• فهرست مقالات کتاب الضعفاء

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - انتساب کتاب الضعفاء به ابن غضائری: آسیب‌شناسی تحلیل‌ها
        عمیدرضا اکبری
        احمد بن حسین غضائری عالم شیعی بغدادی سدۀ 4 و 5ق صاحب تألیفاتی در زمینۀ رجال و کتاب‌شناسی، و از جمله، اثری با نام کتاب الضعفاء بوده است. شیخ طوسی خبر می‌دهد با مرگ زودهنگام ابن غضائری آثار وی از میان رفته، و بااین‌حال، نجاشی از آن‌ها مطالبی روایت کرده است. در اعصار بعدْ چکیده کامل
        احمد بن حسین غضائری عالم شیعی بغدادی سدۀ 4 و 5ق صاحب تألیفاتی در زمینۀ رجال و کتاب‌شناسی، و از جمله، اثری با نام کتاب الضعفاء بوده است. شیخ طوسی خبر می‌دهد با مرگ زودهنگام ابن غضائری آثار وی از میان رفته، و بااین‌حال، نجاشی از آن‌ها مطالبی روایت کرده است. در اعصار بعدْ بزرگان مکتب حله و جبل عامل و پسینیان ایشان کتابی با نام الضعفاء و در انتساب به ابن غضائری را روایت، و غالباً به اقوال مندرج در آن اعتماد نموده‌اند. این روایت و این اعتماد با نقدها و تردیدهایی نیز همراه شده است. غالب این تردیدها تا پیش از دوران معاصر نتیجۀ شک در اَصالت کتاب نبود؛ ولی در دورۀ معاصر برخی انتساب اثر موجود را به ابن غضائری منکِر شدند. در مطالعۀ پیشِ‌‌رو می‌خواهیم با مروری بر سیر تحول دیدگاه‌ها دربارۀ کتاب الضعفاء و آسیب‌شناسی آن‌ها نشان دهیم انکار اَصالت اثر و انتساب آن به ابن غضائری فاقد مستندات کافی است و پیروان چنین دیدگاهی بایسته‌های اعتبارسنجی کتب و شرائط عمومی نسخه‌ها را در نظر نگرفته‌اند. چنان که خواهیم دید، گزارش‌های تاریخی مرتبط با ابن غضائری و آرائش مؤید نسبت کتاب الضعفاء به او ست و بررسی تطبیقی محتوای اثر با قرائن مختلف در منابع فِرَق و رِجال نیز نشان از آن دارد که نویسندۀ کتاب یک عالِم اِمامی مُحتاط است؛ ویژگی‌هایی که با آراء رجالی منقول از ابن غضائری تطبیق دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - جایگاه علمی رجال ابن غضائری نزد علماء رجال از قرن پنجم هجری تاکنون
        محمد رضا آرام
        کتاب الضعفاء ابن غضائری، به لحاظ میزان صحت، تأثیرگذاری و اختلاف دیدگاه‌های حدیثی و فقهی مترتب بر آن، پیوسته محل مناقشه بوده است. این مسأله انگیزه پژوهش حاضر شد و به روش تحلیلی ـ تاریخی با تبیین دیدگاههای مختلف پیرامون این کتاب و اعتبار سنجی وثاقت ابن غضائری، به این پرسش چکیده کامل
        کتاب الضعفاء ابن غضائری، به لحاظ میزان صحت، تأثیرگذاری و اختلاف دیدگاه‌های حدیثی و فقهی مترتب بر آن، پیوسته محل مناقشه بوده است. این مسأله انگیزه پژوهش حاضر شد و به روش تحلیلی ـ تاریخی با تبیین دیدگاههای مختلف پیرامون این کتاب و اعتبار سنجی وثاقت ابن غضائری، به این پرسش پرداخت که از قرن پنجم تا کنون چه جایگاهی در میان علمای رجال داشته است. این پژوهش، جرح ابن غضائری را با توثیقات علمای مشهور رجالی متعارض یافت و إکثار وی در جرح ثقات تأیید نشد. نیز روشن شد که ابن غضائری با معیارهای درست به جرح و تعدیل راویان حدیث پرداخته است. تحقیق به دست داد که از قرن پنجم تا کنون پیوسته علمای متقدّم مانند نجاشی، علامۀ حلّی و ابن داوود حلّی و علمای متأخر مانند محمد تنکابنی، محمد تقی شوشتری و عبدالهادی فضلی و خوانساری به ابن غضائری اعتماد کرده و از اقوالش تأثیر پذیرفته‌اند. پرونده مقاله