فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - جستجوى حماسه در غنا
  زهرا درّى
  پیشینه طبقه بندى ادبیات از حیث محتوایى و ساختارى وپدید آمدن شاخه اى از مطالعات ادبى تحت عنوان "انواع ادبى" به روزگار ارسطو و هوراس برمى گردد. هرچند که در نظریه پردازى هاى کهن بر تغییر ناپذیرى ویژگى هاى انواع ادبى تاکید مى شده است ولى در تئورى هاى جدید اعتقاد بر این است چکیده کامل

  پیشینه طبقه بندى ادبیات از حیث محتوایى و ساختارى وپدید آمدن شاخه اى از مطالعات ادبى تحت عنوان "انواع ادبى" به روزگار ارسطو و هوراس برمى گردد. هرچند که در نظریه پردازى هاى کهن بر تغییر ناپذیرى ویژگى هاى انواع ادبى تاکید مى شده است ولى در تئورى هاى جدید اعتقاد بر این است که انواع ادبى مى توانند دگرگون شوند، بر یکدیگر اثر بگذارند و یا با هم درآمیزند؛ و اساسا تاریخ ادبیات یعنى تاریخ تحول ژانرهاى ادبى. "حماسه" یکى از انواع ادبى است که بر دیگر ژانرهاى ادبى از جمله منظومه هاى غنایى زبان فارسى مثل "گل و نوروز" خواجوى کرمانى اثر گذاشته است. با بررسى بن مایه هاى داستانى چنین به نظر مى رسد که در این اثر، حماسه پهلوانى به حماسه عاشقانه اى متناسب با جامعه هم عصر خواجو تبدیل شده است، (با اذعان بدین امر که پیشینه کهن این نوع ادبى را نیز نمى توان نادیده گرفت). بر این اساس در این جُستار به جستجوى عناصر حماسه، (روایت گرى، خرق عادت، رویا، ...) در اثرى غنایى، پرداخته شده است تا دیباچه اى بر بحث "از حماسه تا رمانس" باشد پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - سبک خراسانى سروده‏ هاى شفیعى کدکنى
  مسعود دلاویز
  ساختار شعر معاصر فارسى در طول حیات خویش از نفوذ زبانى و ادبى برکنار نمانده و خواسته یا ناخواسته تحت سیطره گذشته زبان فارسى و به طور مشخص زبان خراسانى در شعر بعضى از شاعران نوپرداز قرار گرفته است. شفیعى کدکنى از سرایندگانى است که با توجه به ارادتى که به زبان کهن خراسانى چکیده کامل

  ساختار شعر معاصر فارسى در طول حیات خویش از نفوذ زبانى و ادبى برکنار نمانده و خواسته یا ناخواسته تحت سیطره گذشته زبان فارسى و به طور مشخص زبان خراسانى در شعر بعضى از شاعران نوپرداز قرار گرفته است. شفیعى کدکنى از سرایندگانى است که با توجه به ارادتى که به زبان کهن خراسانى دارد، توانسته با بهره گیرى از قریحه ذاتى و اکتسابى خود در به کارگیرى امکانات آن زبان از یک طرف رونقى به زبان شاعرى خویش بخشد و از طرف دیگر ظرفیت هاى جدیدى را به شعر و زبان فارسى وارد کند. هدف این نوشتار بررسى نشانه هاى زبانى و ادبى سبک خراسانى در شعر شفیعى کدکنى به روش کتابخانه اى و اسنادى است، تا نشان دهد که او با تکیه بر زبان مادرى و دانش آکادمیک خود که از توغّل در متون کهن و ادبیات خراسان به دست آمده، چگونه توانسته با پیوند این عناصر زبانى گذشته با زبان امروزى، زبانى مشخص ومتمایز بیافریند و ضمن تلفیق شعر خراسانى با نیمایى هم به حفظ هویت تاریخى واژگان فارسى کمک کند و هم در لابه لاى پایبندى خود به ادب و فرهنگ خراسان، شاعرانِ جوان پس از خود را به مطالعه و جستجو در گذشته شعر فارسى ترغیب کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - رئالیسم در اشعار لاهوتى
  مرتضى رزاق‏ پور سمیه نوش ‏آبادى
  مکتب رئالیسم یکى از بنیادى ترین مکاتب هنرى است که در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه ظهور کرد و به سرعت گسترش یافت. پرهیز از تخیل و الهام هاى درونى رمانتیک ها و پرداختن به واقعیت هاى عالم بیرون از اساسى ترین اصول این مکتب بود که شاعران، نویسندگان و هنرمندان را به سوى خویش کش چکیده کامل

  مکتب رئالیسم یکى از بنیادى ترین مکاتب هنرى است که در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه ظهور کرد و به سرعت گسترش یافت. پرهیز از تخیل و الهام هاى درونى رمانتیک ها و پرداختن به واقعیت هاى عالم بیرون از اساسى ترین اصول این مکتب بود که شاعران، نویسندگان و هنرمندان را به سوى خویش کشاند. در ایران نیز همگام با حرکت هاى مشروطه خواهان، شاعران و نویسندگان به مسائل اجتماعى و انحطاط و عقب ماندگى کشور، توجه نشان دادند. عصر مشروطه را باید نقطه عطفى در ورود شعر به حوزه زندگى مردم و مسائل جامعه و متمایل شدن آن به واقع گرایى دانست. از میان شاعران این دوره، ابوالقاسم لاهوتى با گرایش شدید به جریان چپ از منظرى سوسیالیستى به اوضاع کشور توجه نشان داد. در این مقاله نگارندگان بر آن اند براى نخستین بار به این پرسش پاسخ دهند که عناصر رئالیستى تا چه حد در اشعار لاهوتى بازتاب یافته است؟ و آیا مى توان او را پیرو سبک رئالیسم دانست؟ نویسندگان این پژوهش با استفاده از منابع معتبرِ رئالیسم، ضمن معرفى این مکتب، اصول آن را معرفى مى کنند و اشعار لاهوتى را بر مبناى اصول رئالیسم مورد نقد و بررسى قرار مى دهند. این مقاله پیروى لاهوتى از شیوه رئالیسم سوسیالیستى را اثبات مى کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - نگاهى به کارکرد اسطوره و نماد در آثار قیصر امین‏ پور
  پریسا صالحى ناصر نیکوبخت
  از آنجا که اسطوره و نماد در بازنمود تحولات فکرى فردى و اجتماعى مى تواند نقشى عمیق ایفا کند، در این مقاله مى کوشیم با بررسى کارکرد اسطوره و نماد در آثار قیصر امین پور، به تحلیل گفتمانى آثار او مبادرت کنیم. شایان ذکر است که اسطوره ها عینى شدن تجربه اجتماعى بشرند و مى توان چکیده کامل

  از آنجا که اسطوره و نماد در بازنمود تحولات فکرى فردى و اجتماعى مى تواند نقشى عمیق ایفا کند، در این مقاله مى کوشیم با بررسى کارکرد اسطوره و نماد در آثار قیصر امین پور، به تحلیل گفتمانى آثار او مبادرت کنیم. شایان ذکر است که اسطوره ها عینى شدن تجربه اجتماعى بشرند و مى توانند بیانگر اوضاع اجتماعى مخاطبان خود باشند و به مخاطبان خود کمک کنند تا دنیایى را که در آن زندگى مى کنند بهتر درک نمایند. امین پور به فراخور قدرت ادبى، بضاعت ذوقى و دست مایه هاى علمى و هنرى خویش و با الهام گرفتن از مفاهیم نمادین و اسطوره اى، به بازآفرینىِ هنرمندانه آن ها با پرداختى تازه و متناسب با نیازهاى اجتماعى دست زده است. این پژوهش به بررسى اسطوره و نماد از منظر تحلیل گفتمان در شعر قیصر امین پور مى پردازد. به نظر مى رسد عامل اصلى تجلّى این اسطوره ها و نمادها در شعر امین پور، بازتاب جریانات اجتماعى و سیاسى و گاه اعتقادى است. به تحقیق وجود این مؤلفه هاى اسطوره اى و نمادین سبب نفوذ شعر او در بین عامه مردم شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - زوال پدرسالارى در داستان‏ هاى بزرگ علوى
  جهانگیر صفرى میثم زارع
  بزرگ علوى یکى از داستان نویسان برجسته معاصر است که در دو حوزه داستان کوتاه و رمان آثار ارزشمندى نوشته و در این داستان ها مهم ترین مضامین اجتماعى عصر خود را منعکس ساخته است "پدرسالارى" و زوال تدریجى آن در جامعه ایرانى از جمله مضامینى است که در آثار بزرگ علوى سیر آن به نم چکیده کامل

  بزرگ علوى یکى از داستان نویسان برجسته معاصر است که در دو حوزه داستان کوتاه و رمان آثار ارزشمندى نوشته و در این داستان ها مهم ترین مضامین اجتماعى عصر خود را منعکس ساخته است "پدرسالارى" و زوال تدریجى آن در جامعه ایرانى از جمله مضامینى است که در آثار بزرگ علوى سیر آن به نمایش گذاشته شده است. در داستان هاى اولیه علوى پدرسالارى بسیار پررنگ و چشمگیر مطرح شده است ولى در داستان هاى متأخر او با توجه به تحول جامعه از سنت به تجدّد به تدریج شاهد زوال آن هستیم که این مقاله به تحلیل این موضوع مى پردازد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - ساختار و سبک رمان "سنگ صبور"
  مهین‏ دخت فرخ‏ نیا فرزانه بوریازاده
  رمان سنگ صبور، اهمیّت ویژه اى هم از نظر ساختار داستانى و هم از جهت زبانى دارد، زیرا از اولین رمان هاى چند صدایى محسوب مى شود که تحت تأثیر آثار نویسندگان آمریکایى قرن بیستم، به ویژه خشم و هیاهو و رمان گور به گور فاکنر نوشته شده و از طرفى براى نخستین بار از عامیانه نویسى چکیده کامل

  رمان سنگ صبور، اهمیّت ویژه اى هم از نظر ساختار داستانى و هم از جهت زبانى دارد، زیرا از اولین رمان هاى چند صدایى محسوب مى شود که تحت تأثیر آثار نویسندگان آمریکایى قرن بیستم، به ویژه خشم و هیاهو و رمان گور به گور فاکنر نوشته شده و از طرفى براى نخستین بار از عامیانه نویسى به عنوان سبک نوشتارى در تمام طول رمان استفاده شده است. هدف این مقاله که با استفاده از اطلاعات کتابخانه اى و روش استقراء، مبتنى بر توصیف و تحلیل تهیه شده است، بررسى کامل این کتاب از دیدگاه ساختارى و سبک شناختى و پاسخ به این پرسش است که مهم ترین ویژگى هاى ساختارى روایى و سبکى این کتاب و ارتباط آن ها با یکدیگر چیست؟ یافته هاى این پژوهش بیانگر آن است که میان ساختار و سبک داستان پیوند و انسجامى کامل برقرار است و هردو در خدمت القاى درونمایه مورد نظر نویسنده قرار گرفته اند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - ترفندهاى برجسته‏ سازى فعل در مثنوى معنوى
  عبدالله ولى‏ پور رقیه همتى
  مولوى اکثر قسمت هاى مثنوى معنوى را به گفته خودش، در حالت بى خودى و در اثر تلقین منِ ملکوتىِ خود سروده است و در این شرایط، که لحظات ناب یک عارف محسوب مى شود، اصالت با موسیقى و کلمات است و معانى تابع موسیقى و الفاظند و مولوى براى اصالت بخشیدن به کلمات و برجسته سازى عناصر چکیده کامل

  مولوى اکثر قسمت هاى مثنوى معنوى را به گفته خودش، در حالت بى خودى و در اثر تلقین منِ ملکوتىِ خود سروده است و در این شرایط، که لحظات ناب یک عارف محسوب مى شود، اصالت با موسیقى و کلمات است و معانى تابع موسیقى و الفاظند و مولوى براى اصالت بخشیدن به کلمات و برجسته سازى عناصر زبانى و بالطبع، تأثیرگذارى عاطفىِ مضاعف از شگردها و ترفندهاى مختلف بهره مى گیرد. در این میان، مبحثِ فعل و شیوه برجسته سازى آن در مثنوى معنوى یکى از جالب توجه ترین موارد مى باشد که مولوى به شکل هاى گوناگون از جمله، تصرفات صرفى و نحوى، حذف، تأثیرپذیرى از گویش و لهجه و... این شگرد را عملى مى کند. این شگردهاى هنرى از جنبه هاى مختلف، منطبق با نظریات نقد زیبایى شناختى صورتگرایان است. از آنجایى که مثنوى معنوى، تاکنون کم تر بر پایه نظریه هاى جدید نقد ادبى مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است و با توجه به این که مکتب فرمالیسم جریان نوپایى است که در اوایل قرن بیستم در روسیه پدیدار شد و در دوره هاى گذشته برخى از علماى بلاغت اسلامى نیز به اصول صورتگرایان نظیر لفظ و فرم، بیش از معنى اهمیت مى دادند، بنابراین نگارندگان قصد دارند در این مقاله براى تبیین جنبه هاى هنرى مثنوى معنوى، "مبحث فعل" را از دیدگاهى فرمالیستى بررسى نمایند. پرونده مقاله