مکان‌یابی دفن پسماندهای جامد شهری با استفاده از روش تلفیقی سلسله مراتبی- فازی (مطالعه موردی: شهر کوهدشت)

محورهای موضوعی : آمایش محیط

سیامک بهاروند ¹ , سلمان سوری ²

1 - (استادیار، گروه زمین‌شناسی، واحد خرم‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران)
2 - (کارشناس ارشد، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم‌آباد، ایران)

تاریخ دریافت : 1394/02/05 تاریخ پذیرش : 1395/01/15 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه: مکان‌یابی, کوهدشت, زباله جامد شهری, سلسله مراتبی-فازی,

چکیده مقاله :

تعیین محل دفن زباله‌های شهری به دلیل تأثیر فراوان بر اقتصاد، اکولوژی و محیط‌زیست هر منطقه، یک مساله مهم در فرآیند برنامه‌ریزی شهری می‌باشد. در فرآیند تعیین محل دفع زباله‌های شهری سعی می‌شود نقاطی با کم‌ترین خطرات برای محیط‌زیست و سلامت انسان مد نظر قرار گیرد. در این تحقیق ضمن استفاده از تصاویر ماهوارهای TM و ETM+ از لایه‌های متعدد اطلاعاتی نظیر نقشه فاصله از شهر، سنگ شناسی، شیب، آب های زیرزمینی، فاصله از جاده و ... برای مکان‌یابی محل دفن پسماند شهر کوهدشت استفاده شده است. بر اساس نتایج مکان‌یابی محل دفن زباله با روش سلسله مراتبی-فازی، به ترتیب 06/35، 85/24، 23/36 و 85/3 درصد از مساحت منطقه در کلاس‌های خیلی نامناسب، نامناسب، متوسط و مناسب قرار گرفته است.

چکیده انگلیسی:

Waste disposal site selection is a critical issue in the urban planning process because of its enormous impact on the economy, ecology, and the environmental health of the region. Waste disposal site selection process aims to locate the areas that will minimize hazards to the environment and public health. In the present study, in order to select sites for dispose of urban waste of Kouhdasht, in addition to TM and ETM+ images, the following data layers and maps have been utilized: distance from city, lithology, slope, ground water, distance from road and other important suburban areas. According to the results of use of the AHP-Fuzzy in Landfill Site, 35.06, 24.85, 36.23, 3.85 and 27.4 percent of the area are located in very  unsuitable, unsuitable, moderate  and suitable classes respectively.

منابع و مأخذ:

 

1. احمدی، ع.، موحد، ع.، شجاعیان، ع. 1388. ارائه الگوی بهینه مکان‌یابی فضای سبز شهری با استفاده از GIS و روش AHP (منطقه مورد مطالعه: منطقه 7 شهرداری اهواز). نشریه آمایش محیط، 4(15): 162-147.


2. پناهنده، م.، ارسطو، ب.، قویدل، آ.، قنبری، ف. 1388. کاربرد روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در مکان‌یابی جایگاه دفن پسماند شهر سمنان. مجله سلامت و محیط، 2(4): 283-276.


3. خبرگزاری کشکان. 1392. گزارش وضعیت زباله در شهر کوهدشت.  http://kashkan.ir/news/29417


4. چیت سازان، م.، دهقانی، ف.، راست منش، ف.، میرزایی، ی. 1392. مکان‌یابی محل دفن پسماند جامد شهری با استفاده از فناوری اطلاعات مکانی و منطق فازی-تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی: رامهرمز). مجله کاربرد سنجش از دور و GIS در علوم منابع طبیعی، 4(1): 55-39.


5. شهابی، ه.، علایی، م.، حسینی، س.م.، رحیمی، ع. 1389. ارزیابی روش‌های تحلیل سلسله مراتبی و ترکیب خطی وزنی در مکان‌یابی محل دفن مواد زاید شهری با تاکید بر عوامل ژئومورفیک (مطالعه موردی: شهر سقز). نشریه آمایش محیط، 3(10): 135-115.


6. صدر موسوی، م.س.، اباذرلو، ش.، موسی‌خانی، ک.، اباذرلو، س. 1392. مکان‌یابی بهینه دفن مواد زائد جامد شهری با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی: شهرستان زنجان). نشریه آمایش محیط، 6(21): 88-65.


7. عزیزی قلاتی، س.، رنگزن، ک.، تقی‌زاده، ا.، حیدریان، پ. 1392. کاربرد روش فازی تاپسیس سلسله مراتبی در مکان‌یابی محل دفن پسماند. فصلنامه زمین‌پویا، 1(3): 67-55.


8. سازمان حفاظت محیط زیست. 1380. دستورالعمل مکان‌یابی محل دفن مهندسی-بهداشتی پسماندها. دفتر بررسی آلودگی آب و خاک.


9. مهجوری، ر. 1391. سنجش توزیع مکانی سوانح آتش‌سوزی، تعیین بهترین محل ایستگاه‌های آتش‌نشانی و مسیر بهینه با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی و منطق فازی در شهر اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم دانشگاه شهید چمران اهواز. 136ص.

 

1. Bimal, N., Yadav, O.P., Murat, A. 2010. A fuzzy- AHP approach to prioritization of CIS attributes in target planning for automotive product development. Expert System with Application Journal. 37:6775- 6786.


2. Chang, N.B., Parvathinathan, G., Breeden, J.B. 2008. Combining GIS with fuzzy multicriteria decision-making for landfill siting in a fast-growing urban region. J. Environ Manag, 87:139-153.


3. Donevska, K.R., Gorsevski P.V., Jovanovski, M., Pesevski, I. 2012. Regional non-hazardous landfill site selection by integrating fuzzy logic. AHP and geographic information systems. Environ Earth Sci, 67:121-131.


4. Goorah, S., Esmyot, M., Boojhawon, R. 2009. The health impact of nonhazardous solid waste disposal in a community: the case of the Mare Chicose landfill in Mauritius. J. Environ Health, 72:48-54.


5. Gorsevski, P.V., Donevska, K.R., Mitrovski, C.D., Frizado, J.P. 2012. Integrating multi-criteria evaluation techniques with geographic information systems for landfill site selection: a case study using ordered weighted average. Waste Manag, 32:287-296.


6. Kahraman, C., Cebeci, U., Ruan, D. 2004. Multiattribute comparison of catering service companies using fuzzy AHP: The case of Turkey. International Journal of Production Economics, 87(2): 171-184.


7. Saaty, T.L., Vargas, L.G. 2001. models, methods, concepts, and applications of the Analytica Hierarchy process. 1st ed. Kluwer Academic, Boston, 333p.


8. Sener, S., Sener, E., Nas, B., Karaguzel, R. 2010. Combining AHP with GIS for landfill site selection: a case study in the Lake Beysehir catchment area (Konya, Turkey). Waste Manag (Oxford), 30:2037-2046.


9. Vahidnia, M.H., Alesheikh, A.A., Alimohammadi, A. 2009. Hospital site selection using fuzzy AHP and its derivatives. Journal of Environmental Management, 90(10): 3048-3056.


10. Zamorano, M., Molero, E., Hurtado, A., Grindlay, A., Ramos, A. 2008, Evaluation of a municipal landfill site in southern Spain with GIS-aided methodology. J. Hazard Mater, 160:473-481.