• XML

    isc pubmed crossref medra doaj doaj
  • فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - پایداری شهر از منظر شکل شناسی شهری (بررسی فشردگی در ارگ بم)
        فرح حبیب مهدیه حسینی نیا
        پایداری شهرهای سنتی ایران در گذشته نه تنها نتیجه انسجام کالبدی آنها بلکه نتیجه توجه به شهر، به عنوان مکانی برای زندگی ساکنان آن بوده است. پژوهش حاضر در پاسخ به چگونگی پایداری ارگ بم از منظر شکل‌شناسی در تداوم زمان ابتدا با رویکردی تحلیلی به تبیین چارچوبی نظری مبتنی بر ر چکیده کامل
        پایداری شهرهای سنتی ایران در گذشته نه تنها نتیجه انسجام کالبدی آنها بلکه نتیجه توجه به شهر، به عنوان مکانی برای زندگی ساکنان آن بوده است. پژوهش حاضر در پاسخ به چگونگی پایداری ارگ بم از منظر شکل‌شناسی در تداوم زمان ابتدا با رویکردی تحلیلی به تبیین چارچوبی نظری مبتنی بر روابط میان مؤلفه‌های شکل شناسی شهری و فشردگی از منظر آن در ارتباط با پایداری شهرها و سپس به نحوه انطباق آن با شرایط زندگی در ارگ بم می‌پردازد. تحقیق حاضر بیانگر آن است که تا زمانی که فشردگی کالبدی در ارگ بم در مطابقت و ترکیب به هم تنیده عوامل انسانی- درونی شهر بوده توانسته پاسخی مؤثر در پایداری آن از منظر شکل شناسی باشد. مؤلفه‌های مذکور دربرگیرنده مؤلفه کالبد مصنوع در مطابقت با کالبد طبیعی شهر، عمده ترین عوامل انسانی (مؤلفه‌های عملکردی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی) در ترکیبی به هم تنیده در طول زمان می باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - رویکردی ریخت شناسانه در بررسی جایگاه بافت های فرسوده در ساختار فضایی شهر (مطالعه موردی: شهرتهران)
        امید ریسمانچیان سایمون بل
        در طرح ویژه نوسازی مصوب 1386، درنظرگرفتن بافت‌های فرسوده در کل سازمان فضایی شهر و تعیین نقش آنها در نظام شهری، به عنوان راه حلی برای خارج‌کردن این فضاها از نواحی بسته به عنوان یک راه حل در نظر گرفته شده است. اما در مطالعات انجام‌شده هیچ روش و راهکار کاربردی برای درک پیچ چکیده کامل
        در طرح ویژه نوسازی مصوب 1386، درنظرگرفتن بافت‌های فرسوده در کل سازمان فضایی شهر و تعیین نقش آنها در نظام شهری، به عنوان راه حلی برای خارج‌کردن این فضاها از نواحی بسته به عنوان یک راه حل در نظر گرفته شده است. اما در مطالعات انجام‌شده هیچ روش و راهکار کاربردی برای درک پیچیدگی سازمان فضایی شهر و نقش بافت‌های فرسوده در آن ارائه نشده است. این مقاله، خصوصیات فضایی بافت‌های فرسوده را از طریق روش چیدمان فضا و براساس تئوری حرکت طبیعی مورد بررسی قرار داده است. همچنین برخی از خصوصیات فضایی شهر تهران در جهت شناخت پیچیدگی سازمان فضایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج این تحقیق ارائه مدارک مستدل درباره جایگاه بافت‌های فرسوده در ساختار شهر تهران و رفع نقص روایی بودن مطالعات تاریخی می‌باشد. همچنین نتایج تحقیق تفاوت بین جدا افتادگی فضایی اجباری و انتخابی را در بافت‌های مختلف شهری پررنگ کرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسی رابطه‌ی خلوت و تعامل در چند مجتمع مسکونی قزوین
        ایمان رئیسی الهه السادات حسینی
        این مقاله به بررسی رابطه‌ی دو نیاز انسان در حوزه‌ی روانشناسی محیط با عنوان خلوت و تعامل می پردازد که با مفاهیمی چون تراکم و ازدحام مرتبط است. هدف اصلی، بررسی تأثیر تأمین خلوت بر تعاملات انسان‌ها در ساختمان های مسکونی قزوین می باشد. در این پژوهش از روش تحقیق همبستگی در ت چکیده کامل
        این مقاله به بررسی رابطه‌ی دو نیاز انسان در حوزه‌ی روانشناسی محیط با عنوان خلوت و تعامل می پردازد که با مفاهیمی چون تراکم و ازدحام مرتبط است. هدف اصلی، بررسی تأثیر تأمین خلوت بر تعاملات انسان‌ها در ساختمان های مسکونی قزوین می باشد. در این پژوهش از روش تحقیق همبستگی در ترکیب با روش تحقیق پیمایشی استفاده شده‌است. فرضیه‌ی پژوهش با این مضمون که رسیدن به سطح مطلوب خلوت می تواند کیفیت تعاملات اجتماعی را بهبود بخشد، از طریق پرسشنامه در جامعه‌ی نمونه‌ی ساختمان های مسکونی شهر قزوین، به آزمون گذاشته شده است و این نتیجه حاصل شده است که تأمین خلوت مانع احساس ذهنی ازدحام و تنش بوده و در کیفیت روابط متقابل مردم تأثیرگذار است. لذا پیشنهاد شده است که سعی شود با رعایت اصول طراحی برای تأمین خلوت در ساختمان‌های مسکونی، مانند طراحی موانع واقعی و نمادین، تعریف قلمروهای خصوصی و عمومی و افزودن عناصر کارکردی مناسب، تعامل انسان‌ها افزایش یابد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - آسیب‌شناسی کالبدی منطق فضایی کلان‌شهر تهران از منظر اصول پدافند‌ غیرعامل
        سحر ندایی طوسی عباس شاه صفی مجید غ فارخورزنی* عباس طاهری
        مسئله‌ی امنیت و کاهش آسیب‌پذیری منطقه‌ی‌کلان‌شهری ‌تهران، به عنوان پایتخت ‌سیاسی ‌و اقتصادی کشور، از گذشته‌ تاکنون موردتوجه قرار داشته‌است. نامناسب بودن گزینه نظامی‌سازی ‌فضاهای‌شهری، به دلیل هزینه‌های ‌بالای ‌برقراری ‌امنیت و همچنین افشای‌ فضاهای ‌راهبردی، تصمیم‌گیرندگ چکیده کامل
        مسئله‌ی امنیت و کاهش آسیب‌پذیری منطقه‌ی‌کلان‌شهری ‌تهران، به عنوان پایتخت ‌سیاسی ‌و اقتصادی کشور، از گذشته‌ تاکنون موردتوجه قرار داشته‌است. نامناسب بودن گزینه نظامی‌سازی ‌فضاهای‌شهری، به دلیل هزینه‌های ‌بالای ‌برقراری ‌امنیت و همچنین افشای‌ فضاهای ‌راهبردی، تصمیم‌گیرندگان را به تفکر در مورد شیوه‌های مشاهده‌نشدنی برقراری امنیت‌ یاپدافند‌غیرعامل در پوشش ابزارهای برنامه‌ریزی و طراحی واداشته است. در این رابطه با آگاهی از این موضوع که مشکل‌یابی اولین گام درفرایند حل‌مشکل به شمار‌می‌آید، هدف از پژوهش کیفی‌پیش‌رو به ‌شناسایی عرصه‌های آسیب‌‌پذیر منطق ‌فضایی‌ کلان‌شهر ‌تهران و در نهایت تدوین چارچوب مناسب سیاست‌گذاری توسعه‌فضایی، به منظور کاهش آسیب‌پذیری آن، اختصاص یافته‌است. با فرض تفکیک سازمان‌فضایی‌شهر به پنج مقوله‌، برآمد پژوهش تحلیلی انجام شده به روش فراتحلیل، نشان‌ از آسیب‌پذیری بالای منطق فضایی کلان‌شهر، به جز در مقوله‌ی الگوی ‌توسعه ‌فضایی ‌شهر و تنها از منظر معیاراستتار درون‌ساخته، اصلاختفا ‌و‌ پوشش و اصلدسترسی ‌و ‌نفوذپذیری و همچنین در مقوله‌ی جانمایی و پخشایش عملکردها در مجموعه از منظر اصل‌دسترسی‌و‌نفوذپذیری دارد. درنهایت با‌توجه به این‌موضوع و با هدف مشکل‌گشایی و افزایش پایداری به پیشنهاد چارچوب ‌سیاست‌گذاری مناسب پرداخته‌خواهد‌شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - مقایسۀ گستردگی شهر تبریز در دوره‌های ایلخانی، صفوی و قاجار با استناد بر مستندات تاریخی
        لیدا بلیلان اصل داریوش ستارزاده
        شهر تبریز در بخشی از تاریخ سلسله ایلخانی و صفوی به عنوان پایتخت و در دورۀ قاجار به عنوان ولیعهد نشین به لحاظ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و همچنین معماری در سطح کشور از اهمیت و جایگاه منحصر به فردی برخوردار بوده است که متأسفانه سوانح طبیعی و مصنوع اعم از زلزله‌های پی چکیده کامل
        شهر تبریز در بخشی از تاریخ سلسله ایلخانی و صفوی به عنوان پایتخت و در دورۀ قاجار به عنوان ولیعهد نشین به لحاظ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و همچنین معماری در سطح کشور از اهمیت و جایگاه منحصر به فردی برخوردار بوده است که متأسفانه سوانح طبیعی و مصنوع اعم از زلزله‌های پی در پی و جنگ با کشورهای قدرتمند همسایه باعث زیرورو شدن ساختار این شهر گردیده و امروزه ابعاد شهر تبریز در دوره‌های مذکور، مخصوصا دوره‌های ایلخانی و صفوی در‌هاله ای از ابهام قرار گرفته است. از این‌رو مقالۀ حاضر در پی بررسی چگونگی گستردگی شهر تبریز در دوره‌های ایلخانی، صفوی و قاجار است تا از این طریق به این سؤال که شهر تبریز در کدام دوره از عظمت و گستردگی بیشتری برخوردار بوده است، پاسخ دهد. این مهم از طریق مقایسۀ ابعاد باروی شهر در دوره‌های مختلف امکان پذیر خواهد بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - تأثیر معماری برج‌های مخابراتی در ایجاد حس تعلق به شهر(برج مخابراتی میلاد)
        حسنعلی پورمند جاوید قنبری محمد یوسفی
        برج های مخابراتی که به عنوان نشانه هایی در مقیاس شهر مورد استفاده قرار می گیرند، برای تبدیل شدن به نماد باید در سطوح مختلفی با شهروندان پیوند و در آنها احساس تعلق ایجاد کنند. در حوزه بین رشته ای معماری و طراحی شهری که نگارندگان آن را طراحی کلان معماری می نامند، عملکرد ک چکیده کامل
        برج های مخابراتی که به عنوان نشانه هایی در مقیاس شهر مورد استفاده قرار می گیرند، برای تبدیل شدن به نماد باید در سطوح مختلفی با شهروندان پیوند و در آنها احساس تعلق ایجاد کنند. در حوزه بین رشته ای معماری و طراحی شهری که نگارندگان آن را طراحی کلان معماری می نامند، عملکرد کلان برج و مجموعه ای که برج در آن قرار دارد و پیوند آن با فضاهای شهری مد نظر قرار می گیرد. در این تحقیق، برج میلاد و هشت نمونه مشابه آن در نقاط مختلف دنیا معرفی و تحلیل گردیده اند. این برج ها از منظر طراحی کلان به نسل های مختلفی تقسیم می شوند که در نسل های اخیر، عملکرد تفریحی شهری و پیوند با شهر، پررنگ تر دیده شده است. مجموعه برج میلاد، از نظر زمانی هم نسل با نسل های جدید و از نظر عملکردی هم نسل با برج های نسل میانی می باشد و از نظر تعریف عملکردی کلان، در ایجاد پیوند با زندگی شهری موفقیت چندانی نداشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - نقش محوری فضای باز در تحقق معماری پایدار
        زهرا احمدی
        نتایج فاجعه‌آمیز استفاده بی رویه از منابع طبیعی و عدم توجه به مسائل زیست محیطی، طراحی پایدار و به دنبال آن معماری پایدار را اجتناب ناپذیر کرده است. پژوهش حاضر با تکیه بر ویژگی پایداری در معماری بومی ایران در مناطق کویری و همچنین با تأکید بر نقش جوهری فضاهای باز در این م چکیده کامل
        نتایج فاجعه‌آمیز استفاده بی رویه از منابع طبیعی و عدم توجه به مسائل زیست محیطی، طراحی پایدار و به دنبال آن معماری پایدار را اجتناب ناپذیر کرده است. پژوهش حاضر با تکیه بر ویژگی پایداری در معماری بومی ایران در مناطق کویری و همچنین با تأکید بر نقش جوهری فضاهای باز در این معماری بر آن است تا نقش کلیدی فضاهای باز را در خلق معماری بومی پایدار، مورد بررسی قرار دهد؛ لذا فضاهای باز به عنوان عناصر پایه معماری کویر مورد ارزشیابی قرار گرفته و با اصول پایداری مورد مقایسه تطبیقی قرار می‌گیرند. نتایج حاصل از پژوهش بر این مهم تأکید دارند که فضاهای باز در معماری بومی کویر نه تنها خود دارای مختصات پایداری محورند بلکه زمینه ساز دستیابی به پایداری بوده و نقشی اساسی در تحقق پایداری داشته اند. پژوهش به روش کیفی صورت گرفته و ابزار جمع‌آوری اطلاعات منابع مکتوب، اسناد و مشاهدات عینی بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - بررسی نقش نفوذپذیری در ارتقاء کیفیت محیط محله (مطالعه موردی: محله‌ی نارمک تهران)
        عطیه سینافر پروین پرتوی مهشید شکوهی
        پرداختن به ارتقاء کیفیت محیط، از مهمترین رسالت های شهرسازان است. مقاله ی حاضر بر نقش نفوذپذیری در ارتقاء کیفیت محیط در مقیاس محله تأکید دارد. جهت گیری های متناقضی در خصوص تأثیر نفوذپذیری بر کیفیت محیط دیده می شود؛ فلذا این پژوهش با بررسی ابعاد نفوذپذیری و واکاوی اثرات م چکیده کامل
        پرداختن به ارتقاء کیفیت محیط، از مهمترین رسالت های شهرسازان است. مقاله ی حاضر بر نقش نفوذپذیری در ارتقاء کیفیت محیط در مقیاس محله تأکید دارد. جهت گیری های متناقضی در خصوص تأثیر نفوذپذیری بر کیفیت محیط دیده می شود؛ فلذا این پژوهش با بررسی ابعاد نفوذپذیری و واکاوی اثرات مثبت و منفیِ آن بر کیفیت محیط، درصدد پاسخگویی به این ابهام بوده است. نتایج حاکی از آن است که با اتخاذ دیدگاهی منعطف می توان ناهمسوئی ها را به حداقل کاهش داد؛ در این راستا می توان با محور قرار دادن توقعات موضوعی و موضعی به‌عنوان مبنای تغییرات نفوذ پذیری در جهت ارتقاء کیفیت محیط گام برداشت. این مهم با ارائه ی مدل روابط متقابل کیفیت محیط و نفوذپذیری به انجام رسیده است. آزمون این ارتباط در محله ی نارمک از طریق پرسش‌نامه و برداشت میدانی در قالب ارزیابی 51 سنجه و با به‌کارگیری تکنیک سوآت به راهبردهایی کلی شامل برقراری تعادل در تردد سواره و پیاده، ارتباط و انزوای فضاها و تقاضای نفوذ به بافت منتهی شده است. پرونده مقاله