اگر به شخصیت‎های دیوان حافظ از حوزه روانشناسی نگریسته شود، حضور کهن‎الگوها به ویژه آنیما در آن‎ها دیده می‎شود. در ابتدای غزل‎هایی که آنیما نمود دارد معشوق معمولاً زمینی و غزل عاشقانه است و به ابیات پایانی که نزدیک می شویم، حس روحانی و معنوی بر ابیات چکیده کامل
اگر به شخصیت‎های دیوان حافظ از حوزه روانشناسی نگریسته شود، حضور کهن‎الگوها به ویژه آنیما در آن‎ها دیده می‎شود. در ابتدای غزل‎هایی که آنیما نمود دارد معشوق معمولاً زمینی و غزل عاشقانه است و به ابیات پایانی که نزدیک می شویم، حس روحانی و معنوی بر ابیات غالب می شود و معشوق جلوه‎های آسمانی پیدامی‎کند. غزل شماره 26 با مطلع (زلف آشفته وخوی کرده و خندان لب و مست ....) نیز چنین خصوصیتی دارد. اختلافات و تناقضات در ابیات این غزل برای مفسران مسئله چالش برانگیزی است و باعث سردرگمی در تفسیر اشعار شده و در نهایت شعر را دوگانه و ابیات را مستقل فرض می‎کنند. درحالی که علت این نوسانات و تحولات در تبدیل کهن الگو آنیما به کهن الگوی پیر فرزانه و همچنین خودشناسی و تفرد شاعر است و کل غزل فرآیند این گذار را روایت می‎کند. استفاده از تفسیر روانشناسی تحلیلی در غزل مورد بحث دریچه‎ای به دیدگاه مفسر بازمی‎کند و او را مجهز می‎کند فراتر از تفاسیر سنتی با دیدی عمیق‎تر به اشعار شاعر بنگرد و ارتباط بنیادی و مستحکم در محور عمودی کلام که در زیر غباری از پیش داوری‎های خودآگاه ذهن پوشیده شده را دریابد، ضمن آنکه این نگرش درونی محمل مناسبی برای برداشت‎های عرفانی از غزل مورد بحث حافظ نیز هست.
پرونده مقاله
آثار نظامی به دلیل پیچیدگیهای معنایی و زبانی، همواره از متـون باز و تاویلپذیر به شمار آمده و دربارهی آن از منظرهای گوناگون سخنرفته است. نقد کهنالگویی آثار ادبی از فروع نقدهای روانشناختی است که در دهههای اخیر همچون مطالعات میانرشتهای دیگر رونق و روایی یافتهاست چکیده کامل
آثار نظامی به دلیل پیچیدگیهای معنایی و زبانی، همواره از متـون باز و تاویلپذیر به شمار آمده و دربارهی آن از منظرهای گوناگون سخنرفته است. نقد کهنالگویی آثار ادبی از فروع نقدهای روانشناختی است که در دهههای اخیر همچون مطالعات میانرشتهای دیگر رونق و روایی یافتهاست. این نقد که به بررسی مضامین و تصاویر کهنالگویی در نهاد انسانها میپردازد، از جهتی نشاندهندهی جهانیبودن پیام انسانی و احساسات شاعر است؛ از طرفی هم یکی از ارکان استوار ماندگاری و جاودانگی یک اثر در مشرق زمین، تاکید بر اصول و آموزههای پندگونه و اخلاقی است که هدف اصلی سراینده در شعرهای تعلیمی، آموزش حکمت و اخلاق، هم چنین تشریح و تبیین مسایل و اندیشههای تربیتی، فلسفی و مضامین عبرتآموزاست، میباشد. حکیم نظامیگنجوی نیز منظومهی اسکندرنامه را جلوهگاه اندیشهها، اصولاعتقادی، اخلاقی و فلسفی خویش قرارمیدهد و ارزندهترین مفاهیم بشردوستانه را در اشعار خود از زبان قهرمان و پیرخردمند به تصویرمیکشد. او که متفکّری آرمانگراست، شخصیت اسطورهای قهرمان داستانش یعنی اسکندر را به کمک راهنماییهای پیردانا تا حد یک انسان آرمانی بالا میبرد؛ انسانیکه با ویژگیهای رفتاریاش هر لحظه در فرآیندفردیت کمالی به کمالات قبلی او افزوده میگردد. در این پژوهش با دید مکتب روانکاوییونگ وازمنظرکهنالگویی به اسکندرنامهی نظامی نگریستهشده و به شخصیت پررنگ و تکرارشوندهی پیرخردمند و نقش او در نکات تعلیمی پرداخته شدهاست.
پرونده مقاله
شعر حافظ که آینه دنیای خیالانگیز و رازآلود وی است، به دلیل پیچیدگیهای معنایی و هنرورزیهای زبانی، همواره از متون باز و تفسیرپذیر به شمار آمده و درباره آن از منظرهای گوناگون سخن رفته است. نقد کهنالگویی آثار ادبی از فروع نقدهای روانشناختی است که در دهههای اخیر همچون چکیده کامل
شعر حافظ که آینه دنیای خیالانگیز و رازآلود وی است، به دلیل پیچیدگیهای معنایی و هنرورزیهای زبانی، همواره از متون باز و تفسیرپذیر به شمار آمده و درباره آن از منظرهای گوناگون سخن رفته است. نقد کهنالگویی آثار ادبی از فروع نقدهای روانشناختی است که در دهههای اخیر همچون مطالعات میانرشتهای دیگر رونق و روایی یافته است. این نقد که به بررسی مضامین و تصاویر کهنالگویی در نهاد انسانها میپردازد، راه را برای ژرفکاویهای بعدی آثار ادبی میگشاید و نشاندهندة جهانیبودن پیام انسانی و احساسات شاعران هنروری همچون حافظ است. در این پژوهش با دید مکتب روانکاوی یونگ و از منظر کهنالگویی به جهان شعری حافظ نگریسته شده و به شخصیت پررنگ و تکرار شونده پیر در دیوان او پرداخته شده است؛ بررسی مقایسهای چهره پیرمغان با کهنالگوی پیر خردمند یونگ، نشاندهندة شباهت بسیار و یا حتی انطباق کامل وی با آن تصویر کهن است.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد