زمینه و هدف: انرژی و آب دو عامل از مهمترین عوامل چالشبرانگیز هستند که بشر در هزاره سوم با آنها مواجه است. در این میان روشهای مختلفی برای نمکزدایی آب بهکاربرده شده که ضمانت اجرایی و صنعتی شدن این روشها، بهینه بودن آنها ازلحاظ مصرفانرژی و داشتن بازده مناسب است. ی چکیده کامل
زمینه و هدف: انرژی و آب دو عامل از مهمترین عوامل چالشبرانگیز هستند که بشر در هزاره سوم با آنها مواجه است. در این میان روشهای مختلفی برای نمکزدایی آب بهکاربرده شده که ضمانت اجرایی و صنعتی شدن این روشها، بهینه بودن آنها ازلحاظ مصرفانرژی و داشتن بازده مناسب است. یکی از این روشها، استفاده از فرآیند اسمزی است که خود به دو بخش اسمز معکوس و اسمز مستقیم تقسیم میشود. در حال حاضر، فرآیند اسمز معکوس به صورت وسیع در مقیاس صنعتی بهکاربرده می شود. فرآیند اسمز مستقیم طیدههاخیر موردتوجه قرارگرفته و در راه تجاری شدن با چالشهای جدی مواجه است. ازجمله عوامل تأثیرگذار در فرآیند اسمز مستقیم میتوان به: خواص محلول خوراک و محلول کِشنده (اسمزی)، پلاریزاسیون غلظتی، جهت غشا، گزینشپذیری و توانایی غشا در عدم عبور حلشوندههای موجود در محلولهای دو طرف غشا، ایجاد اختلاف فشار اسمزی بالا و قابلیت بازیابی آسان محلول کشنده، اشاره کرد.
روش بررسی: در این مقاله پدیده پلاریزاسیون غلظتی، مدل های ریاضی حاکم بر آن و روشهای کاهش آن بهصورت مروری موردمطالعه قرارگرفته است.
یافتهها: راهکارهای مهمی برای کاهش پلاریزاسیون غلظتی، تغییر ساختار غشاء و بهینه سازی شرایط فرایندی و محلول کشنده توسط پژوهشگران موردبررسی قرارگرفتهاند.
نتیجهگیری: با اینکه پلاریزاسیون غلظتی تأثیر مهمی بر کاهش شار آب عبوری از غشا دارد، بهطوریکه پلاریزاسیون غلظتی داخلی میتواند شار آب را تا حدود 80% شار آب عبوری اولیه کاهش دهد، ولی میتوان با اتخاذ شرایط عملیاتی مناسب و بهینهسازی ساختارغشا آثار منفی آن را کاهش داد.
پرونده مقاله
مطالعات ارزیابی ریسک محیط زیستی معمولا از یک روند مشخص مشتمل بر شناسایی مخاطرات احتمالی و پیامدهای ناشی از آن ها، تخمین و برآورد ریسک و پیشنهاد روش های تقلیل ریسک و پیامدهای ناشی از آن پیروی می کند. این مطالعه در سال 1395 با هدف ارزیابی و رتبه بندی فعالیت های مولد ریسک چکیده کامل
مطالعات ارزیابی ریسک محیط زیستی معمولا از یک روند مشخص مشتمل بر شناسایی مخاطرات احتمالی و پیامدهای ناشی از آن ها، تخمین و برآورد ریسک و پیشنهاد روش های تقلیل ریسک و پیامدهای ناشی از آن پیروی می کند. این مطالعه در سال 1395 با هدف ارزیابی و رتبه بندی فعالیت های مولد ریسک محیط زیستی کارخانه نمک زدایی شماره (1) اهواز در شرکت بهره برداری نفت و گاز کارون و در فاز بهره برداری صورت پذیرفت. در این پژوهش شناسایی ریسک های موجود در منطقه بر اساس بازدیدهای میدانی، مصاحبه با کارشناسان کارخانه و محیط زیست، گزارش وضع موجود و روش دلفی صورت گرفت. سپس رتبه بندی فعالیت های مولد ریسک با استفاده از روش AHP صورت پذیرفت. بر اساس روش دلفی از 11 فعالیت مولد ریسک شناسایی شده، 8 مورد به عنوان فعالیت های نهایی مشخص شدند که این فعالیت ها بیش ترین ریسک را در کارخانه ایجاد کرده اند. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بر اساس روش AHP بالاترین فعالیت مولد ریسک مربوط به نگهداری، انتقال و تزریق مواد شیمیایی به مخازن با وزن 244/0 و کم ترین آن مربوط به عملیات زنگ زدایی با وزن 069/0 می باشد. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که به کارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) می تواند در اولویت بندی شاخص ها و زیرشاخص های مورد ارزیابی، باعث افزایش دقت آن در برآورد سطح نهایی ریسک شود.
پرونده مقاله
در این کار غشای نانوفیلتراسیون (NF) تیتانیای دوپ شده با زیرکونیم خالص با برش مولکولی (MWCO) حدود Da 1000 بوسیله روش سل-ژل کلوئیدی تولید شدند. به منظور حذف کامل مواد آلی فرآیند عملیات حرارتی تحت اتمسفر هوا انجام شد و غشای ZrO2-TiO2 تولید گردید. سپس این غشاء در دمای oC 20 چکیده کامل
در این کار غشای نانوفیلتراسیون (NF) تیتانیای دوپ شده با زیرکونیم خالص با برش مولکولی (MWCO) حدود Da 1000 بوسیله روش سل-ژل کلوئیدی تولید شدند. به منظور حذف کامل مواد آلی فرآیند عملیات حرارتی تحت اتمسفر هوا انجام شد و غشای ZrO2-TiO2 تولید گردید. سپس این غشاء در دمای oC 200 و در اتمسفر هیدروژن به مدت 3 ساعت کاهیده شده و غشای Zr-TiO2 تولید گردید. الگوهای XRD و تصاویر TEM نشان دادند که دوپ کردن زیرکونیم رشد دانهای تیتانیا و استحاله فازی آناتاز به روتایل را محدود و به تعویق میاندازد که به علت حضور/جانشینی یون Zr4+ در شبکه تیتانیا است. نتایج آنالیز جذب-واجذب نیتروژن BET-BJH نشان داد که غشای تولیدی ZrO2-TiO2 با غلظت زیرکونیم dwb% 30 و دمای عملیات حرارتی oC 500 دارای اندازه تخلخل nm 2/1 هستند. بعد از کاهش توسط اتمسفر هیدروژن، اثر ممانعتی دوپ کردن زیرکونیم بر روی استحاله فازی تضعیف شده و غشاهای Zr-TiO2 با ساختار بازتر و اندازه تخلخل بزرگتر nm 4/2 تولید شدند که نشان میدهد که اثر ممانعتی دوپ کردن زیرکونیم بر روی رشد بلوری و استحاله فازی آناتاز به روتایل برای ZrO2، Zro و Zr4+ (سه حالت شیمیایی از عنصر زیرکونیم) به ترتیب بهبود یافته است. در نهایت غشاهای نانوفیلتراسیون Zr-TiO2 با میزان نفوذپذیری آب برابر L/(m2 h bar) 10 تولید شدند. همچنین این غشاها دارای دفع یونی بالایی برای یونهای دو ظرفیتی (برای Mg2+ برابر 79%) و دفع یونی نسبتا پایینتری برای یونهای تک ظرفیتی (مانند Li+ حدود 42% و Na+ کمتر از 30 درصد) هستند.
پرونده مقاله
تصفیه پسابهای خروجی از واحد آب شیرین کن که دارای نمک بالا هستند، افزونبر آنکه از آسیبهای محیط زیستی چون شوک نمکی و گرمایی آبزیان جلوگیری میکند، قابلیت تولید نمک و آب را بهعنوان دو فراورده مفید ایجاد میکند. در این مقاله، متغیرهای فرایندی یک واحد پیش تصفیه پساب خر چکیده کامل
تصفیه پسابهای خروجی از واحد آب شیرین کن که دارای نمک بالا هستند، افزونبر آنکه از آسیبهای محیط زیستی چون شوک نمکی و گرمایی آبزیان جلوگیری میکند، قابلیت تولید نمک و آب را بهعنوان دو فراورده مفید ایجاد میکند. در این مقاله، متغیرهای فرایندی یک واحد پیش تصفیه پساب خروجی از واحد آب شیرین یک پتروشیمی، به صورت نظری و عملی در مقیاس پایلوت مورد بررسی قرار گرفته و مقدارهای بهینه آنها ارایه شده است. طی فرایند پیش تصفیه پیشنهادی، عناصر سختی زا حذف میشوند و پساب برای جداسازی نمک و آب، قابل بهره برداری است. نوع و مقدار بهینه ترکیبهای لختهساز، سرعت اختلاط بهینه در واکنشگاه پیش تصفیه و نسبت بهینه مواد سختی زا به مواد لخته کننده در این پژوهش بررسی شده است. همچنین مقدار سختی کل و رسانایی الکتریکی پساب بهعنوان معیاری از چگونگی عملکرد لخته سازها گزارش شدهاند. سه ترکیب تجاری ارزان قیمت با خاصیت انعقادی و لخته سازی بررسی شده است. نتیجههای آزمایشگاهی نشان میدهند که آهن سولفات بهعنوان لخته کننده جهت حذف سختی کل، در مقایسه با آهن کلرید و آلومینیم سولفات (آلوم) مناسبتر است که در این حال میزان حذف سختی کل به تقریب برابر99% خواهد شد و سرعت اختلاط در واکنشگاه پیش تصفیه اول با توجه به نتیجههای بهدست آمده برابر 70 دور بر دقیقه است. همچنین نسبت حجمی 4 برای میزان سود به لخته کننده و نسبت حجمی 3 برای میزان سودا به لخته کننده بهترین نتیجه را نشان میدهد.
پرونده مقاله
در مدیریت پایدار منابع طبیعی،اصلاح خاک های شور از اهمیت ویژه ای برخوردار است، چرا که وجود بیش از حد نمک های محلول در ناحیه ریشه می تواند باعث کاهش جذب آب توسط گیاه به دلیل کاهش پتانسیل اسمزی محلول خاک شود. راهبرد لازم در مواجهه با این مسأله، آبشویی نمک های انباشته چکیده کامل
در مدیریت پایدار منابع طبیعی،اصلاح خاک های شور از اهمیت ویژه ای برخوردار است، چرا که وجود بیش از حد نمک های محلول در ناحیه ریشه می تواند باعث کاهش جذب آب توسط گیاه به دلیل کاهش پتانسیل اسمزی محلول خاک شود. راهبرد لازم در مواجهه با این مسأله، آبشویی نمک های انباشته شده از چنین خاکی است. مهمترین مسأله در برنامه های آبشویی، برآورد صحیح مقدار آب مورد نیاز برای اصلاح خاک های شور است. هدف از این پژوهش، ارایه مدلی تجربی برای تعیین مقدار آب آبشویی مورد نیاز و مقایسه نتایج با برخی مدل های تجربی موجود بود. بدین منظور، منطقه ای به مساحت 30 هکتار در بخشی از اراضی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه با کلاس شوری و سدیمی S4A1انتخاب شد. آزمون های صحرایی به روش غرقاب متناوب با استفاده از استوانه های دوگانه و با آرایش مربعی، با یک تیمار و سه تکرار اجرا گردید. در حین آبشویی، از هیچگونه ماده اصلاحی استفاده نشد و تنها با کاربرد 100 سانتی متر آب آبشویی در چهار تناوب 25 سانتی متری اجرا شد. نمونه های خاک پیش، حین و پس از کاربرد هر تناوب آبیاری از اعماق 25-0، 50-25، 75-50، 100-75، 125-100 و 150-125 سانتی متری برداشت و تجزیه های فیزیکی و شیمیایی مورد نیاز روی آنها انجام شد. آب مورد نیاز از رودخانه قزل اوزن تأمین شد. چهار مدل به داده های ریاضی برازش و از میان مدل های مورد بررسی، مدل لگاریتمی به عنوان مدل برتر انتخاب شد. با استفاده از این مدل در اراضی زراعی شور دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه، به ازای یک واحد حجم منفذی، نزدیک 70% و به ازای دو واحد حجم منفذی حدود 79% از نمک های این خاک ها شسته شدند. بنابراین آبشویی نمک های محلول از نیمرخ خاک های شور این سری خاک مجتمع با روش غرقاب متناوب در کاهش نمک های محلول به ویژه در لایه های سطحی نیمرخ خاک به دلیل تغییرات متناوب میزان رطوبت خاک مؤثر بوده است.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد