• فهرست مقالات نمودهای اجتماعی دین

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - رفتارشناسی اخلاقی نمودهای‌اجتماعی دین از منظر سعدی با تکیه بر گلستان
        مرتضی حاجی مزدرانی سید حامد موسوی جروکانی
        مذهب، آمیزه‌ای از جنبه‌های درونی و بیرونی است. بخش درونی، مفاهیم مذهبی است و لایه‌های بیرونی، در آداب و مناسک، و نقش‌های اجتماعی نمود می‌یابد. از آن‌جا که نقش‌های/نمودهای اجتماعی دین، تأثیری ارزنده در گرایش جامعه به سمت مفاهیم مذهبی و آداب و مناسک دینی دارند، نوع کنش اخ چکیده کامل
        مذهب، آمیزه‌ای از جنبه‌های درونی و بیرونی است. بخش درونی، مفاهیم مذهبی است و لایه‌های بیرونی، در آداب و مناسک، و نقش‌های اجتماعی نمود می‌یابد. از آن‌جا که نقش‌های/نمودهای اجتماعی دین، تأثیری ارزنده در گرایش جامعه به سمت مفاهیم مذهبی و آداب و مناسک دینی دارند، نوع کنش اخلاقی آنان باید متناسب با جایگاه اجتماعی‌شان باشد. این مسأله هم در منابع دینی و هم در پاره‌ای از متون ادبی ـ که رویکردی اجتماعی و اخلاقی داشته‌اند ـ مورد بررسی قرارگرفته‌است. سعدی در گلستان خویش، کنشگران دینی (دین‌یاران) را با سه رویکرد وظیفه‌گرایی، غایت‌گرایی و فضیلت‌گرایی‌اخلاقی، رفتارشناسی می‌نماید. از این سه به لحاظ بسامدی، اخلاق فضیلت کمتر مورد توجه سعدی است. نگارنده‌گان با تکیه بر گلستان، عمده‌ترین/مهمترین موانع وظیفه‌گرایی و غایت‌گرایی را نیز تحلیل‌نموده‌اند. عواملی چون منفعت‌طلبی و مصلحت‌اندیشی از جمله موانع فردی اخلاق‌گرایی است. همچنین نبود رفاه معیشتی از زمره موانع اجتماعی به شمارمی‌آید. روش تحقیق، اسنادی (کتابخانه‌ای) بوده‌است. پرونده مقاله