• فهرست مقالات موسی (ع)

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - واکاوی دیدگاه‌ها در باب آرامگاه امام‌زاده حسین بن موسی
        محمد باقری حمیدرضا ثنائی
        امامزاده حسین بن موسی، از پسران امام موسی کاظم (ع)، در نیمۀ دوم سدۀ 2ق و نیمۀ اول سدۀ 3ق می‌زیست. با توجّه به گزارش‌های متعدّد منابع دربارۀ مدفن وی، این سؤال مطرح می‌شود که او در کجا دفن شده است. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی، نخست به تبیین گزارش‌های متعدّد منابع درب چکیده کامل
        امامزاده حسین بن موسی، از پسران امام موسی کاظم (ع)، در نیمۀ دوم سدۀ 2ق و نیمۀ اول سدۀ 3ق می‌زیست. با توجّه به گزارش‌های متعدّد منابع دربارۀ مدفن وی، این سؤال مطرح می‌شود که او در کجا دفن شده است. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی، نخست به تبیین گزارش‌های متعدّد منابع دربارۀ مدفن وی و سپس تحلیل و بررسی صحّت آن‌ها پرداخته است. گزارش‌های موجود از دفن او در شهرهایی مانند شیراز، بهبهان، جوپار کرمان، کوفه، دزفول و طبس سخن گفته‌اند. نتیجۀ حاصل حاکی از آن است که مدفن امامزادۀ مذکور به احتمال فراوان در شهر طبس قرار دارد. کلیدواژه‌ها: حسین بن موسی (ع)، امام‌زادگان، آرامگاه، طبس، شیراز، کوفه، بغداد امامزاده حسین بن موسی، از پسران امام موسی کاظم (ع)، در نیمۀ دوم سدۀ 2ق و نیمۀ اول سدۀ 3ق می‌زیست. با توجّه به گزارش‌های متعدّد منابع دربارۀ مدفن وی، این سؤال مطرح می‌شود که او در کجا دفن شده است. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی، نخست به تبیین گزارش‌های متعدّد منابع دربارۀ مدفن وی و سپس تحلیل و بررسی صحّت آن‌ها پرداخته است. گزارش‌های موجود از دفن او در شهرهایی مانند شیراز، بهبهان، جوپار کرمان، کوفه، دزفول و طبس سخن گفته‌اند. نتیجۀ حاصل حاکی از آن است که مدفن امامزادۀ مذکور به احتمال فراوان در شهر طبس قرار دارد. کلیدواژه‌ها: حسین بن موسی (ع)، امام‌زادگان، آرامگاه، طبس، شیراز، کوفه، بغداد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - تحلیل عرفانی داستان موسی و خضر در شعر فارسی و عربی
        فاطمه گوشه نشین شهرام عدالتی شاهی فریده اخوان پلنگ سرائی
        شخصیت های دینی مخصوصاً پیامبران الهی همیشه جایگاه ویژه ای در شعر داشته اند. در این میان، داستان موسی و خضر (علیهما السلام) از جمله داستان هایی است که بر ادبیات فارسی و عربی به ویژه- شعر فارسی- تأثیر به سزایی داشته است. رخدادها، حوادث، صحن ها، پیام ها و رموز داستان این د چکیده کامل
        شخصیت های دینی مخصوصاً پیامبران الهی همیشه جایگاه ویژه ای در شعر داشته اند. در این میان، داستان موسی و خضر (علیهما السلام) از جمله داستان هایی است که بر ادبیات فارسی و عربی به ویژه- شعر فارسی- تأثیر به سزایی داشته است. رخدادها، حوادث، صحن ها، پیام ها و رموز داستان این دو بزرگوار، در قالب اینکه موسی (ع) سمبل شریعت گرایی و خضر (ع) نماد پیر طریقت می باشد، در شعر فارسی و عربی تجلّی یافته است. این مقاله، بر آن است که بن مایه عرفانی داستان موسی و خضر (علیهما السلام) را در شعر فارسی و عربی بررسی نماید و رمزها، اشارات و دلالت های معنایی استفاده از داستان موردنظر را در اشعار موردنظر، تحلیل کند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در شعر فارسی، سیمای این دو بزرگوار، سیمایی عارفانه و تابناک است و داستان آن ها از طریق تأویل، رمز و نمادپردازی محمل اندیشه های والای عرفانی می شود. درحالی که در شعر عربی – که بیشتر شاعران معاصر در مورد آن سخن گفته اند- بن مایۀ عرفانی این داستان، ماهیتی سیاسی یافته و با موضوع مقاومت پیوندمی خورد. لازم به ذکر است که در شعر معاصر عربی، موسی (ع) سمبل انسان های شریعت گرا معرفی شده که اطلاعی از اوضاع ندارند و همیشه به دنبال پرسش هستند، درحالی که خضر (ع) نماد پیر طریقت و اهل دل است که از عالم غیب خبردارد و موسی (ع) را از سردرگمی ها نجات می دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - نقش ویژگی‌های شخصیتی حضرت آسیه (س) در زوال حکومت فرعون
        احمد امیری احد داوری چلقائی
        قرآن کریم زنان را همچون مردان در سرنوشت جامعه مؤثر می‌داند، ازاین‌رو برخی ویژگی‌های آن‌ها را به نیکی یاد کرده و بعضی نکات اعتقادی، اخلاقی و رفتاری آن‌ها را برشمرده است، آسیه (س)، همسر فرعون از جمله این زنان است که قرآن، دو مرحله حساس و تأثیرگذار از زندگی وی را روایت کرد چکیده کامل
        قرآن کریم زنان را همچون مردان در سرنوشت جامعه مؤثر می‌داند، ازاین‌رو برخی ویژگی‌های آن‌ها را به نیکی یاد کرده و بعضی نکات اعتقادی، اخلاقی و رفتاری آن‌ها را برشمرده است، آسیه (س)، همسر فرعون از جمله این زنان است که قرآن، دو مرحله حساس و تأثیرگذار از زندگی وی را روایت کرده است که بیانگر نقش مهم زنان در مسائل اجتماعی - سیاسی است. پژوهش حاضر با تحلیل آیات مربوط به حضرت آسیه (س) و با بهره‌گیری از منابع تاریخی، روایی و تفسیری، در پی تبیین نقش ویژگی‌های شخصیتی حضرت آسیه (س) در زوال حکومت فرعون و پیروزی حضرت موسی (ع) می‌باشد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد حضرت آسیه (س)، ابزار تحقق اراده الهی در نجات جان موسی (ع) بوده و حضور فعال و بصیرت بخش در عرصه‌های سیاسی - اجتماعی داشته است و به‌عنوان یکی از نزدیک‌ترین افراد به فرعون، با ایمان به موسی (ع)، ابهت فرعون را شکسته و برای همه مردان و زنان عصر خویش و عصرهای بعد، در آزاداندیشی و استقلال فکری و عدم تأثیرپذیری از فساد محیط، الگو می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تحلیل ویژگیهای تاریخی و عناصر اصلی قصه حضرت موسی(ع) در پرتو شناخت فضای نزول آیات
        فاطمه باباعلی محمد مهدی تقدیسی جعفر نکونام
        چکیدهمطالعه قصه های قرآنی با تکیه بر فضای نزول، پرده از پاره‌ای از حقایق و مفاهیم بر می‌دارد. در این مقاله قصه ی حضرت موسی (ع) به عنوان برشی از تاریخ، با چنین رویکردی مورد مطالعه قرارگرفته است. این پژوهه در پی پاسخ به این سؤال است که؛ ویژگی های تاریخی و عناصر اصلی قصه ح چکیده کامل
        چکیدهمطالعه قصه های قرآنی با تکیه بر فضای نزول، پرده از پاره‌ای از حقایق و مفاهیم بر می‌دارد. در این مقاله قصه ی حضرت موسی (ع) به عنوان برشی از تاریخ، با چنین رویکردی مورد مطالعه قرارگرفته است. این پژوهه در پی پاسخ به این سؤال است که؛ ویژگی های تاریخی و عناصر اصلی قصه حضرت موسی (ع) چیست؟ و شناخت فضای نزول آیات تا چه حد برشناخت این ویژگی ها و عناصر اصلی تأثیر گذار است؟ در این مقاله قصّه حضرت موسی (ع) با تکیه بر شناخت فضای نزول آیات و با روش تحلیلی وتطبیقی، مورد بررسی قرار گرفته و به شناخت ویژگی های تاریخی و عناصر اصلی قصه ی قرآنی حضرت موسی(ع) نیز دست یافته‌ از جمله: شرایط رعب و وحشت، تفکرات بنی اسرائیل و عملکرد آنان، بحث زمان و عقب و جلو رفتن رویدادها همراه با فضاسازی، توجه به عناصر وحوادث در عصر حضرت موسی (ع)، استفاده از الفاظ نشانگر قطعیت یا تردید و.... البته آیات مربوط به قصه حضرت موسی (ع) متضمن قواعد کلی نیز هست که در زمان ها و مکان های دیگر نیز جاری و ساری است و این همان سنت الهی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - پارادوکس همانندی/ تفاوت در تجربۀ مهاجرت و نقش آن در نگاه مهاجر نسبت به موطن: مطالعۀ موردی مهاجرت یوسف و موسی (ع) در قصص قرآن
        فرامرز حاج منوچهری
        قصه‌های قرآنی با نقشمایۀ هجرت اندک است و در همان چند نمونه نیز، موضوع مهاجرت ذیلی بر غرض الاهی در تبیین مفاهیم دینی، و در راستای رسالت انبیا ست. این قصه‌ها از بابت برخی مفاهیم فرهنگی هم دارای اهمیت است. این که چنین قصه‌هایی قرآنی تا چه حد با مبحث مهاجرت که در دوران معاص چکیده کامل
        قصه‌های قرآنی با نقشمایۀ هجرت اندک است و در همان چند نمونه نیز، موضوع مهاجرت ذیلی بر غرض الاهی در تبیین مفاهیم دینی، و در راستای رسالت انبیا ست. این قصه‌ها از بابت برخی مفاهیم فرهنگی هم دارای اهمیت است. این که چنین قصه‌هایی قرآنی تا چه حد با مبحث مهاجرت که در دوران معاصر آن را می‌‌شناسیم، دارای ارتباط هستند و این که تا چه اندازه امکان بررسی آنها بر اساس نظریات مربوط به مهاجرت در علوم اجتماعی وجود دارد، موضوع قابل تأملی است. در میان نظریات مهاجرت، نظریۀ پارادوکس همانندی/ تفاوت در تعامل میزبان و مهاجر، همچون رویکردی فرهنگی ـ جامعه‌شناختی نسبت به موضوع مهاجرت، بیانگر آن است که در این تعامل، باید میزانی از همانندی و اندازه‌ای از تفاوت حفظ شود. اما مسئلۀ مهمی که باید بدان پاسخ داد آن است که به میزان کمی یا فزونی یکی از این دو کفّۀ همانندی یا تفاوت، نتیجۀ حاصل چه اثری بر نگاه مهاجر نسبت به زادبوم پیشین خود و اقامتگاه کنونی ـ یا به بیان دیگر، موطـَن و مَهجَر ـ دارد؛ پرسشی که به نظر می‌رسد پیروان نظریۀ فوق تا کنون در پاسخ بدان ساکت بوده‌اند. بنا ست که در این مقاله با ابتنای سخن بر نظریۀ یاد شده، تلاش کنیم حکایات قرآنی مهاجرت یوسف و موسی (ع) را با موضوع تطبیق دهیم و بر همان اساس، مصداقهایی برای گونه‌های مختلف تعامل میزبان و مهاجر بیابیم. پرونده مقاله