جغرافیای طبیعی: 5 (34)

دسترسی آزاد مقاله

1 - آشکارسازی تغییر اقلیم منطقه خلیج فارس با استفاده از داده های خروجی مدلCGCM. A1B
زهرا حجازی زاده محمد سلیقه صمد کمالی

20.1001.1.20085656.1395.9.34.1.9

جهت آشکارسازی تغییر اقلیم ابتدا عناصر اقلیمی دما، بارش، فشار تراز دریا و نم ویژه خلیج فارس مشخص گردید و به دو بخش سواحل شمالی و سواحل جنوبی تقسیم گردید. برای ایستگاه ها دوره آماری مشخص (2015-1970) انتخاب گردید و سپس از وبگاه شبکه تغییر اقلیم کانادا داده های ایستگاه شامل چکیده کامل

جهت آشکارسازی تغییر اقلیم ابتدا عناصر اقلیمی دما، بارش، فشار تراز دریا و نم ویژه خلیج فارس مشخص گردید و به دو بخش سواحل شمالی و سواحل جنوبی تقسیم گردید. برای ایستگاه ها دوره آماری مشخص (2015-1970) انتخاب گردید و سپس از وبگاه شبکه تغییر اقلیم کانادا داده های ایستگاه شامل (بارش، دما ، ارتفاع ژئوپتانسیل و نم ویژه)اخذ گردید و در مرحله بعد همین روند برای دوره آینده (2050-2016) انجام گرفت. با توجه به اینکه کمیت های یاد شده از عوامل تاثیر گذار در تغییرات اقلیم می باشد کمیت های مورد ذکر برای همه ایستگاه ها بر اساس خروجی مدل CGCM در دوره کنونی و آینده، بصورت فصلی و سالانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در فصل زمستان تغییرات دمایی در نواحی جنوبی خلیج فارس تغیییرات چشمگیری داشته بطوریکه پیش بینی می شود در دوره آینده دما تقریباً 3 درجه نسبت به زمان کنونی افزایش یابد. در فصل بهار پیش بینی می شود شرایط دمایی نسبت به دوره کنونی در سواحل جنوبی خلیج فارس، منطقه ابوموسی، بندر لنگه، جزیره کیش و قسمت های غربی جزیره قشم، پهنه دمایی افزایش پیدا کند و بین 28 تا 31 درجه سانتیگراد خواهد رسید. در فصل تابستان سیطره مونسون های تابستانی سبب افزایش دما در پهنه خلیج فارس می گردد بطوریکه کل پهنه، دمایی بین 30 تا 38 درجه سانتیگراد دارد. در این فصل نیز پیش بینی می شود که در دوره آینده روند افزایشی دما شدت بیشتری بخود گیرد. در فصل پاییز نیز پیش بینی می شود پهنه دمایی بالاتر از 28 درجه سانتیگراد افزایش یافته و قسمت اعظم خلیج فارس را دربر گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - بررسی‌ تغییرات ‌دمایی‌ سواحل جنوبی دریای خزر با استفاده از سه مدل LARSWG،SDSM و مدل شبکه عصبی مصنوعی
الهام قاسمی فر بهلول علیجانی محمد سلیقه

20.1001.1.20085656.1395.9.34.2.0

تغییرات اقلیمی که عمدتا منشأ انسانی دارد، پدیده‌ای است که طی 150سال اخیر بشر را تهدید می‌کند. سواحل دنیا یکی از آسیب پذیرترین نقاطی هستند که از این پدیده به شدت دگرگون شده ‌‌‌‌‌اند. تحقیق حاضر میزان تغییرات دمای حداقل و حداکثر برای پنج ایستگاه سواحل جنوبی دریای خزر شامل چکیده کامل

تغییرات اقلیمی که عمدتا منشأ انسانی دارد، پدیده‌ای است که طی 150سال اخیر بشر را تهدید می‌کند. سواحل دنیا یکی از آسیب پذیرترین نقاطی هستند که از این پدیده به شدت دگرگون شده ‌‌‌‌‌اند. تحقیق حاضر میزان تغییرات دمای حداقل و حداکثر برای پنج ایستگاه سواحل جنوبی دریای خزر شامل انزلی، رشت، بابلسر، رامسر و گرگان را با استفاده از دو مدل LARS_WG, SDSM و یک مدل شبکه عصبی مصنوعی، طی دوره اقلیمی پایه 1990-1961 و آینده 2039- 2010 با استفاده از سه سناریوی A2,B2 وB1 مورد بررسی قرار داده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد دما طی دوره آماری 1990-1961 افزایش داشته است و هر پنج ایستگاه مورد بررسی دستخوش این تحول و دگرگونی شده ‌اند. بر اساس نتایج مدل LARS_WG ، طی دوره آماری آینده، افزایش دما تا یک درجه سانتیگراد برای همه ‌ی ماهها و هر پنج ایستگاه تشخیص داده شد اما مدل SDSM علاوه بر افزایش دما طی دوره‌ ی آینده (حدود یک درجه سانتیگراد و گاهی بیشتر)، حاکی از کاهش دما برای ایستگاهها در ماههای‌ آوریل، می و نوامبر بود. مدل شبکه عصبی مصنوعی همانند مدل SDSM نشان داد دما برای ایستگاهها و همه‌ی ماهها به جز ماههای آوریل، می و نوامبر افزایش خواهد داشت. مقایسه ‌ی نتایج مدل ‌ها نشان داد که خطای مدل SDSM ‌( 01/0تا 06/0 درجه سانتیگراد) کمتر از مدل های دیگر است، مدل LARS_WG بعد از مدل SDSM کمترین خطا را داشته است و سپس مدل شبکه عصبی مصنوعی قرار می گیرد. همچنین دو آزمون ویلککسون و کلموگروف اسمیرنوف که به ترتیب برای میانگین و واریانس دو سری بکار گرفته شد مشخص کرد مدل SDSM مقادیر P بالای سطح معنی دار 0.05 دارد. در نتیجه صحت محاسبات مدل SDSM بیشتر است و با اطمینان بیشتری می‌توان به نتایج آن اعتماد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - پهنه بندی حساسیت وقوع زمین لغزش با مدل های آنتروپی و منطق فازی (مطالعه موردی:شهرستان کرمانشاه )
امیر صفاری معصومه هاشمی

20.1001.1.20085656.1395.9.34.3.1

ارزیابی زمین به منظور شناخت و پهنه بندی عرصه های حساس به حرکات دامنه ای به ویژه زمین لغزش از پژوهش های مربوط به جغرافیدانان طبیعی بویژه ژئومورفولوژیست ها است .شناسایی و تعیین مناطق حساس و مستعد لغزش می تواند ضمن جلوگیری از بروز خسارت ها ، زمینه را برای اجرای طرح های پای چکیده کامل

ارزیابی زمین به منظور شناخت و پهنه بندی عرصه های حساس به حرکات دامنه ای به ویژه زمین لغزش از پژوهش های مربوط به جغرافیدانان طبیعی بویژه ژئومورفولوژیست ها است .شناسایی و تعیین مناطق حساس و مستعد لغزش می تواند ضمن جلوگیری از بروز خسارت ها ، زمینه را برای اجرای طرح های پایدار سازی دامنه ها فراهم آورد . در پژوهش حاضر پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از دو روش مدل انتروپی و روش منطق فازی انجام شده است براساس مطالعات ، نه پارامتر لیتولوژی ، فاصله از آبراهه ، فاصله از گسل ، فاصله از جاده ، شیب ، جهت شیب ،ارتفاع، کاربری اراضی و بارش به عنوان مهم ترین پارامتر های احتمالی موثر در وقوع زمین لغزش های منطقه ، تشخیص داده شدند، با انطباق لایه های اطلاعاتی این عوامل بر نقشه زمین لغزش های منطقه بررسی شده در محیط GIS ، اثر هر یک ار عوامل در رخداد زمین لغزش ها ارزیابی شد و در نهایت نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از 9 پارامتر تهیه شد . ارزیابی صورت گرفته با استفاده از شاخص احتمال تجربی نشان می دهد که مدل فازی با مقدار شاخص احتمال تجربی 90% روش کارامد تری نسبت به مدل انتروپی با مقدار شاخص 50% در برآورد خطر زمین لغزش در شهرستان کرمانشاه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - پیش بینی نوسانات نمایه‌های حدی بارش در شهر سبزوار با استفاده از ریزمقیاس نمایی مدل LARS-WG برای دو دوره آتی 2030-2011 و 2065-2046
سید محمد عسکری زاده غلامعلی مظفری احمد مزیدی

20.1001.1.20085656.1395.9.34.4.2

تغییرات در رویدادهای آب و هوایی و اقلیمی دارای اثرات قابل توجهی است که آن را از جمله مهم ترین چالش‌های جدی فراروی جوامع در مقابله با تغییر اقلیم قرار داده است. در واقع یکی از جنبه‌های مهم تغییر اقلیم شناخت رفتار رویدادهای حدی است. لذا جهت ارائه دورنمایی از تغییرات آتی ر چکیده کامل

تغییرات در رویدادهای آب و هوایی و اقلیمی دارای اثرات قابل توجهی است که آن را از جمله مهم ترین چالش‌های جدی فراروی جوامع در مقابله با تغییر اقلیم قرار داده است. در واقع یکی از جنبه‌های مهم تغییر اقلیم شناخت رفتار رویدادهای حدی است. لذا جهت ارائه دورنمایی از تغییرات آتی رویدادهای حدی بویژه بارش با استفاده از خروجی سه مدل گردش عمومی جو (HadCM3, CNCM3, NCCCSM) براساس سناریوهای A1B, A2 گزارش چهارم هیئت بین الدول تغییر اقلیم (IPCC) تحت مدل ‌LARS-WG برای دو دوره ‌آتی 2030-2011 و 2065-2046 برای ایستگاه سبزوار ریز مقیاس نمایی شده است. نمایه‌‌‌‌‌‌های بارش مورد مطالعه در این پژوهش شامل (PRCPTOT, R10mm, R20mm, R95p, R99p, RX1day, RX5day,SDII) که برای دو دوره‌ آتی یاد شده محاسبه گردید. نتایج نشان می‌دهد احتمالاً میانگین بیشینه بارش پنج روزه و شدت بارش طی دوره آتی2030-2011 و 2065-2046 تحت سناریوی A2 افزایش می‌یابد. همچنین سهم بیشتری از کل بارش سالانه به وقوع بارش‌های سیل آسا و رگباری یعنی بارش‌های بیش از صدک 95 و 99 دوره پایه تعلق خواهد داشت. با توجه به نتایج بدست آمده افزایش این نمایه‌ها به معنی افزایش فراوانی وقوع سیل و شدت آن به ویژه طی دوره آتی2030-2011 خواهد بود. این در حالی است که طی دوره 2065-2046 احتمال می‌رود درصد افزایش شدت بارش و نمایه‌های بیشینه بارش پنج روزه نسبت به دوره 2030-2011 کمتر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - تحلیل همدیدی سیل ویرانگر تیرماه سال1394 شمال ایران
محمود احمدی فرزانه جعفری

20.1001.1.20085656.1395.9.34.5.3

بارش‌های سیل‌آسا و سهمگین در فصل تابستان به دلیل ناگهانی بودن آن خسارات سنگینی در بخش‌هایتأسیسات زیر بنایی،عمرانی و کشاورزی برای مناطق مختلف کشورمان به بار می‌آورند.در پژوهش حاضر به تحلیل همدیدی و ترمودینامیکی بارش سیل‌آسای 28 تا 31 تیر1394 در نیمه شمالی، مرکزی و غربی ک چکیده کامل

بارش‌های سیل‌آسا و سهمگین در فصل تابستان به دلیل ناگهانی بودن آن خسارات سنگینی در بخش‌هایتأسیسات زیر بنایی،عمرانی و کشاورزی برای مناطق مختلف کشورمان به بار می‌آورند.در پژوهش حاضر به تحلیل همدیدی و ترمودینامیکی بارش سیل‌آسای 28 تا 31 تیر1394 در نیمه شمالی، مرکزی و غربی کشورمان پرداخته‌شده است. ابتدا با استفاده از داده‌های ایستگاه زمینی بارش ایستگاه‌هایموردمطالعه، بررسی شد و سپس با استفاده از داده‌های جو بالا و ترسیم نقشه‌های مربوط، بارش‌ها مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که گسترش پرفشار دریای سیاه بر روی نیمه شمالی و نفوذ کم‌فشارگرم پاکستان-خلیج فارس از جنوب، ضمن شمالی شدن جریانات، موجب شیو شدید فشاری در تراز دریا شده است. در ترازهای میانی جو کشیده شدن محور فرود از آسیای مرکزی تا جنوب ایران صعود شدید هوا را به همراه داشته است. واکاوی نقشه‌های امگا بر روی ایران حاکی از استقرار میدان بیشینه امگای منفی در شمال ایران می‌باشد. تحلیلنقشه‌های وزش رطوبتی نیز نشان داد که در ترازهای 1000 و 850 هکتوپاسکال دریای سیاه و خزر منابع تأمین‌کننده رطوبت می‌باشند. اما در تراز 700 و 500 هکتوپاسکال دریای عمان، عرب و شبه‌جزیره هند نقش اصلی انتقال رطوبت را بر روی منطقه موردمطالعه بر عهده داشته‌اند. نکته قابل توجه اینکه رودباد تنها در بالای تراز 300 هکتوپاسکال و در بالاتر از عرض 38 درجه شمالی و خارج از محدوده ی رخداد موج بارشی ابر سنگین روزهای پایانی تیرماه94 قرار داشته است و تأثیر آن به صورت غیرمستقیم بوده که موجب تخلیه هوای گرم و مرطوب درون ناوه و در نتیجه تقویت ناپایداری گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - نقش پراکندگی مکانی و نوسانات زمانی پارامترهای اقلیمی در عملکرد گندم دیم-
مسعود جلالی غلام حسن محمدی عاطفه حسینی صدر حسین خوشوقتی

20.1001.1.20085656.1395.9.34.6.4

نظر به اهمیت پراکندگی مکانی و نوسانات زمانی عناصر اقلیمی در تولیدات دیم؛ در تحقیق حاضر با بررسی پراکندگی مکانی عناصر آب و هوایی در شهرستان های کلیبر و خداآفرین و نوسانات زمانی آنها در ارتباط با نیازهای اقلیمی گندم دیم؛ میزان تاثیر آنها در عملکرد این محصول استراتژیک مورد چکیده کامل

نظر به اهمیت پراکندگی مکانی و نوسانات زمانی عناصر اقلیمی در تولیدات دیم؛ در تحقیق حاضر با بررسی پراکندگی مکانی عناصر آب و هوایی در شهرستان های کلیبر و خداآفرین و نوسانات زمانی آنها در ارتباط با نیازهای اقلیمی گندم دیم؛ میزان تاثیر آنها در عملکرد این محصول استراتژیک مورد مطالعه قرار گرفت. پراکندگی مکانی پارامترهای بارشی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) به نقشه تبدیل گردیده و نوسانات سال به سال بارش و دما از طریق ترسیم نمودار مورد ارزیابی قرار گرفت. با بهره گیری از نیازهای رویشی(شرایط اقلیمی مطلوب) گندم دیم، چگونگی تامین نیازهای آب و هوایی این گیاه ارزشمند تحلیل گردید. در مرحله بعد جهت شناسایی نقش پارامترهای آب و هوایی در عملکرد گندم دیم و تعیین بهترین مدل پیش بین گر؛ رگرسیون چندمتغیره گام به گام برای 16 پارامتر اقلیمی و میانگین عملکرد گندم دیم در شهرستان های کلیبر و خداآفرین اجرا گردید. نتایج نهایی نشان دهنده این واقعیت هستند که نقش هر یک از عناصر اقلیمی بارش و دما، متناسب با مراحل مختلف رشد، متفاوت است. هرچند میانگین بارش سالانه در منطقه مورد مطالعه مطلوب به نظر می رسد ولی تغییرات زیاد آن از سالی به سال دیگر و همچنین وقوع مقدار کمی از آن در ماه خرداد محدودیت اصلی بارش برای کشت گندم دیم است. عنصر اقلیمی دما در منطقه مورد مطالعه در مراحل جوانه زنی و پرشدن دانه شرایط مطلوبی را ایجاد می کند ولی در مرحله گلدهی شرایط دمایی منطقه سردتر از آستانه های مطلوب فیزیولوژیکی گندم می باشد. همچنین اجرای رگرسیون چندمتغیره، مدلی را با 7 پارامتر آب و هوایی ارائه داد که می تواند در سطح اطمینان 95% نقش پارامترهای اقلیمی را در میزان عملکرد گندم دیم تبیین کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - پیش بینی وقوع یخبندان تابشی با استفاده از حداقل داده های هواشناسی مطالعه موردی: شاهرود(استان سمنان)
غلامرضا جانباز قبادی

20.1001.1.20085656.1395.9.34.7.5

از میان انواع یخبندان ها، یخبندان تابشی به لحاظ فراوانی وقوع و امکان حفاظت موثر توسط روشهای فعال، از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین پیش‌بینی دقیق دمای حداقل، با استفاده از یک مدل پیش بینی تجربی با امکان کالیبره شدن برای شرایط محلی و کاربری آسان و همچنین برآورد ساعتی چکیده کامل

از میان انواع یخبندان ها، یخبندان تابشی به لحاظ فراوانی وقوع و امکان حفاظت موثر توسط روشهای فعال، از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین پیش‌بینی دقیق دمای حداقل، با استفاده از یک مدل پیش بینی تجربی با امکان کالیبره شدن برای شرایط محلی و کاربری آسان و همچنین برآورد ساعتی میزان تغیرات دما (روند) طی شب‌هایی با رخداد یخبندان تابشی، جهت تعیین زمان شروع و پایان روشهای حفاظت فعال ضروری به نظر می‌رسد.در این راستا هدف از این تحقیقپیش‌بینی دمای حداقل با استفاده از یک مدل چند جمله‌ای می باشد. در این پژوهش با استفاده از داده های ساعتی ایستگاه سینوپتیک شاهرود در ماههای ژانویه، فوریه طی دوره آماری 1984-2010 واز پارامترهایی مانند دمای خشک در زمان غروب وh ساعت بعداز غروب آفتاب و دمای حداقل روز بعد، مدل پیش بینی دمای حداقل ارائه گردید.مقدار ضریب همبستگی مربوط به داده های دمای حداقل مشاهده شده و پیش بینی شده توسط مدل، حاکی از اطمینان بالای معنی داری می باشد. همچنین مقدار ریشه دوم میانگین مربعات خطا (RMSE) برای مدل ارائه شده در ماه ژانویه به میزان 2/0درجه سانتیگراد رسیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - مقایسه مدل های تجربی، رگرسیونی و شبکه عصبی مصنوعی در برآورد تابش خالص دریافتی(Rs) در ایستگاه سینوپتک زاهدان
پریسا کهخا مقدم محمد مهدی چاری

20.1001.1.20085656.1395.9.34.8.6

تابش خورشیدی در بسیاری از مدلهای هیدرولوژی به عنوان پارامتری مهم در تخمین تبخیر و تعرق می باشد. تهیه و ایجاد وسایل انداره گیری این پارامتر بسیار پرهزینه می باشد. در این تحقیق از داده های اندازه گیری شده تابش (Rs) در سال های 1385 تا 1389 ایستگاه هواشناسی زاهدان استفاده ش چکیده کامل

تابش خورشیدی در بسیاری از مدلهای هیدرولوژی به عنوان پارامتری مهم در تخمین تبخیر و تعرق می باشد. تهیه و ایجاد وسایل انداره گیری این پارامتر بسیار پرهزینه می باشد. در این تحقیق از داده های اندازه گیری شده تابش (Rs) در سال های 1385 تا 1389 ایستگاه هواشناسی زاهدان استفاده شده است. در این تحقیق چند مدل غیرخطی نظیر شبکه عصبی با الگوریتم BFGS و شبکه عصبی با کاهش شیب توام و رگرسیون خطی محلی با استفاده از آزمون گاما توسعه داده شد. سپس این مدل های غیرخطی و دو مدل تجربی شامل آنگستروم-پرسکات و گلور مک کلوت برای پیش بینی تابش مورد ارزیابی قرار گرفت. از پارامترهای دمای ماکزیمم، سرعت متوسط باد و تابش برون زمینی و ساعت آفتابی برای پیش بینی روش های غیر خطی استفاده شد. نتایج مقایسه مقادیر محاسبه شده با مدل ها با مقادیر اندازه گیری شده توسط پیرانومتر نشان می دهد که شبکه عصبی با روند نما BFGS دارای 95/1 RMSE= ، 47/1 MAE= و 93/0= R2 است که دارای بهترین عملکرد در مدل ها می باشد. بعد از آن مدل شبکه عصبی با کاهش شیب توام و مدل رگرسیونی خطی محلی است که مقادیر RMSE، MAE و R2برای آنها به ترتیب برابر 53/2، 77/1، 88/0 و 89/2، 89/1، 82/0 می باشد. روش انگستروم و گلور-مک کلوت نیز به ترتیب دارای مقادیر 38/4RMSE= ، 21/3 MAE= ، 33/0= R2 و 64/4RMSE= ، 07/3 MAE= و 50/0= R2می باشند. پرونده مقاله

XML

فهرست مقالات