• فهرست مقالات نظام اسلامی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسی فقهی حقوقی تجسس و موارد استثنایی آن
        سید هادی صالحی سید مهدی سید مهدی صالحی رضا نیکخواه سرنقی
        حریم خصوصی ازجمله مفاهیم دشوار است که ارائه تعریف جامع‌ومانع و مورد اتفاق از آن در علم حقوق وجود ندارد. در فقه امامیه نیز از این مسئله تعریف و مصطلح شرعی یا متشرعی خاصی ارائه نشده است. از منظر فقه امامیه دو نوع تجسس حرام وجود دارد: یکی تجسس در حریم خصوصی افراد که به‌طور چکیده کامل
        حریم خصوصی ازجمله مفاهیم دشوار است که ارائه تعریف جامع‌ومانع و مورد اتفاق از آن در علم حقوق وجود ندارد. در فقه امامیه نیز از این مسئله تعریف و مصطلح شرعی یا متشرعی خاصی ارائه نشده است. از منظر فقه امامیه دو نوع تجسس حرام وجود دارد: یکی تجسس در حریم خصوصی افراد که به‌طور مطلق بر اساس آن‌چه از ادله‌ی احکام در فقه امامیه بیان شد، حرام است و دیگری تجسس بر ضد نظام اسلامی است که از نگاه فقه امامیه حرام است. خداوند در قرآن کریم و نیز در احادیث معصومین(ع)، تجسس و کنجکاوی در امور دیگران را نهی نموده است، حریم خصوصی افراد را محترم شمرده، تعدی به آن را تقبیح کرده است. شمول این دستورالعمل عمومی است و استثنایی در آن قید نشده است تا تجسس در امور دیگران برای عده ای جایز باشد و برای عده ای دیگر جایز نباشد. به‌طور کلی از مفاد و محتوای آیات و روایات و دیگر ادله استفاده می‌شود که حکم حرمت جاسوسی و تجسّس دارای حدومرز خاصی بوده و بر تمام مصادیق آن نمی‌توان حکم حرمت را بار کرد. بر این اساس از دیدگاه اسلام مسلمانان دارای عزت، شأن و حرمت می‌باشند و کسی حق هتک آن را ندارد و اصل اولیه اجتماعی اسلام احترام به دیگران و عدم تجاوز و عدم تجسّس از آن‌ها و درنهایت حرمت انکشاف آن‌چه افراد، خدا و رسول(ص) از محصول آن خشنود نمی‌گردند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - حوزه انقلابی، حفظ و تداوم نظام جمهوری اسلامی ایران
        مسعود پورفرد
        بی‌شک حوزه‌های علمیه به میزان خصلت‌های ذاتی و کارکرد اصلی خود حامی نظام‌های اسلامی بوده و هستند، و نقش مراجع، طلاب و روحانیت، در سدۀ گذشته به ویژه انقلاب اسلامی، نقشی آوانگارد و پیشرو بوده است، بعد از ایده مقام معظم رهبری در خصوص حوزه‌های علمیه مبنی بر انقلابی‌بودن، این چکیده کامل
        بی‌شک حوزه‌های علمیه به میزان خصلت‌های ذاتی و کارکرد اصلی خود حامی نظام‌های اسلامی بوده و هستند، و نقش مراجع، طلاب و روحانیت، در سدۀ گذشته به ویژه انقلاب اسلامی، نقشی آوانگارد و پیشرو بوده است، بعد از ایده مقام معظم رهبری در خصوص حوزه‌های علمیه مبنی بر انقلابی‌بودن، این تحقیق بدنبال رصد عوامل حفظ روحیه انقلابی گری در کنار کارکرد حفظ، حمایت و انتقاد سازنده از نظام اسلامی ایران است. از نظر مقام معظم رهبری نسبت روحانیت با نظام اسلامی، نسبت حمایت و نصیحت است. طبعاً این امر، مستلزم گفتمان انقلابی و عملیاتی است تا در فرایندی مقبول و سنجیده، جلوی پویش های خطرناکی که به انقلاب زدایی از حوزه های علمیه می انجامد، گرفته شود و عوامل حفظ روحیه انقلابی که سرچشمه ای متعالی مانند اندیشه سیاسی حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری دارد، نیز تبیین شود. به دلیل اینکه موضوع پژوهش حاضر حوزه انقلابی و مسئله حفظ نظام است با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی گزینه‌های اساسی و بنیادی برای نظارت و حمایت نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران در سه مؤلفه فرهنگ، اقتصاد و سیاست در نظر گرفته شده است که در مجموع به شش خصلت مهم حوزه انقلابی از جمله روزآمدی در فرهنگ اسلامی، ترویج فرهنگ تعاملی وگفت‌وگو، روحیه فقرستیزی، روحیه حل مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم، خلاقیت و تفکر سیستمی در سیاست و سرانجام مروج مشارکت سیاسی رقابتی پرداخته شده است. البته در هر محور، ابتدا به ویژگی خصلت‌های حوزه انقلابی و سپس، به نقش نظارتی و آنگاه به پیامد و تأثیر مثبت و منفی این خصلت‌های حوزه انقلابی اشاره شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - امکان سنجی جرم انگاری براندازی نرم نظام اسلامی با رویکرد به مفهوم بغی
        محمدصادق ایران عقیده علیرضا صابریان سید علی جبار گلباغی ماسوله
        براندازی نرم نظام اسلامی که در شمار انقلاب های مخملی و رنگی قرار دارد، از مباحث مستحدثه و نوظهور در ادبیات فقه سیاسی و جزایی اسلام و برخی از دیگر رشته های علوم انسانی است که امروزه، نظر صاحبان اندیشه در این رشته ها را به خود جلب کرده است. شیوه و نوع اقدامات براندازان نر چکیده کامل
        براندازی نرم نظام اسلامی که در شمار انقلاب های مخملی و رنگی قرار دارد، از مباحث مستحدثه و نوظهور در ادبیات فقه سیاسی و جزایی اسلام و برخی از دیگر رشته های علوم انسانی است که امروزه، نظر صاحبان اندیشه در این رشته ها را به خود جلب کرده است. شیوه و نوع اقدامات براندازان نرم، نوعاً، بهره گیری از فنّ آوری های نوینی مانند: شبکه های ماهواره ای و فضای مجازی، در کنار استفاده از سمن ها و اعتراضات مدنی گسترده، جهت مقابله با نظام های مستقل و مشروع است که نظام اسلامی هم از این تهدید جدی، مستثنی نیست. تفاوت اقدامات براندازی نرم نظام اسلامی با براندازی سخت و سنتی آن، مانند بغی، در شکل و شیوه های اجراء است؛ هر چند که هدف و نتیجه ی هر دوی آن ها مقابله با نظام اسلامی و سقوط آن است. این واقعیت، ضرورت سخن از جرم انگاری براندازی نرم نظام اسلامی را نمایان می سازد. توجه به وسعت مفهومی و شرایط بغی و وحدت هدف و نتیجه بین بغی و براندازی نرم نظام اسلامی، بغی را یکی از عناوین مجرمانه ای در فقه جزایی قرار می دهد که می توان از امکان جرم انگاری براندازی نرم نظام اسلامی، در قالب آن، سخن راند. مقاله ی حاضر، در پی تبیین مفهوم براندازی نرم نظام اسلامی و تطبیق آن با مفهوم و شرایط جرم بغی، امکان جرم انگاری براندازی نرم نظام اسلامی را تحت عنوان مجرمانه ی بغی می سنجد و مستند به تحلیل فقهی جرم بغی، براندازی نرم نظام اسلامی را پدیده ی مجرمانه ی نوظهوری تحت عنوان جرم بغی و از مصادیق نوین و امروزین آن، نتیجه می گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - قواعد فقهی حاکم بر تعامل نظام اسلامی با ملت‌های مسلمان دیگر در فضای مجازی
        فاطمه فلاح تفتی
        باتوجه‌به گسترش تکنولوژی و قرارگرفتن در عصر انفجار ارتباطات، تعامل افراد و جوامع در بستر مجازی روبه افزایش است و تحولات مهمی در ساختارهای مختلف جامعه ایجاد کرده است. این تحولات همراه با رشد و تکامل بشر و نیز جوامع، تهدیداتی را متوجه شخصیت‌های حقیقی و حقوقی کرده است، حتی چکیده کامل
        باتوجه‌به گسترش تکنولوژی و قرارگرفتن در عصر انفجار ارتباطات، تعامل افراد و جوامع در بستر مجازی روبه افزایش است و تحولات مهمی در ساختارهای مختلف جامعه ایجاد کرده است. این تحولات همراه با رشد و تکامل بشر و نیز جوامع، تهدیداتی را متوجه شخصیت‌های حقیقی و حقوقی کرده است، حتی می‌توان گفت گسترش تأثیرات این تهدید از مرزهای جغرافیایی و سیاسی فراتر رفته و در حوزه امنیت ملی کشورها وارد شده است. ازاین‌رو زمینه‌سازی برای ایجاد بستری مناسب برای توسعه فضای مجازی باتوجه‌به نیاز بشر به این موضوع امری ضروری به نظر می‌رسد. این بستر مناسب و کارآمد را دانش فقه پیش روی انسان قرار می دهد زیرا فقه، برنامه جامعی مبتنی بر اصول و قواعد دارد که کلی و فراگیر بوده و علاوه بر این‌که احکام اشخاص را در مسائل مختلف مشخص می‌کند، تکالیف کلان جامعه را هم روشن می‌نماید. از جمله این تکالیف کلان، بحث تنظیم روابط بین‌الملل و تعامل دولت اسلامی با دیگر جوامع است. بدین منظور این مقاله با شیوه توصیفی - تحلیلی به قواعد فقهی در حیطه تعامل نظام اسلامی با ملت‌های مسلمان دیگر پرداخته است. مهم‌ترین قواعدی که در این زمینه قابل طرح است عبارت‌اند از: 1. قاعده نفی سبیل 2. اصل لزوم 3. اصل همزیستی مسالمت‌آمیز 4. اصل دعوت 5. قاعده حرمه الاعانه علی الاثم 6. اصل مصلحت 7. اصل امربه معروف و نهی ازمنکر 8. اصل عدالت 9 قاعده وجوب حفظ نظام 10. قاعده وجوب التحفُّظ علی سرِّ المسلمین 11. حرمت ایذاء مؤمن 12. قاعده وجوب تعظیم شعایر الهی. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - تأملی بر ادله حفظ نظام اسلامی با رویکردی بر روایات
        علی رشیدی محمد جعفری هرندی احمد رضوانی مفرد
        هدف: یکی از موضوعات حائز اهمیت در فقه اسلامی و همچنین در مسائل سیاسی، بحث از حفظ نظام اسلامی است. اهمیت این موضوع از آن روست که بسیاری از رفتارها و تصمیم‌گیری‌های سیاسی بر مبنای آن توجیه می‌شود. در باب لزوم حفظ نظام دلائل متعددی ارائه گردیده است که أهمّ آنها روایات متعد چکیده کامل
        هدف: یکی از موضوعات حائز اهمیت در فقه اسلامی و همچنین در مسائل سیاسی، بحث از حفظ نظام اسلامی است. اهمیت این موضوع از آن روست که بسیاری از رفتارها و تصمیم‌گیری‌های سیاسی بر مبنای آن توجیه می‌شود. در باب لزوم حفظ نظام دلائل متعددی ارائه گردیده است که أهمّ آنها روایات متعددی است که از معصومین علیهم السلام نقل شده است که مورد استناد فقها نیز قرار گرفته است. در این نوشتار به بررسی و بازنگری این استنادات می پردازیم، از این که آیا استناد به احادیث در باب لزوم حفظ نظام اسلامی به درستی صورت گرفته است؟ روش شناسی پژوهش: پژوهش حاضر با استفاده از روش گردآوری کتابخانه ای و روش تحقیقی توصیفی تحلیلی به نقد و بررسی روایات از حیث استناد و نحوه استدلال پرداخته است. یافته های پژوهش: در باب لزوم حفظ نظام اسلامی به احادیث متعددی در اثبات لزوم حفظ نظام اسلامی استناد شده که بعضی از آنها فاقد استدلال و منطق لازم جهت اثبات حکم مذکور می باشد. نتیجه گیری: در این پژوهش این احادیث شناسایی و مورد نقد واقع شده است و احادیث معتبر دیگری احصاء و مورد بررسی قرار گرفته و استدلال و ادله منطقی تری جهت تقویت احادیث مرتبط ارائه گردیده و این مطلب اثبات می شود که حکومت اسلامی از اوجب واجبات بوده و تحقق آن می تواند دارای ثمرات ارزشمندی در عالم سیاست داشته باشد از جمله مقبولیت و ثبات سیاسی برای حکومت اسلامی. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - سرمایه اجتماعی در جهان‌بینی اسلامی: مورد مطالعۀ تحلیل مضمون اعتماد عمومی در منظومه فکری مقام معظم رهبری (مدظلّه العالی)
        سیدحسین افتخارافضلی
        امروزه یکی از ملزومات اساسی در جامعه اسلامی، تقویت سرمایه اجتماعی به منظور دستیابی به اهداف والای نظام سیاسی است. در این میان، از مفاهیمی که می‌توان از آن به مثابه پایه و شالوده سرمایه اجتماعی برای رسیدن به اهداف دیگر در جامعه یاد کرد، اعتماد عمومی است. در این پژوهش، ضم چکیده کامل
        امروزه یکی از ملزومات اساسی در جامعه اسلامی، تقویت سرمایه اجتماعی به منظور دستیابی به اهداف والای نظام سیاسی است. در این میان، از مفاهیمی که می‌توان از آن به مثابه پایه و شالوده سرمایه اجتماعی برای رسیدن به اهداف دیگر در جامعه یاد کرد، اعتماد عمومی است. در این پژوهش، ضمن تبیین روش تحلیل مضمون و با استفاده از تکنیک تحلیل شبکه مضامین، تعداد 306 داده‌ی متن اصلی بیانات حضرت آیت الله خامنه‌ای در موضوع اعتماد عمومی مورد تجزیه، تحلیل و بازآرایی دقیق قرار گرفت و در انتها 5 مضمون اصلی و فراگیر به عنوان مؤلفه‌های الگوی اعتماد عمومی در بیانات ایشان به دست آمد. هدف مقاله حاضر، واکاوی و کشف مضامین مرکزی و اصلی راه‌های تقویت اعتماد عمومی از طریق الگوی تحلیل مضمون، در منظومه فکری مقام معظم رهبری است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد: اولاً، سرمایه اجتماعی در جامعه اسلامی به عرصه‌ای برای زمینه‌سازی توسعه و پیشرفت تعیّن یافت. ثانیاً، تکامل مفهومی سرمایه اجتماعی با جهان‌بینی اسلامی در مقایسه با رویکرد غربی، بسیار معنادار و شگرف است. ثالثاً با تحلیل مضمون اعتماد عمومی در منظومه فکری مقام معظّم رهبری اینگونه مستفاد می‌شود که ارتباط متقابل مردم و مسئولان موجب می‌شود تا از طریق عملیاتی‌شدن وعده‌های مسئولان به واسطه عملکردشان، از یک سو دولت به اهداف خود برسد و از سوی دیگر اعتماد مردم نسبت به نظام سیاسی تقویت شود و این امر، مشروط به شفاف‌سازی اقدامات خود از طریق ارائه گزارش‌های قوای سه‌گانه است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - تأملی ‏بر ‏ادله ‏حفظ ‏نظام ‏اسلامی ‏با ‏رویکردی ‏بر ‏روایات
        علی رشیدی محمد جعفری هرندی
        یکی از موضوعات حائز اهمیت در فقه اسلامی و همچنین در مسائل سیاسی، بحث از حفظ نظام اسلامی است. اهمیت این موضوع از آن روست که بسیاری از رفتارها و تصمیم‌گیری‌های سیاسی بر مبنای آن توجیه می‌شود. در باب لزوم حفظ نظام دلائل متعددی ار چکیده کامل
        یکی از موضوعات حائز اهمیت در فقه اسلامی و همچنین در مسائل سیاسی، بحث از حفظ نظام اسلامی است. اهمیت این موضوع از آن روست که بسیاری از رفتارها و تصمیم‌گیری‌های سیاسی بر مبنای آن توجیه می‌شود. در باب لزوم حفظ نظام دلائل متعددی ارائه گردیده که أهمّ آن ها روایات متعددی است که از معصومین علیهم السلام نقل شده و مورد استناد فقها نیز قرار گرفته است. در این نوشتار به بررسی و بازنگری این استنادات پرداخته و به این سوال پاسخ خواهیم داد که آیا استناد به احادیث در باب لزوم حفظ نظام اسلامی به درستی صورت گرفته است؟ پژوهش حاضر با روش تحقیقی توصیفی تحلیلی به نقد و بررسی روایات از حیث استناد و نحوه استدلال پرداخته است. در باب لزوم حفظ نظام اسلامی به احادیث متعددی در اثبات لزوم حفظ نظام اسلامی استناد شده که بعضی از آن ها فاقد استدلال و منطق لازم جهت اثبات حکم مذکور می باشد. در این پژوهش این احادیث شناسایی و مورد نقد واقع شده است و احادیث معتبر دیگری احصاء و مورد بررسی قرار گرفته و استدلال و ادله منطقی تری جهت تقویت احادیث مرتبط ارائه گردیده و این مطلب اثبات می شود که حفظ نظام اسلامی از اوجب واجبات بوده و تحقق آن می تواند ثمرات ارزشمندی از جمله مقبولیت و ثبات سیاسی برای حکومت اسلامی در عالم سیاست داشته باشد. روش شناسی: پژوهش حاضر با روش تحقیقی توصیفی تحلیلی به نقد و بررسی روایات از حیث استناد و نحوه استدلال پرداخته است. یافته های پژوهش: در باب لزوم حفظ نظام اسلامی به احادیث متعددی در اثبات لزوم حفظ نظام اسلامی استناد شده که بعضی از آن ها فاقد استدلال و منطق لازم جهت اثبات حکم مذکور می باشد. نتیجه گیری: در این پژوهش این احادیث شناسایی و مورد نقد واقع شده است و احادیث معتبر دیگری احصاء و مورد بررسی قرار گرفته و استدلال و ادله منطقی تری جهت تقویت احادیث مرتبط ارائه گردیده و این مطلب اثبات می شود که حفظ نظام اسلامی از اوجب واجبات بوده و تحقق آن می تواند ثمرات ارزشمندی از جمله مقبولیت و ثبات سیاسی برای حکومت اسلامی در عالم سیاست داشته باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - تهدیدات نظام اسلامی و راهبردهای مقابله با آن از منظر نهج‌‌البلاغه
        عبدالله عراقی رضا جلالی
        نظر به اهداف متعالی نظام اسلامی، تضاد منافع نظام اسلامی با جبهه استکبار، نقش مکتب حیات بخش اسلام در معادلات سیاسی جهان، جایگاه نظام سیاسی اسلام در ساختار ژئوپلیتیک و ساختار ژئواستراتژی جدید جهان، پیچیدگی رفتار بازیگران در حوزه‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی و تجارب تل چکیده کامل
        نظر به اهداف متعالی نظام اسلامی، تضاد منافع نظام اسلامی با جبهه استکبار، نقش مکتب حیات بخش اسلام در معادلات سیاسی جهان، جایگاه نظام سیاسی اسلام در ساختار ژئوپلیتیک و ساختار ژئواستراتژی جدید جهان، پیچیدگی رفتار بازیگران در حوزه‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی و تجارب تلخ تاریخ اسلام در ادوار گذشته از یک سو و از سوی دیگر نظر به چشم‌‌اندازی که مصحف شریف نهج البلاغه در خصوص تهدیدات متصور برای نظام اسلامی ترسیم نموده؛ موضوع این نوشتار تهدیدات نظام اسلامی و راهبردهای مقابله با آناز منظر نهج‌البلاغه می‌باشد. نوشتار حاضر بر آن است تا با مطالعات اکتشافی در آن منبع بی بدیل با بهره‌گیری از متد علمی رایج، علاوه بر تبیین تهدیدات متصور بر امنیت نظام اسلامی راهبردهای دفع تهدیدات فوق را از نهج‌البلاغه احصاء و ارائه نماید. این تحقیق که نتیجه یک طرح پژوهشی است؛ از حیث هدف تحقیقی کاربردی، از حیث سطح تحلیل برخوردار از ماهیتی توصیفی–استنتاجی، از حیث رویکرد و طبقه‎بندی روش، کتابخانه ای- اسنادی است. اطلاعات مورد نیاز پس تعیین شاخصها با مطالعات اکتشافی در آن منبع؛ مصادیق آن احصاء گردید. در راستای جمع آوری اطلاعات و سازماندهی نوشتار سه سؤال زیر طرح گردید:- تهدیدات پیش‌روی نظام اسلامی از منظر نهج‌البلاغه برخوردار از چه ابعادی است؟- هر بُعد از تهدید برخودار از چه شاخص‌های است؟- نهج البلاغه در راستای مقابله با تهدیدات فوق چه راهبردهای ارائه نموده‌است؟ محقق براین باوراست نظر به نگاه بسیط و ژرف نهج‌البلاغه به تهدیدات و راهبردهای مقابله با آن؛ علاوه بر پیشگیری از حوادث گذشته، پنج سطح امنیت در حوزه: امنیت سیاسی، امنیت اجتماعی، امنیت فرهنگی، امنیت اقتصادی، امنیت اعتقادی برای نظام اسلامی شکل می‌گیرد. که منجر به توسعه قلمرو همه جانبه برای نظام سیاسی می گردد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - نقد و بررسی ادله حفظ نظام اسلامی با تأمل بر رویکرد روایات
        علی رشیدی محمد جعفری هرندی احمد رضوانی مفرد
        یکی از موضوعات حائز اهمیت در باب مسائل سیاسی، بحث حفظ نظام اسلامی است. اهمیت این موضوع از آن روست که بسیاری از رفتارها و تصمیم‌گیری‌های سیاسی بر مبنای آن اتخاذ می‌شود. در باب لزوم حفظ نظام دلائل متعددی ارائه گردیده که از جمله آن روایات متعددی است که از معصومین (ع) نقل ش چکیده کامل
        یکی از موضوعات حائز اهمیت در باب مسائل سیاسی، بحث حفظ نظام اسلامی است. اهمیت این موضوع از آن روست که بسیاری از رفتارها و تصمیم‌گیری‌های سیاسی بر مبنای آن اتخاذ می‌شود. در باب لزوم حفظ نظام دلائل متعددی ارائه گردیده که از جمله آن روایات متعددی است که از معصومین (ع) نقل شده و مورد استناد فقها نیز قرار گرفته است. در این نوشتار به بررسی و بازنگری این استنادات پرداخته و به این پرسش، پاسخ خواهیم داد که آیا استناد به احادیث در باب لزوم حفظ نظام اسلامی به درستی صورت گرفته است؟ پژوهش حاضر با روش تحقیقی توصیفی تحلیلی به نقد و بررسی روایات از حیث استناد و نحوه استدلال پرداخته است. در باب لزوم حفظ نظام اسلامی به احادیث متعددی در اثبات لزوم حفظ نظام اسلامی استناد شده که بعضی از آن ها فاقد استدلال و منطق لازم جهت اثبات حکم مذکور می باشد. در این پژوهش این احادیث شناسایی و مورد نقد واقع شده است و احادیث معتبر دیگری احصاء و مورد بررسی قرار گرفته و استدلال و ادله منطقی تری جهت تقویت احادیث مرتبط ارائه گردیده و این مطلب اثبات می شود که حفظ نظام اسلامی از اوجب واجبات بوده و تحقق آن می تواند ثمرات ارزشمندی از جمله مقبولیت و ثبات سیاسی برای حکومت اسلامی در عالم سیاست داشته باشد پرونده مقاله