خلّف سید قطب فضلاً عن آثاره الإسلامیّة دیوان شعر یحتلّ الغزل أکبر مساحة منه. أصبح سید قطب مولعاً بغزل حافظ إثر قراءته لترجمة عربیّة لغزله سمّیت بـ أغانی شیراز، أثّرت فی نفسه حتّی النخاع. افتتن بأسلوبه التغزلی ومنهجه العرفانی حتّی اکتسب شعره طابعاً من غزل حافظ واصطبغ بصب چکیده کامل
خلّف سید قطب فضلاً عن آثاره الإسلامیّة دیوان شعر یحتلّ الغزل أکبر مساحة منه. أصبح سید قطب مولعاً بغزل حافظ إثر قراءته لترجمة عربیّة لغزله سمّیت بـ أغانی شیراز، أثّرت فی نفسه حتّی النخاع. افتتن بأسلوبه التغزلی ومنهجه العرفانی حتّی اکتسب شعره طابعاً من غزل حافظ واصطبغ بصبغته. فشعر سید قطب بمجمله انعکاس صارخ لغزل حافظ الحافل بالحبّ والحنان والإنسانیّة والمعرفة. هذا ویری سید قطب أنّ لغزل حافظ مکانة مرموقة لدی الأدباء العرب، ذلک لأنّه أعطی الشعر الوجدانی العربی زخماً کبیراً وزاد فیه انتعاشاً وحیویّة یصمد بهما أمام تیارات الفسلفة الجارفة قویّاً شامخاً. وأمّا هذا المقال فهو إجراء دراسة مقارنة بین غزل الشاعرین الإیرانی والمصری وهما حافظ وسید قطب. فإنّه یهدف إلی دراسة تحلیلیّة للمضامین الغزلیّة فی شعر حافظ وسید قطب مسلّطاً الأضواء علی جوانب مشترکة من غزلهما. مهما یکن من أمر فإنّ أسلوبنا فی البحث فی هذا المقال یقوم علی أساس المدرسة الأمریکیّة المتّبعة فی مطالعات الأدب المقارن الجدیدة.
پرونده مقاله
چکیده حافظ به جهت نگرش ویژه به عالم هستی، دیدگاههای خاصّ فلسفی و عرفانی و شرح و بیان تجربۀ آن کشفیاتِ اندیشمندانه، ناگزیر با ابهام و ایهام همراه است؛ بنابراین تبیین آن به روشنی امکانپذیر نیست. او شگردهای گوناگون بیانی را میآزماید و از تمثیلهای بایستهای بهره میگیر چکیده کامل
چکیده حافظ به جهت نگرش ویژه به عالم هستی، دیدگاههای خاصّ فلسفی و عرفانی و شرح و بیان تجربۀ آن کشفیاتِ اندیشمندانه، ناگزیر با ابهام و ایهام همراه است؛ بنابراین تبیین آن به روشنی امکانپذیر نیست. او شگردهای گوناگون بیانی را میآزماید و از تمثیلهای بایستهای بهره میگیرد که بر بنیاد درونمایۀ اندیشههای وی شکل گرفته و گاه در تقابل و تضادّ با اندیشههای این جهانی است و برای نیل بدین مقصود، از شگردی خاصّ بهره میگیرد؛ در اشعارش با زبان دوم یعنی زبانی حرفهای و فراتر از زبان سطحی و عمومی که درک آن برای همگان امکان پذیر است، سخن میگوید و از این روست که سخن او در لایههای مختلف معنایی اشعارش، ایستا نمیماند و به دلیل افکار ژرف فلسفی و عرفانی، بیان او در پیوند با شگردهای هنری به بالاترین سطح زبانی دست مییابد و بدین ترتیب با دو سطح خوانش سطحی و عامیانه؛ و سطح خوانش حرفهای و ژرفکارانه در شعر او میتوان به چهار سطح معنایی لفظی، تمثیلی، اخلاقی و باطنی (عرفانی) دست یافت. استفاده از کلمات چند معنایی، بهرهمندی از کنایهها در ظرفیتهای تازة معنایی، متغییر بودن معنای کلمات و ترکیبات مختلف در بافت کلّی کلام به سبب ساختارهای خاص نحوی، تعلیق معنا به جهت امکان تبدیل ترکیبهای اضافی و وصفی و مراجع ضمیر و.... این امکان را در شعر او پدید آورده است. این چند بُعدی بودن ابیات و لایههای معنایی تعبیه شده در آن، بهگونهای است که مخاطب پس از خوانشهای مکرّر، باز هم به کشفهایی تازه دست مییابد و بدین ترتیب همواره با متنی پویا و زاینده، روبهروست.
پرونده مقاله
چکیده
تقی دانش یکی از شعرا و فضلا و ارباب قلم اواخر دورة قاجاریّه و اوایل دورة پهلوی است که با تأسّی از سبک شعری شعرای پیشین، بخصوص شعرای اواخر قرن هشتم و اوایل نهم هجری، تحت تأثیر اشعار و عقاید حافظ شیرازی قرار گرفته است. تأثیر پذیری تقی دانش از حافظ را می توان از سه چکیده کامل
چکیده
تقی دانش یکی از شعرا و فضلا و ارباب قلم اواخر دورة قاجاریّه و اوایل دورة پهلوی است که با تأسّی از سبک شعری شعرای پیشین، بخصوص شعرای اواخر قرن هشتم و اوایل نهم هجری، تحت تأثیر اشعار و عقاید حافظ شیرازی قرار گرفته است. تأثیر پذیری تقی دانش از حافظ را می توان از سه جنبۀ مهمّ سبک شناختی مورد بحث و بررسی قرار داد:
1- اشعاری که شاعر، با تأسّی از سبک شعری شعرای اواخر قرن هشتم و اوایل قرن نهم هجری، اشعار حافظ را از حیث موسیقی بیرونی شعر( وزن و عروض) و موسیقی کناری( قافیه و ردیف) یا سطح آوایی، مورد استقبال قرار داده و به جوابگویی از غزلیات حافظ پرداخته است.
2- اشعاری که شاعر با تأسّی از سبک شعری شعرای اواخر قرن هشتم و اوایل قرن نهم، با وزن و قافیه و ردیفی دیگر و یا در همان وزن و قافیه و ردیف شعر حافظ، به بیان معانی و مضامین و دورن مایه های فکری اشعار حافظ پرداخته است.
3- اشعاری که شاعر با تأسّی از سبک شعری شعرای اواخر قرن هشتم و اوایل قرن نهم، از حیث زبانی و لغوی، از ترکیبات و عبارات و اصطلاحات دیوان حافظ در تقویت افکار و عقاید خود سود برده است. این مقاله به بحث و تحقیق در سه زمینة مورد نظر در دیوان اشعار تقی دانش، همراه با ذکر شواهدی از دیگر شعرا پرداخته است.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد