند و هدف فردوسی فقط انتقال اندیشه و خواست فرستندۀ آنها نیست؛ بلکه هر یک فرصتی هستند برای حکیم تا نوآوری و تنوع به کار آورد؛ گاه بخشهایی از داستان را از زبان نویسندۀ نامه، نقل میکند؛ گاه با بیان احساسات فرد از زبان خود او، شوری در سخن میافکند تا مجالی برای پرداخت شخصیت قهرمانان حماسه بیابد و بیآنکه حضورش، سایهای بر رویدادها بگسترد، تحلیلها و حتّی پیامهای خویش را به مخاطب میرساند و در یک کلام، نامهها آینۀ تمام نمای شاهنامهاند.
پرونده مقاله
شیخ اجل، سعدی شیرین سخن را اگر خداوندگار شعر و ادب فارسی ننامیم، بی تردید و بی اغراق باید وی را یکی از درخشان ترین ستاره های پهنه ی وسیع آسمان زبان و ادب و فرهنگ فارسی بدانیم. همان گونه که بزرگان و طلایه داران ادبیات فارسی، کلام و بیان سعدی را به فصاحت، بلاغت و سادگی و چکیده کامل
شیخ اجل، سعدی شیرین سخن را اگر خداوندگار شعر و ادب فارسی ننامیم، بی تردید و بی اغراق باید وی را یکی از درخشان ترین ستاره های پهنه ی وسیع آسمان زبان و ادب و فرهنگ فارسی بدانیم. همان گونه که بزرگان و طلایه داران ادبیات فارسی، کلام و بیان سعدی را به فصاحت، بلاغت و سادگی و زیبایی می شناسند، همین خصوصیات سبب شده است تا کلام شیخ شیراز دل های مخاطبانش از همه اقشار اجتماعی را همچنان علرغم گذشت قرن ها در تسخیر خود داشته باشد، چرا که برای همه فارسی زبانان اشعار سعدی دلنشین و موجز و ملموس است. آنچه که از قلم سعدی تراوش شده است در یک کلام زیبا است و همین زیبایی باعث کشش به شعر سعدی میشود. سعدی استاد بی نظیر زبان است چه در سطح کلمات و عبارات و چه در شیوه جمله بندی و پایان بندی های تأثیرگذار و و گیرا و چه در به کارگیری و ابداع بدایع و آرایه های ادبی و چه در تصویر سازی های خلاقانه. سعدی همه این استادی والا در سرایش شعر را با احساس ناب و عاطفه و انسانیت مثال زدنی خود پیوند زده و به گواه گفته خویش که سخن کز دل برآید لاجرم بر دل نشیند، خواننده این زیبایی کم نظیر را حس می کند. در واقع به همین دلیل باید گفت به حقیقت سعدی شاعر زیبایی و زیبایی شناسی است.
پرونده مقاله