• فهرست مقالات نگهدارنده طبیعی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسی اثر اسانس رزماری بر روی روند رشد باکتری استافیلوکوکوس اورئوس در سوپ آماده تجارتی
        کامران جعفرزاده خالدی مهزاد آقازاده مشگی انوشه شریفان کامبیز لاریجانی
        توجه و علاقه فزاینده مبنی بر استفاده کمتر از نگهدارندههای سنتتیک منجر به انجامتحقیقات در زمینه یافتن و استفاده از مشتقات طبیعی دارای خاصیت ضد میکروبیشده است. اسانس رزماری به علت دارا بودن خاصیت ضدمیکروبی و خاصیتآنتی اکسیدانی وسیع، به عنوان یک گیاه دارویی شناخته شده است. چکیده کامل
        توجه و علاقه فزاینده مبنی بر استفاده کمتر از نگهدارندههای سنتتیک منجر به انجامتحقیقات در زمینه یافتن و استفاده از مشتقات طبیعی دارای خاصیت ضد میکروبیشده است. اسانس رزماری به علت دارا بودن خاصیت ضدمیکروبی و خاصیتآنتی اکسیدانی وسیع، به عنوان یک گیاه دارویی شناخته شده است. هدف از اینتحقیق، بررسی اثر اسانس گیاه رزماری بر روی رشد باکتری استافیلوکوکوس اورئوس در سوپ آماده تجارتی در حضور غلظ تهای مختلف اسانس(0،50،100ppm )در درجه حرارت های 8 و 25 درجه سانتی گراد به مدت 14 روز بود.شمارش تعداد کل باکتری به روش کشت سطحی پس از تهیه رق تهای متوالی وکشت در محیط نوترینت آگار، پس از 24 ساعت گرمخانه گذاری انجام پذیرفت.نتایج حاصل از بررسی نشان م یدهد تأثیر مقادیر مختلف اسانس بر میزان رشد باکتریاز نظر آماری معنی دار(p<0.05 )بوده و با افزایش غلظت اسانس، میزان رشد باکتری کاهش می یابد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بررسی تاثیر عصاره آبی مرمکی بر ویژگی های گوشت چرخ کرده گوساله نگهداری شده در دمای یخچال
        یاسمن محمد نامدار شاهرخ شعبانی حسین باخدا
        مقدمه: گیاه مرمکی با نام علمی Commiphora myrrha بطور سنتی برای درمان بیمارهای مزمن، ضدالتهاب، تسکین دهنده و ضدمیکروب مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر آنتی‌اکسیدانی و ضدمیکروبی عصاره آبی مرمکی بر ویژگی های گوشت چرخ کرده گوساله نگهداری شده در دمای چکیده کامل
        مقدمه: گیاه مرمکی با نام علمی Commiphora myrrha بطور سنتی برای درمان بیمارهای مزمن، ضدالتهاب، تسکین دهنده و ضدمیکروب مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر آنتی‌اکسیدانی و ضدمیکروبی عصاره آبی مرمکی بر ویژگی های گوشت چرخ کرده گوساله نگهداری شده در دمای یخچال می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه از عصاره آبی (5/0، 2 و 3 درصد) گیاه مرمکی به عنوان نگهدارنده طبیعی گوشت گوساله چرخ کرده در طی 14 روز در دمای 4 درجه سلسیوس استفاده شد. طی این پژوهش خصوصیات شیمیایی (pH ، اندیس پراکسید، اندیس تیوباربیتوریک اسید و مواد نیتروژن‌دار فرار کل)، خصوصیات میکروبی(شمارش کلی میکروارگانیسم‌ها، استافیلوکوکوس اورئوس و باکتری‌های سایکروفیل) و خصوصیات حسی نمونه‌های گوشت چرخ کرده مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: بررسی روند تغییرات pH نشان داد که با افزایش زمان نگهداری تا 7 روز به طور معنی‌داری (05/0>p) کاهش یافت و سپس از 7 تا 14 روز میزان pH نمونه‌ها به طور معنی‌داری (05/0>p) افزایش یافت. تغییرات شاخص‌های اکسیداتیو یعنی اندیس پراکسید و اندیس تیوباربیتوریک اسید نشان داد که افزایش زمان نگهداری منجر به افزایش این شاخص‌ها شد اما بکارگیری عصاره مرمکی و افزایش سطح آن از تغییرات شدید شاخص‌های اکسیداتیو به طور معنی‌داری (05/0>p) جلوگیری نمود. اندازه‌گیری شاخص TVB-N نشان داد که با افزایش زمان نگهداری این شاخص افزایش می‌یابد اما افزایش سطح نگهدارنده‌های طبیعی به طور معنی‌داری (05/0>p) منجر به کاهش تغییرات TVB-N می شود. بررسی فعالیت ضدمیکروبی عصاره مرمکی در گوشت چرخ کرده نشان داد که افزایش زمان نگهداری به طور معنی‌داری منجر به افزایش تعداد کل میکروارگانیسم‌ها، استافیلوکوکوس اورئوس و باکتری‌های سایکروفیل در نمونه‌های مورد آزمون می گردد. با این وجود بکارگیری عصاره مرمکی و افزایش سطح استفاده از آن‌ها به طور معنی‌داری (05/0>p) جمعیت میکروبی را کاهش داد و تغییرات آن‌ها را به حداقل رساند. همچنین ارزیابی حسی نمونه‌های گوشت چرخ کرده نشان داد که نمونه تیمار شده با 3 درصد عصاره مرمکی دارای بالاترین امتیاز خصوصیات حسی در مقایسه با سایر نمونه‌ها بود.نتیجه گیری: به طورکلی می‌توان گفت استفاده از 3 درصد عصاره مرمکی به عنوان نگهدارنده طبیعی جهت افزایش ماندگاری مواد غذایی روشی امکان پذیر برای کاهش نگهدارنده‌های شیمیایی در این محصولات است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسی اثرات ضدمیکروبی عصاره‌های آبی و متانولی اسپیرولینا پلاتنسیس (Spirulina platensis) در پنیر سفید فراپالایشی
        اسماعیل زنگانه حمید میرزایی سید مهدی جعفری محمدرضا افشار مقدم افشین جوادی
        وجود ترکیبات مغذی در انواع پنیر، این محصول را مستعد رشد انواع میکروارگانیسم‌ها می‌نماید لذا استفاده از نگهدارنده‌ها برای حفظ کیفیت این فراورده پرمصرف شیری اجتناب ناپذیر است. در این مطالعه اثر غلظت‌های 3/0 و 5/0 درصد عصاره‌های آبی و متانولی ریزجلبک اسپیرولینا پلاتنسیس در چکیده کامل
        وجود ترکیبات مغذی در انواع پنیر، این محصول را مستعد رشد انواع میکروارگانیسم‌ها می‌نماید لذا استفاده از نگهدارنده‌ها برای حفظ کیفیت این فراورده پرمصرف شیری اجتناب ناپذیر است. در این مطالعه اثر غلظت‌های 3/0 و 5/0 درصد عصاره‌های آبی و متانولی ریزجلبک اسپیرولینا پلاتنسیس در مهار رشد لیستریا مونوسایتوجنز، استافیلوکوکوس ارئوس و اشریشیا کولای و همچنین رشد آسپرژیلوس فلاووس در پنیر سفید فراپالایشی در مدت 60 روز دوره نگهداری در یخچال، مورد بررسی قرار گرفته است. به‌علاوه اثر عصاره‌ها بر ویژگی‌های بافت، طعم و مزه، رنگ و پذیرش کلی محصول ارزیابی شد. طبق نتایج حاصله اثر مهاری معنی‌دار (05/0p≤). غلظت‌های 3/0 و 5/0 عصاره‌های آبی و متانولی روی لیستریا مونوسایتوجنز و اشریشیا کولای از روز 15‌ام دوره نگهداری و روی استافیلوکوکوس آرئوس از روز 30‌ دوره نگهداری مشاهد شد. اثر ضدباکتریایی غلظت 5/0 عصاره متانولی بطور معنی‌دار بیشتر از سایر تیمارها بود (05/0p≤). تمام تیمارها اثر ضدقارچی معنی‌دار روی پرگنه آسپرژیلوس فلاووس داشتند (05/0p≤). طبق نتایج تحقیق حاضر عصاره‌های مورد استفاده اثر سوء معنی‌دار روی ویزگی‌های حسی نمونه‌ها پنیر نداشتند هر چند غظلت 5/0 عصاره متانولی به‌طور غیر معنی‌دار باعث کاهش کیفیت ویژگی‌های حسی نمونه‌های پنیر گردید. در مجموع می‌توان گفت که غلظت‌های 3/0 و 5/0 عصاره‌ آبی و غلظت 3/0 عصاره متانولی اسپیرولینا پلاتنسیس می‌توانند به‌عنوان نگهدارنده طبیعی در پنیر سفید فراپالایشی مورد استفاده قرار گیرند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - افزایش عمرماندگاری فیله ماهی قزل‌آلا پوشش داده شده با فیلم کازئینات سدیم همراه با عصاره بذر چای
        تکتم مستقیم حکیمه طباطبایی علیرضا رحمن
        در این مطالعه فیلم‌ خوراکی برپایه کازئینات سدیم حاوی غلظت‌های 0، 5/0، 1، 5/1 و 2 درصد عصاره بذر چای تهیه شد و خصوصیات فیزیکی (ضخامت، شفافیت، حلالیت در آب و قابلیت نفوذ بخار آب) و مکانیکی (مقاومت کششی) فیلم‌ و کیفیت میکروبی و حسی فیله‌های ماهی قزل آلای پوشش داده شده با آ چکیده کامل
        در این مطالعه فیلم‌ خوراکی برپایه کازئینات سدیم حاوی غلظت‌های 0، 5/0، 1، 5/1 و 2 درصد عصاره بذر چای تهیه شد و خصوصیات فیزیکی (ضخامت، شفافیت، حلالیت در آب و قابلیت نفوذ بخار آب) و مکانیکی (مقاومت کششی) فیلم‌ و کیفیت میکروبی و حسی فیله‌های ماهی قزل آلای پوشش داده شده با آن (نگهداری شده در دمای یخچال) مورد ارزیابی قرار گرفت. اسکن میکروسکوپ الکترونی پوبشی به منظور بررسی رابطه ساختار-خصوصیات انجام شد. بکارگیری عصاره بذر چای در فیلم‌های برپایه کازئینات سدیم به طور معنی‌داری (p <0.05) شاخص‌های ضخامت، قابلیت نفوذ بخار آب و حلالیت در آب را افزایش داد. عصاره بذر چای به طور معنی‌داری (p <0.05) شفافیت و مقاومت کششی فیلم‌های فعال کازئینات سدیم را کاهش داد. تصاویر میکروسکوپ الکترونی پوبشی نتایج به دست آمده در این مطالعه را تایید نمود. افزایش سطح عصاره بذر چای باعث افزایش ناهمواری و تخلخل و همچنین کاهش فشردگی فیلم‌های کازئینات سدیم شد. نتایج شمارش کلی میکروارگانیسم‌ها نشان داد که شمارش میکروبی وابسته به غلظت عصاره بذر چای مورد استفاده برای تهیه فیلم‌ها بود. افزایش غلظت عصاره بذر چای منجر به کاهش معنی‌دار (p <0.05) log تعداد میکروارگانیسم‌های موجود در فیله‌های ماهی پوشش داده شده، گردید. فیله‌های پوشش داده شده با فیلم‌های خوراکی برپایه کازئینات سدیم حاوی 5/0 و 1 درصد عصاره بذر چای دارای بالاترین امتیاز، اما فیله‌های پوشش داده شده با فیلم‌های کازئینات سدیم حاوی 2 درصد عصاره بذر چای از کمترین امتیاز حسی از لحاظ قابلیت پذیرش کلی برخوردار بودند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره‌های اتانلی و متانلی زعفران (Crocus sativus L.) علیه برخی باکتری های بیماریزای غذا زاد
        حسین معتمدی سید منصور سیدنژاد اسماعیل داراب پور
        کنترل باکتری‌هایی که از طریق غذا موجب بیماری می‌شوند یک بحث مهم است و به دلیل عوارض نگهدارنده‌های شیمیایی تمایل به استفاده از نگهدارنده‌های طبیعی از جمله ادویه‌جات برای این منظور بیشتر شده است. زعفران از جمله با ارزش‌ترین ادویه‌جاتی است که به عنوان طعم دهنده و رنگ دهنده چکیده کامل
        کنترل باکتری‌هایی که از طریق غذا موجب بیماری می‌شوند یک بحث مهم است و به دلیل عوارض نگهدارنده‌های شیمیایی تمایل به استفاده از نگهدارنده‌های طبیعی از جمله ادویه‌جات برای این منظور بیشتر شده است. زعفران از جمله با ارزش‌ترین ادویه‌جاتی است که به عنوان طعم دهنده و رنگ دهنده در غذا استفاده می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی اثرات ضدمیکروبی عصاره‌های هیدروالکلی زعفران بر تعدادی از باکتری‌های پاتوژن بخصوص عوامل مسمومیت و عفونت غذایی است. برای این منظور یک گرم از کلاله های خشک شده و پودر شده زعفران با ده میلی‌لیتر محلول آب- الکل (اتانول یا متانول) به نسبت حجم/حجم 8:2 مخلوط و به خوبی مخلوط شد. پس از گرمخانه‌گذاری در دمای اتاق و سانتریفیوژ مایع رویی حاصل جمع‌آوری و خشک گردید. دیسک‌های استریل با محلول‌های تهیه شده از عصاره‌ها اشباع شد و اثر آن‌ها بر شش گونه باکتری گرم مثبت و شش گونه باکتری گرم منفی در روش استاندارد انتشار دیسک بررسی شد. همزمان اثر ضد باکتریایی تعدادی از آنتی‌بیوتیک‌های استاندارد نیز علیه باکتری‌های مورد آزمون بررسی شد. نتایج نشان داد که باکتری‌های استافیلوکوکوس آرئوس، باسیلوس آنتراسیس، باسیلوس سرئوس، لیستریا مونوسایتوژنز و بروسلا ملی تنسیس حساس‌ترین گونه‌ها در برابر عصاره‌های اتانولی و متانولی زعفران هستند در حالی‌که پروتئوس میرابیلیس و سالمونلا تیفی نسبت به این عصاره‌ها مقاومت نشان دادند. اثر ضد باکتریایی عصاره‌ها در مقایسه با آنتی‌بیوتیک‌های استاندارد قابل توجه بود. همه گونه-های حساس عوامل مهم بیماری‌های غذایی هستند و می‌توان زعفران را به عنوان یک نگهدارنده طبیعی در صنایع غذایی جهت کنترل پاتوژن‌های غذایی پیشنهاد نمود پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - بررسی اثر اسانس گل گیاه سرخارگل (Echinacea pupurea) بر رشد و توانایی تولید مایکوتوکسین توسط قارچ آسپرژیلوس فلاووس
        آرزو ملکوتی انوشه شریفان علیرضا بصیری
        بیمار یهای ناشی از مواد غذایی آلوده به مایکو توکسین ها از موارد نگران کننده سلامت انسان می باشد. جهت کاهش زیان های اقتصادی و خطرات جانی ناشی از این عوامل، استفاده از ترکیبات زیست فعال به منظور بهبود ایمنی و نگهداری مواد غذایی مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این مطالعه چکیده کامل
        بیمار یهای ناشی از مواد غذایی آلوده به مایکو توکسین ها از موارد نگران کننده سلامت انسان می باشد. جهت کاهش زیان های اقتصادی و خطرات جانی ناشی از این عوامل، استفاده از ترکیبات زیست فعال به منظور بهبود ایمنی و نگهداری مواد غذایی مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این مطالعه تعیین اثر اسانس گل گیاه سرخارگل به عنوان نگهدارنده طبیعی به منظور کنترل رشد کپک آسپرژیلوس فلاووس و جلوگیری از سنتز آفلاتوکسین B1 می‌باشد. برای این منظور، ابتدا حداقل غلظت بازدارنده (MIC) و حداقل غلظت کشنده (MFC) اسانس با استفاده از روش انتشار دیسک محاسبه شد و سپس اثر غلظت‌های مختلف اسانس روی تولید آفلاتوکسین B1 مورد ارزیابی قرار گرفت. مقدار آفلاتوکسین تولید شده در محیط کشت YES با استفاده از HPLC اندازه‌گیری شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که شاخص‌های MIC و MFC به ترتیب برابر با ppm 10000 و ppm 15000 بودند. نتایج آزمون هاله عدم رشد نشان داد که افزایش غلظت اسانس به طور معنی‌داری (05/0>p) مانع رشد میروبی شده است. تولید آفلاتوکسین B1 به طور معنی‌داری (05/0>p) وابسته به غلظت اسانس گیاه سرخارگل بود، به طوری‌که با افزایش غلظت اسانس میزان تولید آفلاتوکسین B1 به طور معنی‌داری (05/0>p) کاهش یافت. براین اساس، از تولید آفلاتوکسین B1 توسط آسپرژیلوس فلاووس با استفاده از غلظت ppm 15000 اسانس گیاه سرخارگل جلوگیری شد. می‌توان نتیجه گرفته که اسانس گیاه سرخارگل می‌تواند تولید آفلاتوکسین B1 توسط آسپرژیلوس فلاووس را تا سطح قابل قبولی کنترل نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - مروری بر ساختار، مکانیسم و کاربرد باکتریوسین‌ها در مواد غذایی به عنوان نگهدارنده‌های طبیعی
        سیده مریم هاشمی نیا جلال دهقان نیا
        در سال های اخیر، بروز بیماری های ناشی از مصرف مواد غذایی آلوده باعث نگرانی قابل توجه ای در بین مردم شده است. با وجود مکانیزم های پیشرفته در بهداشت و بازرسی هنگام تولید مواد غذایی، میکروارگانیسم ها از خطرات بالقوه در طول فرآوری مواد غذایی، بسته بندی، حمل و نقل، ذخیره ساز چکیده کامل
        در سال های اخیر، بروز بیماری های ناشی از مصرف مواد غذایی آلوده باعث نگرانی قابل توجه ای در بین مردم شده است. با وجود مکانیزم های پیشرفته در بهداشت و بازرسی هنگام تولید مواد غذایی، میکروارگانیسم ها از خطرات بالقوه در طول فرآوری مواد غذایی، بسته بندی، حمل و نقل، ذخیره سازی و توزیع می باشند. جهت کاهش زیان های اقتصادی و خطرات جانی ناشی از بیماری ها و همچنین، آثار سوء استفاده از نگهدارنده های شیمیایی در مواد غذایی و ﻣﻘﺎوﻣﺖ روزاﻓﺰون ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢﻫﺎ ﺑﻪ آﻧﺘﯽﺑﯿﻮﺗﯿﮏﻫﺎ، کاربرد ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺿﺪﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ طبیعی ﮐﻪ دارای تاثیرات ﮐﺸﻨﺪﮔﯽ و ﺑﺎزدارﻧﺪﮔﯽ ﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﻤﺎریزا هستند، ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ پژوهش گران ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. باکتریوسین های تولید شده به کمک باکتری های اسیدلاکتیک مانند نایسین،لاکتیسین3147، پدیوسین 1- PA، پدیوسین AcH، وانتروسینA و B از افزودنی های طبیعی ضدمیکروبی محسوب می شوند. پژوهش گران در هنگام استفاده از باکتریوسین ها با محدودیت هایی مانند توزیع نامناسب در شبکه ماده غذایی، عدم مهار باکتری های گرم منفی و مخمرها، عدم کارایی در محدوده pH خنثی و قلیایی و غیر فعال شدن در دماهای بالا مواجه هستند. برای برطرف نمودن مشکلات مذکور از باکتریوسین های فرآوری شده نظیر نایسین ریزپوشانی شده به جای نایسین آزاد استفاده می شود. همچنین، از باکتریوسین ها به صورت ترکیبی به همراه فرآیندهای دیگر مانند بسته بندی فعال، فشارهای هیدوراستاتیک بالا، میدان های الکتریکی پالسی، تیمارهای حرارتی ملایم و سیستم لاکتوپراکسیداز استفاده می شود. در این مطالعه، ابتدا مروری بر باکتریوسین ها از نقطه نظر ساختار و مکانیسم عمل آن ها و در ادامه به کاربرد باکتریوسین ها در مواد غذایی به عنوان نگهدارنده های طبیعی پرداخته می شود. پرونده مقاله