قابلیت استفاده از مرتع جهت کاربری زنبورداری، با درنظر داشتن بهره برداری پایدار از اراضی و ارائه مدل موردی تعیین شایستگی مرتع طالقان از اهداف این تحقیق بوده است. در تعیین شایستگی مرتع با استفاده از روش پیشنهادی فائو و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) با ملاحظه عوامل مؤثر بر چکیده کامل
قابلیت استفاده از مرتع جهت کاربری زنبورداری، با درنظر داشتن بهره برداری پایدار از اراضی و ارائه مدل موردی تعیین شایستگی مرتع طالقان از اهداف این تحقیق بوده است. در تعیین شایستگی مرتع با استفاده از روش پیشنهادی فائو و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) با ملاحظه عوامل مؤثر بر شایستگی زنبورداری و تلفیق آن ها نقشه های نهایی ارائه گردید. نمونه برداری در تیپ های گیاهی منطقه به روش تصادفی- سیستماتیک با استقرار 3 ترانسکت 200 متری و 30 پلات یک متر مربعی در راستای آن مستقر و داده های حضور و عدم حضور گیاهان شهد زا و گرده زا، درصد پوشش گیاهی شهدزا و گرده زا، تراکم و درصد ترکیب پوشش گیاهی مورد علاقه زنبورعسل برداشت گردید. در تعیین شایستگی مرتع جهت زنبورداری سه زیر مدل پوشش گیاهی، عوامل محیطی و منابع آب لحاظ گردید. در زیر مدل پوشش گیاهی (طول دوره گلدهی، ترکیب گیاهی شهد زا و گرده زا و جذابیت گونه های مورد استفاده زنبورعسل)، در زیر مدل عوامل محیطی نیز جاده و مسیرهای دسترسی به تیپ ها، ارتفاع و دما به طور مساوی و خاک (با تأثیر غیر مستقیم آن بر پوشش گیاهی) و در نهایت در زیر مدل منابع آب (دسترسی به منابع آبی) از فاکتورهای مؤثر و تأثیرگذار به دست آمد. از بین عوامل مورد بررسی کاهش درصد پوشش گیاهی شهدزا و گرده زا، وجود گیاهان با کلاس های پایین جذابیت (III) و (IV) و کوتاهی طول دوره گلدهی، جاده و خاک در بعضی از تیپ ها از مهمترین عوامل محدود کننده شایستگی و پراکنش مناسب منابع آب، دما و ارتفاع در منطقه مهم ترین عوامل مطلوب و افزایش دهنده شایستگی مرتع برای زنبورداری در منطقه مورد مطالعه بودند. نتایج حاصل از تعیین شایستگی مراتع طالقان میانی نشان می دهد که از مجموع 2/37977 هکتار اراضی منطقه مورد مطالعه، 235 هکتار (61/%0) در طبقه شایستگی 1S (بدون محدودیت)، 7798 هکتار (53/20%) در طبقه شایستگی 2S (با محدودیت اندک)، 9961 هکتار (29/26%) در طبقه شایستگی 3S (با محدودیت زیاد)، 8861 هکتار (33/23%) در طبقه شایستگی N (غیر شایسته) بوده و درکل حدود 21% منطقه، دارای طبقه شایستگی عالی تا خوب از نظر زنبورداری به دست آمد.
پرونده مقاله
ارزیابی پتانسیل مراتع برای توسعه استفاده چندمنظوره و استفاده صحیح از توانمندی‌های این منابع یک چالش جدی برای مدیریت مراتع است. در این راستا این پژوهش با هدف ارزیابی شایستگی مراتع به‌منظور توسعه کاربری زنبورداری با استفاده از روش منطق فازی در محیط نرم افزار Arc GIS در مر چکیده کامل
ارزیابی پتانسیل مراتع برای توسعه استفاده چندمنظوره و استفاده صحیح از توانمندی‌های این منابع یک چالش جدی برای مدیریت مراتع است. در این راستا این پژوهش با هدف ارزیابی شایستگی مراتع به‌منظور توسعه کاربری زنبورداری با استفاده از روش منطق فازی در محیط نرم افزار Arc GIS در مراتع تمین در شمال تفتان انجام شد. بدین‌منظور نمونه‌برداری از پوشش گیاهی در تیپ‌های گیاهی منطقه به روش تصادفی-سیستماتیک با استقرار 3 ترانسکت 300 متری انجام شد. پس از تعیین اولویت معیارهای مؤثر در شایستگی زنبورداری با استفاده از روش پیشنهادی فائو، معیارهای مؤثر از طریق پرسشنامه توسط کارشناسان و متخصصین، اولویت‌بندی و وزن‌دهی شد. در مرحله بعد روش منطق فازی بر روی معیارها اعمال شد. در نهایت نقشه نهایی شایستگی منطقه جهت کاربری زنبورداری تهیه شد. نتایج نشان داد که بر اساس روش منطق فازی از مجموع 5572 هکتار اراضی مرتعی منطقه مورد مطالعه، 4/1387 هکتار (9/24 درصد) در طبقه شایستگی S1 (بدون محدودیت)، 3/1571 هکتار (2/28 درصد) در طبقه شایستگی S2 (با محدودیت اندک)، 2/2262هکتار (6/40 درصد) در طبقه شایستگی S3 (با محدودیت زیاد) و 351 هکتار (3/6درصد) در طبقه شایستگی N (غیرشایسته) برای استفاده زنبورداری است. علاوه بر این، ارزش شاخص پوشش گیاهی (84/0) بیشتر از دسترسی به منابع آب(81/0) و عوامل محیطی (37/0) است. با توجه به نتایج حاصل، مناطق شرقی مراتع تمین از شایستگی بالاتری جهت کاربری زنبورداری برخوردار بوده و این موضوع می‌بایستی در توسعه کاربری زنبورداری و مدیریت پوشش گیاهی مراتع تمین مورد توجه قرار گیرد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
