• XML

    isc pubmed crossref medra doaj doaj
  • فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تکرار در شعر ناصر بخارایی
        حسین اتحادی
        تکرار در سطح حروف و واژه ها که یکی از روش های افزایش موسیقی کلام است، از دو منظرمی تواند مورد توجه قرارگیرد. از لحاظ ارزش های موسیقایی و از منظر ارزش های بلاغی. در این پژوهش توصیفی-تحلیلی انواع تکرار، از این دو منظر در شعر ناصر بخارایی بررسی شده است. یافته های این تحقی چکیده کامل
        تکرار در سطح حروف و واژه ها که یکی از روش های افزایش موسیقی کلام است، از دو منظرمی تواند مورد توجه قرارگیرد. از لحاظ ارزش های موسیقایی و از منظر ارزش های بلاغی. در این پژوهش توصیفی-تحلیلی انواع تکرار، از این دو منظر در شعر ناصر بخارایی بررسی شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که سخنور بخارایی از همه شگردهای تکرار در سطح گسترده ای در کلامش بهره برده است. تکرارهای پی درپی حروف، واژه ها، عبارات وحتی مصراع ها، به شیوه های مختلف شعر ناصر را سرشار از خوشه های موسیقایی اصوات مختلف کرده است. از لحاظ بلاغی نیز این تکرارها دارای ارزش های فراوانی است، به گونه ای که شواهد متعددی می توان در شعر وی سراغ گرفت، که تکرارحرف یا واژه متناسب با مضمون شعر درخدمت انتقال معنا و مفهوم شعر و گاه القای احساس مورد نظر شاعر بوده است. افزون بر این برخی تکرارها از جمله تکرار واژه به صورت جناس قلب و هم‌چنین تکرار واژه های هم‌خانواده را به دلیل بسامد زیاد، می توان از ویژگی‌های سبکی شعر وی به شمار آورد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - مؤلفه‌های زبانی و بلاغی سبک‌ساز در اشعار ژاله قائم‌مقامی
        مریم بیک
        ژاله قائم‌مقامی از پایه‌گذاران ادبیّات زنان است. شعر ژاله دارای بن‌مایه‌های فکری است و شاعر برای احیای حقوق خود به شکلی کاملاً صریح، اعتراض خود را بیان می‌کند. از ویژگی‌های زبانی اشعارش، سادگی و روانی است و از واژگان مهجور و متروک به دور است. بیشتر از ردیف‌های فعلی اسـت چکیده کامل
        ژاله قائم‌مقامی از پایه‌گذاران ادبیّات زنان است. شعر ژاله دارای بن‌مایه‌های فکری است و شاعر برای احیای حقوق خود به شکلی کاملاً صریح، اعتراض خود را بیان می‌کند. از ویژگی‌های زبانی اشعارش، سادگی و روانی است و از واژگان مهجور و متروک به دور است. بیشتر از ردیف‌های فعلی اسـتفاده کرده است و درکاربرد ترکیبات نغز و تشبیهات زیبا، تواناست و عنصر تخیل در آثار او جایگاهی ویژه دارد. اشعار وی سرشار از مضامین نو و تعابیر بدیع می‌باشد. هنر تصویرگری شاعر بیشتر استفاده از آرایه‌های بیانی، استعاره، تشبیه و کنایه است. این استفاده در حدّ متوسط و رایج است؛ به‌طوری که کلام را پیچیده و معنا را غیرقابل دسترس نکرده است. این پژوهش برآن است تا با روش توصیفی- تحلیلی و با ابزار مطالعۀ کتابخانه‌ای به بررسی سبک‌شناسی اشعار ژاله بپردازد و اشعار را در سه سطح زبانی، فکری و ادبی بر مبنای آمارهای دقیق تحلیل کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تقابل‌های دوگانه در لسان‌الذاکرین راثی نایینی
        حسینعلی پورمدنی امیرحسین همتی سید محمد راستگو
        ساختارگرایی به بررسی روابط درونی متن می‌پردازد و تقابل‌های دوگانه یکی از اساسی‌ترین ارکان آن به‌شمار می‌رود. خلق تقابل‌ها به‌عنوان یکی از عملکردهای بنیادین ذهن شناخته‌شده است که در ادبیات و هنر خود را جلوه‌گر می‌سازد. تقابل‌های دوگانه به‌معنای جفت یا رشته واژگانی است که چکیده کامل
        ساختارگرایی به بررسی روابط درونی متن می‌پردازد و تقابل‌های دوگانه یکی از اساسی‌ترین ارکان آن به‌شمار می‌رود. خلق تقابل‌ها به‌عنوان یکی از عملکردهای بنیادین ذهن شناخته‌شده است که در ادبیات و هنر خود را جلوه‌گر می‌سازد. تقابل‌های دوگانه به‌معنای جفت یا رشته واژگانی است که علاوه‌بر داشتن گونه‌ای از تضاد، وجه یا وجوه اشتراکی نیز باهم دارند. بررسی تقابل‌های پنهان و آشکار در هر اثر ادبی، رویکردی است که از نوع نگاه نویسنده به موضوعات مختلف به‌خوبی پرده برمی‌دارد و ازسویی باعث درک بهتر آن اثر می‌گردد. این جُستار بر آن است تا با شیوه توصیفی – تحلیلی به استخراج و طبقه‌بندی تقابل‌های کتاب لسان‌الذاکرین اثر راثی‌نایینی در دو سطح روساخت و ژرف‌ساخت دست یازد و به بررسی شگردهایی بپردازد که نویسنده سعی کرده در روایت زندگانی ائمه‌اطهار(ع) و وقایع‌ کربلا از تقابل‌های دوگانه بهره‌مند شود و نشان داده است که چگونه مفاهیم تقابلی به شکلی لغزنده و سیال در کلیّت کتاب به یکدیگر پیوند خورده و همه در خدمت تقابل‌های بنیادینی مانند حق و باطل قرار گرفته است و نیز نقش اساسی صنایع ادبی و بلاغی در ایجاد این تقابل‌ها تبیین گردیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - «منشآت» وحید قزوینی و بررسی ویژگی‌های سبکی آن
        وحید رزاقی حمیدرضا فرضی رستم امانی
        منشآت یکی از آثار مهم وحید ‌قزوینی است؛ در این مقاله معرفی نسخه‌های خطی و بررسی ویژگی‌های سبکی این اثر به روش توصیفی ـ تحلیلی و در سه بخش صورت گرفته است؛ مختصات جمله‌ها، مختصات لفظی و مختصات ادبی و هنری. نتایج بحث بیانگر این است که نثر این اثر کاملا فنی و مصنوع است؛ به چکیده کامل
        منشآت یکی از آثار مهم وحید ‌قزوینی است؛ در این مقاله معرفی نسخه‌های خطی و بررسی ویژگی‌های سبکی این اثر به روش توصیفی ـ تحلیلی و در سه بخش صورت گرفته است؛ مختصات جمله‌ها، مختصات لفظی و مختصات ادبی و هنری. نتایج بحث بیانگر این است که نثر این اثر کاملا فنی و مصنوع است؛ به گونه‌ای که لغات عربی در آن زیاد به کار رفته، مترادفات لغوی، ترکیبی و جملهای بسیار مورد توجه قرار گرفته و زمینه‌ساز اطناب شده است و صنایع و محسنات بدیعی نیز کاربرد فراوانی داشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بازتاب مؤلفه‌های نظریه سلیگمن در آثار فروغ فرخزاد
        سپیده سپهری
        از تحولات مهم روانشناسی، جنبش روان‌شناسی مثبت به رهبری سلیگمن است که موجب شد تمرکز این علم به موضوعات مثبت مانند شادی، عواطف و معنویات کشیده شود؛ علمی که به جای توجه به ضعف‌ها، بر قوت‌ها و فضایل توجه می‌کند. از زمان طرح این مسئله، رد پای مؤلفه‌های آن را می‌توان در آموزه چکیده کامل
        از تحولات مهم روانشناسی، جنبش روان‌شناسی مثبت به رهبری سلیگمن است که موجب شد تمرکز این علم به موضوعات مثبت مانند شادی، عواطف و معنویات کشیده شود؛ علمی که به جای توجه به ضعف‌ها، بر قوت‌ها و فضایل توجه می‌کند. از زمان طرح این مسئله، رد پای مؤلفه‌های آن را می‌توان در آموزه‌های ادبی جستجو کرد. این گفتار با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، در پی استخراج این مؤلفه‌ها از آثار فرخزاد است؛ شاعری که با داشتن نگرش‌های چندگانه، در قالب نگاهی به‌ظاهر یاس آلود، خود را به سمت مثبت‌نگری‌ها سوق می‌دهد. در این مقاله بر اساس ذکر شواهد و مصداق‌ها بر آنیم شعر معاصر را از منظری دیگر بررسی کنیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - معرفی و بررسی محتوایی طرازالعارفین
        ناصر گلمحمدی احمدرضا یلمه ها پریسا داوری
        ادبیات کهن فارسی و آثار بزرگان و نویسندگان قرون متقدم همواره مورد توجه عموم ادب‌پژوهان بوده است و ادبیات سده های متأخرتر، به‌ویژه زندیه و قاجار به علت رویکرد تقلیدی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. با وجود این در قرن های دوازدهم و سیزدهم نیز آثاری یافت می شود که از بسیاری چکیده کامل
        ادبیات کهن فارسی و آثار بزرگان و نویسندگان قرون متقدم همواره مورد توجه عموم ادب‌پژوهان بوده است و ادبیات سده های متأخرتر، به‌ویژه زندیه و قاجار به علت رویکرد تقلیدی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. با وجود این در قرن های دوازدهم و سیزدهم نیز آثاری یافت می شود که از بسیاری جهات حائز اهمیت باشند ولی به‌درستی مورد توجه واقع نشده اند. یکی از آثار عرفانی ارزشمند این دوره مثنوی طرازالعارفین است. این اثر مثنوی عرفانی با دیباچه‌ای به نثر و نظم در بر دارنده مسائل عرفانی، حکمی، تعلیمی و اخلاقی بسیاری است. این پژوهش بر آن است به بررسی مضامین تصوف و عرفان در نسخه طرازالعارفین بپردازد. برای این منظور ابتدا عرفان و تصوف در اندیشه و تفکر اسلامی و شعرای عارف و عرفان دورۀ قاجار بررسی شد و سپس ویژگی های محتوایی و مضامین عرفانی همراه با شواهد ذکر گردید. بررسی این دیوان نشان از تأثیرپذیری شاعر از شاعران سنتی به ویژه مولانا در زمینۀ عرفان دارد و کاربرد زیاد آیات، احادیث و ادعیه و اصطلاحات فلسفی و عرفانی در این اثر بیانگر آشنایی شاعر با قرآن، فلسفه، کلام و عرفان است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - تحلیل فرآیند فردیت شخصیت گل‌محمد در رمان کلیدر (رویکردی یونگی)
        ندا محمدی محبوبه خراسانی مجتبی انصاری شهیدی
        کلیدر، یکی از برجسته ترین رمان های ادبیات فارسی است که تاکنون با رویکرد و شیوه های گوناگون مورد پژوهش قرار گرفته است. داستانی به سبک رئالیسم از زندگی اجتماعی روستایی و دهقانی که شخصیّت اصلی آن گل محمد، یکی از نمادهای ملموس فرایند فردیت شخصیّت است. در این مطالعه، با رویک چکیده کامل
        کلیدر، یکی از برجسته ترین رمان های ادبیات فارسی است که تاکنون با رویکرد و شیوه های گوناگون مورد پژوهش قرار گرفته است. داستانی به سبک رئالیسم از زندگی اجتماعی روستایی و دهقانی که شخصیّت اصلی آن گل محمد، یکی از نمادهای ملموس فرایند فردیت شخصیّت است. در این مطالعه، با رویکرد و با روش تحلیل محتوایی نقد روان‌شناختی و با ابزار مطالعۀ کتابخانه ای بر پایۀ نظریۀ کارل گوستاویونگ - شخصیّتی بزرگ و هم ردیف با روان شناسان بزرگی چون زیگموند فروید – به فرایند شخصیّت که هماهنگی انسان با خود و رشد و تکامل او و همچنین یکپارچگی وی با خویشتن خویش است، می پردازد و مورد تحلیل قرار می گیرد؛ بنابراین، این پژوهش، در پی پاسخ به این سؤال که فرآیند فردیت شخصیّت گل محمد در رمان کلیدر چگونه اتفاق افتاده است؟ نشان می دهد که شخصیّت گل محمد، در بعد رشد و تکامل شخصیّت از طریق کهن‌الگویی، در پی یافتن هویّت خویش است تا به‌طورکلی در مسیر رشد و تعالی همۀ جنبه های وجودی خود به مرحلۀ فردیت دست یابد. پرونده مقاله