فهرست مقالات نظریۀ اِسناد

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - بازفهم قرآن و حدیث در تاریخ جهانگشا حملۀ مغولان و اثر آن بر عزت نفس ایرانیان
  سید نیما اورازانی مرتضی موسوی
  پس از حملۀ مغول، تاریخ‌‌‌نویسان متعددی به شرح وقایع این رویداد پرداختند. یکی از آثار مهم این دوره، تاریخ جهانگشای جوینی است. کاربرد گستردۀ آیات و احادیث و روایات در این اثر به منظور توجیه حملۀ مذکور جلب نظر می‌کند؛ گویی مؤلف خواسته است از همۀ آگاهیهای قرآنی خود برای طبی چکیده کامل

  پس از حملۀ مغول، تاریخ‌‌‌نویسان متعددی به شرح وقایع این رویداد پرداختند. یکی از آثار مهم این دوره، تاریخ جهانگشای جوینی است. کاربرد گستردۀ آیات و احادیث و روایات در این اثر به منظور توجیه حملۀ مذکور جلب نظر می‌کند؛ گویی مؤلف خواسته است از همۀ آگاهیهای قرآنی خود برای طبیعی جلوه دادن رویدادهای تلخ و فاجعه‌بار حملۀ مغولان بهره جوید و هر آنچه در قرآن کریم در بارۀ حکمت و رحمت خداوند گفته شده است، برای تبیین این معنا به کار گیرد که حملۀ مغولان، تقدیری الاهی، و چاره ناپذیر بوده است. بناست که در این مطالعه در مقام تبیین و تفسیر روان‌‌‌شناختی این توجیه برآییم و دریابیم چرا جوینی و عمدۀ معاصران ایرانی وی در مقام رویارویی با این مصیبت بزرگ، دانسته‌های مذهبی خویش را به مثابۀ آرام‌‌‌بخشی برای تعدیل روان خود به کار برده‌‌‌اند. بدین منظور، مطالعه را با تکیه بر نظریۀ روان‌‌‌شناختی اِسناد از فریتْس هایدر[1] و همچنین، نظریۀ ناهماهنگیِ شناختی لئون فِستینگِر[2] پیش خواهیم برد. بدین سان، از یک سو، رویدادی تاریخی را از رویکرد روان‌شناسی اجتماعی بازخوانی می‌کنیم؛ همچنان که از دیگر سو، اثر ذهنیتهای مفسر و هم رویدادهای اجتماعی را بر فهم متون دینی مطالعه خواهیم کرد. چنان که خواهیم دید، کاربرد آموزه‌های مذهبی برای تعدیل روانی، درعمل به تثبیت حاکمیت مغولان انجامیده است. [1]. F. Heider (1896-1988) [2]. L. Festinger (1919ـ1989) پرونده مقاله