فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - معناشناسی واژه ی «اهل»در قرآن کریم (بررسی و تبیین «اهل کتاب» در آیه‌ی وحدت (آیه 64 آل‌عمران)
  زهرا آقابابایی حسین مرادی محمدحسین صائیبی فرهاد ادریسی
  واژه اهل یکی از پر کاربردترین واژه هایی است که با مشتقات آن بیش از 125 بار با ترکیب اضافی در قرآن به کار رفته است. وسعت کاربرد این واژه در قرآن کریم، و ترکیب آن با سایر واژگان و مفاهیم قرآنی، نشان از جایگاه خاص این کلمه و ضرورت بررسی موضوع دارد. یکی از ترکیب های مهم، ت چکیده کامل

  واژه اهل یکی از پر کاربردترین واژه هایی است که با مشتقات آن بیش از 125 بار با ترکیب اضافی در قرآن به کار رفته است. وسعت کاربرد این واژه در قرآن کریم، و ترکیب آن با سایر واژگان و مفاهیم قرآنی، نشان از جایگاه خاص این کلمه و ضرورت بررسی موضوع دارد. یکی از ترکیب های مهم، ترکیب واژه ی اهل با واژه‌ی کتاب است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیل محتوا می کوشد تا ابعاد مختلف این مفهوم را از منظر قرآن بیان کند. ‌منظور از اهل کتاب، کسانی هستند که کتاب آسمانی برای آنان تعلق یافته است. ما در این نوشتار می کوشیم با روش توصیفی مفهوم لغوی و اصطلاحی واژه اهل، و همچنین اهل کتاب، را در آیه ی وحدت مورد بحث و بررسی قرار دهیم؛ تا با تأمل بر ابعاد مختلف واژه ی اهل، و شناخت حوزه های معناشناسی آن را تبیین کرده، به مفهوم وحیانی موضوع اهل کتاب، کاربردهای قرآنی و مصادیق آن، در قرآن کریم بپردازیم. شایان ذکر است که با توجه به آیه 64 آل عمران، خداوند از مسلمانان اتّحاد و همبستگی با اهل کتاب را می خواهد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - بررسی دیدگاه تفسیری سید مرتضی(ره) در آیه‌ی 16 سوره اسراء در مقایسه با تفاسیر روایی محض اهل سنّت
  سید راضیه پورمحمدی احسان کیوان
  قرآن سخن آشکار حق، برای هدایت انسان به سوی کمال است. بدین رو هر آیه قرآن به سبب معانی، نکات ظریف و فصیح اش نیازمند تدبر و فهم عمیق است. از زمان نزول قرآن تاکنون مفسرین زیادی کوشیده اند معنای آیات را در حدّ توان و طاقت خود دریابند. پژوهش حاضر با روش توصیفی به بررسی دیدگ چکیده کامل

  قرآن سخن آشکار حق، برای هدایت انسان به سوی کمال است. بدین رو هر آیه قرآن به سبب معانی، نکات ظریف و فصیح اش نیازمند تدبر و فهم عمیق است. از زمان نزول قرآن تاکنون مفسرین زیادی کوشیده اند معنای آیات را در حدّ توان و طاقت خود دریابند. پژوهش حاضر با روش توصیفی به بررسی دیدگاه کلامی و روایی محض آیه 16 سوره اسراء می پردازد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که طبق دیدگاه سید مرتضی(ره)، اراده هلاکت محقق نمی شود، مگر به هلاکت حَسَن و قَبیح؛ متعلق امرنا طاعت است، زیرا اگر فسق باشد، باید پاداش داده می شدند نه عقاب. امکان قرائت واژه ی امرنا به سه حالت بحث شده است. اول:امَرْنا مُتْرَفِیها صفت قریه باشد، یعنى هرگاه بخواهیم قریه اى را که طبقه ی مرفه آن را امر کرده ایم و آنها نافرمانى کرده اند، هلاک کنیم. بنابراین، جواب اذا محذوف است. دوم: اراده در معنای مجازی به کار رفته است؛ زیرا در زبان عرب مجاز و استعاره وآرایه های ادبی زیادی به کار می برند؛ و سوم: در آیه تقدیم و تأخیر صورت گرفته باشد؛ البته در تفاسیر(بخاری، القرآن العظیم، الدرالمنثور) که در این پژوهش از آن بهره گرفته شده، می توان دریافت که آنان روایاتی را که ذیل آیه آورده اند، بیش از آنکه آیه را تشریح کند، صرفاً یک لفظ از آیه را دارای اختلاف قرائت دانسته اند، و روایات حاکی از آن است که ابتدا امرنا به معنی کثرنا بوده و سپس معانی امارتشان دادیم و امرشان کردیم نیز آمده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - فروزه‌های آسمانی توراتِ وحیانی در قرآن کریم
  حبیب مکارم نژاد علی فتح الهی اردشیر منظمی
  قرآن کریم به عنوان آخرین کتاب وحیانی دین های سامی، درباره ی متون وحیانی، هم خانواده و هم ریشه ی خود با بسامد بالایی سخن گفته است. این سخنان گاه در مقام تأیید و گاه در مقام نقد آنها بیان شده است. قرآن کریم در تأیید تورات، فروزه های(صفات) بسیاری را همانند: رحمت، فرقا چکیده کامل

  قرآن کریم به عنوان آخرین کتاب وحیانی دین های سامی، درباره ی متون وحیانی، هم خانواده و هم ریشه ی خود با بسامد بالایی سخن گفته است. این سخنان گاه در مقام تأیید و گاه در مقام نقد آنها بیان شده است. قرآن کریم در تأیید تورات، فروزه های(صفات) بسیاری را همانند: رحمت، فرقان و ذکری و.... بیان می کند که برخی از آنها میان تورات و قرآن مشترک است. این فروزه های مشترک حکایت از منشاء وحیانی بودن تورات دارد؛ کتابی آسمانی که توسط قرآن مورد تأیید قرار گرفته و آن را بشارت دهنده ی قرآن نیز می داند. انتساب تورات به پیامبراولولوالعزم، حضرت موسی(ع) به صورت الواح و در سفر معنوی چهل روزه ی کوه طور، از اهم این داده های قرآنی است. هر چند درباره ی همه ی جزییات تورات در قرآن سخن گفته نشده است، ولی برخی مفسران به پیام های آن از جمله شرک نورزیدن به خداوند، احترام به پدر و مادر اشاره نموده اند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - تحلیل کیفیّت وقوع قیامت در آیات 17 تا 20 سوره نبأ
  نسرین انصاریان
  بحث معاد یکی از مباحث اعتقادی است که در بسیاری از سوره های قرآن از جمله سوره ی نبأ مطرح شده است. در این سوره آیات 1 تا 5 بیانگر طرح سؤال از طرف منکران معاد است و آیات 6 تا 16 در راستای پاسخ گویی به این پرسش ها براهینی در اثبات معاد ارائه شده است. البته آیات 17 تا 20 ا چکیده کامل

  بحث معاد یکی از مباحث اعتقادی است که در بسیاری از سوره های قرآن از جمله سوره ی نبأ مطرح شده است. در این سوره آیات 1 تا 5 بیانگر طرح سؤال از طرف منکران معاد است و آیات 6 تا 16 در راستای پاسخ گویی به این پرسش ها براهینی در اثبات معاد ارائه شده است. البته آیات 17 تا 20 این سوره نیز در مورد کیفیت وقوع قیامت است؛ هدف این نوشته پرداختن به مورد اخیر با پاسخ گویی به این پرسش بود: تحلیل کیفیت وقوع قیامت در آیات 17 تا 20 سوره نبأ چیست؟؛ این پژوهش به روش توصیفی، تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که در این آیات به سه امر در زمینه کیفیت وقوع قیامت تحت عنوان: محشور شدن همه انسان ها به سهولت و برای دیدن نتیجه اعمال، صعود عقائد حقه و ملکات حسنه و فرومایگی عقائد و اعمالی که در گمان انسان ها حسنه بوده اشاره شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - بررسی و تحلیل جایگاه علم درکتاب مقدس، قرآن کریم و روایات اسلامی
  محمد گودرزی
  یکی از مهم ترین مسائل و چالش های مباحث کلام جدید و فلسفه ی دین در عصر حاضر وآینده زندگی بشر، چگونگی نسبت علم با دین و نسبت عقل و آزاداندیشی بادین است. این دو، پرسش بنیادین و دیرینه ی روزگار ما هستند که بی شک برای پاسخ به این پرسش های بنیادین در قرآن و کتاب مقدس بای چکیده کامل

  یکی از مهم ترین مسائل و چالش های مباحث کلام جدید و فلسفه ی دین در عصر حاضر وآینده زندگی بشر، چگونگی نسبت علم با دین و نسبت عقل و آزاداندیشی بادین است. این دو، پرسش بنیادین و دیرینه ی روزگار ما هستند که بی شک برای پاسخ به این پرسش های بنیادین در قرآن و کتاب مقدس باید از متد درون دینی استفاده کرد؛ نه برون دینی. مروری کوتاه بر تاریخ کلیسا نشان می دهد یکی از دلایل تقابل کلیسای قرون وسطی با علم و به تبع آن آزاداندیشی، برداشت آباء کلیسا از نصوص دینی است که باصراحت دانایی را نوعی عصیان درمقابل خداوند می دانند. حال آنکه در قرآن، علم، جایگاه ویژه ای دارد و سبب خلافت الهی آدم، عنصر علم و دانایی اوست، نه عبادت وی. در قرآن و نصوص دینی، یادگیری علم واجب و دارای ویژگی هایی است که سایر واجبات آن ویژگی را ندارند. به عبارتی محدودیت های دیگر واجبات را ندارد. بر اساس آموزه های دینی، علم از جهت نوع، جنسیت، زمان و مکان محدودیتی ندارد. لذا با فهم درست از نصوص دینی، نگاه اسلام نه در تقابل باعلم قرار می گیرد نه درتقابل با عقلانیت، و به تبع این دو در تقابل با آزاداندیشی و نواندیشی هم قرار نمی گیرد؛ بلکه اسلام همواره مشوق علم، تعقل و تفکر است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - بررسی و تحلیل اوصاف اهل کتاب و نحوه تعامل با آنان در قرآن کریم با تاکید بر سوره های زهراوین
  زهرا آقابابایی حسین مرادی محمدحسین صائیبی فرهاد ادریسی
  سوره‌های بقره و آل‌عمران (سوره‌های زهراوین)، دارای بیشترین آیات مربوط به تعامل با اهل‌ کتاب هستند.. در این سوره‌ها خداوند تنها از یک دین برای تمامی نسل‌ها، به نام دین اسلام یاد می‌کند. با توجه به عصر حاضر که عصر تعامل با سایر ادیان الهی است، بررسی این موضوع دارای اهمیت چکیده کامل

  سوره‌های بقره و آل‌عمران (سوره‌های زهراوین)، دارای بیشترین آیات مربوط به تعامل با اهل‌ کتاب هستند.. در این سوره‌ها خداوند تنها از یک دین برای تمامی نسل‌ها، به نام دین اسلام یاد می‌کند. با توجه به عصر حاضر که عصر تعامل با سایر ادیان الهی است، بررسی این موضوع دارای اهمیت ویژه‌‌ای است. این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی، در کتب علوم قرآنی و تفاسیر فریقین، به بررسی و تحلیل تعامل با اهل کتاب در قرآن، با تاکید بر سوره‌های زهراوین می‌پردازد. بنا بر یافته‌های تحقیق، اصل در قرآن کریم، اتحاد و همبستگی در سایه ایمان به خدای واحد، نفی هر گونه شرک و تفرقه، ایمان به تمامی پیامبران و کتب آسمانی و فرشتگان، به عبارتی ایمان به دین واحد اسلام است. اما در مقابل این دستور خداوند در قرآن، اهل کتاب، عملکرد متفاوتی از خود نشان دادند که نحوه ی تعامل با آنان نیز متفاوت خواهد بود. با برخی از آنان زندگی مسالمت آمیز، و با برخی دیگر عدم تعامل، حتی جنگ و پیکار باید رفتار کرد. پرونده مقاله