• فهرست مقالات منحنی سنجه

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسی اثر تغییرات کاربری اراضی بر توزیع رسوب مخزن سد (مطالعه موردی سد لاسک) با استفاده از مدل HEC-RAS
        سعید راشدی سید عباس حسینی سارا نظیف باقر قرمزچشمه
        زمینه و هدف: در چند دهه اخیر به دلیل رشد صنایع تغییرات شدیدی در اقلیم کره زمین رخ داده است و دمای متوسط آن افزایش قابل توجهی داشته است. تغییرات کاربری اراضی و اقلیم تاثیر بسیار زیادی بر روی دبی و تولید رسوب در حوضه ها داشته است. افزایش تولید رسوبات اثرات زیان بار زیست م چکیده کامل
        زمینه و هدف: در چند دهه اخیر به دلیل رشد صنایع تغییرات شدیدی در اقلیم کره زمین رخ داده است و دمای متوسط آن افزایش قابل توجهی داشته است. تغییرات کاربری اراضی و اقلیم تاثیر بسیار زیادی بر روی دبی و تولید رسوب در حوضه ها داشته است. افزایش تولید رسوبات اثرات زیان بار زیست محیطی و عمرانی زیادی به همراه دارد، از جمله این اثرات می توان به کاهش عمق مفید سد و به تبع آن کاهش عمر سد اشاره کرد. هدف از انجام این مطالعه بررسی روند رسوب گذاری در طول مسیر رودخانه مبارک آباد (حوضه امام زاده ابراهیم) و اثر زمان بر افزایش عمق رسوب مخزن سد لاسک واقع در استان گیلان با استفاده از مدل HEC-RAS در حالت های مختلف برای دامنه زمانی سال های 1376 الی 1450 است.روش پژوهش: رودخانه مبارک آباد یکی از شاخه های اصلی رودخانه پسیخان است که مهمترین رودخانه تامین کننده آب تالاب انزلی است. این حوضه دارای کاربری های متنوع از جمله جنگل، مرتع تخریب شده، مرتع متوسط و مرتع با کیفیت خوب، مسکونی، شالیزار و ... می باشد. برای انجام این مطالعه از تغییرات کاربری اراضی در سال های، 1376، 1386، 1399، 1419 و 1450 استفاده شد. برای سنجش رواناب، رسوب و دبی در سال های آینده (سال های 1419 و 1450) با کمک مدل آماری LARS-WG در دو سناریو (RCP 4.5 و RCP 8.5) و ابزار SWAT مورد بررسی قرار گرفت. برای اجرای مدل HEC-RAS از سه الگوی کاهش سطح به روش بورلند و میلر، روش کاهش سطح مودی و روش افزایش سطح استفاده شد. متغیرهای ورودی مدل در سه بخش نقشه توپوگرافی، اطلاعات دبی، دبی- رسوب و همچنین دانه بندی رسوبات بارگذاری می شود. واسنجی مدل با استفاده از اطلاعات دبی و رسوب در طول دوره مورد مطالعه انجام شد. در این مطالعه تغییرات رسوب گذاری در طول رودخانه مبارک آباد از سرچشمه تا محل احداث سد لاسک بررسی شد. همچنین عمق رسوب مخزن سد در سال های مختلف با استفاده مدل HEC-RAS مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج شبیه سازی این مطالعه نشان داد که با گذر زمان درصد مناطق مسکونی افزایش چشمگیری خواهد یافت و از مساحت مراتع که در بخش جنوبی حوضه قرار دارند کاسته می شود. در حال حاضر در این حوضه 87/1 کیلومتر مربع مساحت کل به بخش مسکونی که شامل چند روستا است اختصاص یافته است. در حالی‌که در سال 1450 این مقدار به 45/21 کیلومتر مربع خواهد رسید. همچنین مراتع با پوشش متراکم در این حوضه در سال 1376 معادل 65/99 کیلومتر مربع بوده است که در سال 1450 این مقدار به 82/4 کیلومتر مربع کاهش خواهد یافت. نتایج این مطالعه نشان داد که از سرچشمه تا محل احداث سد رسوب گذاری به دلیل کاهش شیب افزایش یافته است و بیشترین مقدار رسوبات در مخزن سد تجمع یافته اند. همچنین مشاهده شد که با گذر زمان عمق رسوبات پشت مخزن سد افزایش چشمگیری یافته است که باعث کاهش کارایی سد می شود. نتایج این مطالعه نشان داد که روند افزایشی در عمق رسوب مخزن وجود دارد، به نحوی که بیشترین مقدار آن در سال 1450 معادل 1/39 متر از ارتفاع آبگیری سد به دست آمده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که در سال های 1450 و 1419 به ترتیب 02/2 و 92/1 میلیون تن رسوب در مخزن سد لاسک ته‌نشست خواهد کرد.نتایج: با توجه به نتایج به دست آمده از شبیه سازی مدل HEC-RASدر حوضه امام زاده ابراهیم مشاهده می شود در صورتی که برنامه-ریزی دقیق و اجرایی در این منطقه صورت نگیرد، تغییر کاربری اراضی به شدت رخ خواهد داد. این تغییر کاربری ها سبب افزایش فرسایش خاک و تولید رسوب در حوضه می شود. به عبارتی می توان از این تغییر کاربری ها به عنوان زنگ خطری برای نابودی تالاب انزلی یاد کرد. به طور کلی با توجه به شرایط حوضه و فرسایش زیاد آن در بالادست عمر سد لاسک زیاد نخواهد بود و احداث آن سبب کاهش حق آبه تالاب انزلی می شود و این تالاب بین المللی را با سرعت بیشتری به سمت نابودی کامل می کشاند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - ارزیابی روش‌های آزمون گاما، تحلیل خوشه‌ای، تحلیل تابع تشخیص و منحنی‌های اندرو در تفکیک آبخیزهای همگن برای آنالیز منطقه‌ای رسوب معلق
        حسین خیرفام مهدی وفاخواه
        رسوب ناشی از فرسایش خاک به‌عنوان مهم‌ترین نمایه‌های تخریب اراضی، چالشی مهم در بحث توسعۀ پایدار و تهدیدی بر زیست‌بوم‌ها تلقی می‌شود. لذا تخمین رسوب خروجی از آبخیزها بسیار حائز اهمیت می‌باشد. گستردگی آبخیزها و کمبود ایستگاه‌های سنجش رسوب باعث شده تا از روش‌های غیرمستقیم ا چکیده کامل
        رسوب ناشی از فرسایش خاک به‌عنوان مهم‌ترین نمایه‌های تخریب اراضی، چالشی مهم در بحث توسعۀ پایدار و تهدیدی بر زیست‌بوم‌ها تلقی می‌شود. لذا تخمین رسوب خروجی از آبخیزها بسیار حائز اهمیت می‌باشد. گستردگی آبخیزها و کمبود ایستگاه‌های سنجش رسوب باعث شده تا از روش‌های غیرمستقیم از قبیل مدل‌های تهیه شده در آبخیزهای مشابه جهت تخمین رسوب در آبخیز فاقد آمار استفاده نمایند. در این پژوهش، 42 ایستگاه رسوب‌سنجی جنوب و جنوب شرقی دریای خزر با دوره‌های آماری بیش از 20 سال انتخاب گردید. با برقراری ارتباط بین مقادیر دبی و رسوب معلق در مواقع سیلابی اقدام به تخمین مقادیر روزانۀ رسوب معلق از روی دبی‌های روزانه شده و مقادیر رسوب متوسط سالانه محاسبه گردید. با استفاده از آزمون گاما، 13 عامل موثر بر تولید رسوب به 5 عامل اصلی کاهش داده شد و ایستگاه‌های مورد مطالعه با به‌کارگیری تحلیل خوشه‌ای، تحلیل تابع تشخیص و منحنی‌های اندرو در گروه‌های همگن قرار گرفتند. برای هر گروه همگن حاصل از هر یکی از روش‌های همگن‌سازی مذکور و برای کل ایستگاه‌ها به‌عنوان یک گروه با 5 عامل اصلی انتخاب شده مدل رگرسیونی برای تخمین میزان رسوب معلق متوسط سالانه تهیه شد و مقادیر خطا و کارآیی مدل‌های تهیه شده با استفاده از نمایه‌های آماری RE، RRMSE و RBIAS براساس داده‌های مشاهداتی محاسبه گردید. نتایج نشان داد که هر 3 روش همگن‌سازی نتایج بهتری نسبت به مدل کلی داشته و روش منحنی های اندرو به‌ترتیب با مقادیر خطای نسبی (RE)، ریشه نسبی مجذور میانگین مربعات خطا (RRMSE) و انحراف نسبی (RBIAS) 12/38 و 16/53 درصد و 01/0- در مرحلۀ واسنجی و 91/45 و 11/33 درصد و 01/0 در مرحلۀ اعتبارسنجی نسبت به دو روش تحلیل خوشه‌ای و تحلیل تابع تشخیص عملکرد بهتری در همگن‌سازی حوزه‌های آبخیز بر اساس تولید رسوب داشته است. هم‌چنین دبی اوج با دوره بازگشت دو ساله نیز بیش‌ترین تأثیر در تغییرات میزان رسوب معلق متوسط سالانه را دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - ارزیابی میزان برآورد رسوب با بهره گیری از روش منحنی سنجه ومقایسه نتایج با روش های رگرسیونی و شبکه عصبی مصنوعی (مطالعه موردی :رودخانه بابل رود-استان مازندران)
        علیرضا مردوخ پور حسین جاماسبی امید علیپور
        زمینه و هدف: در تحقیق حاضر، هدف مقایسه تخمین بار رسوب معلق رودخانه بابلرود با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی ، روش منحنی سنجه، و روش رگرسیون می باشد. روش بررسی: ورودی های مدل شامل دبی و خروجی مدل غلظت رسوب در گام زمانی بوده است. ورودی و خروجی رودخانه در دوره (1392-1359) دا چکیده کامل
        زمینه و هدف: در تحقیق حاضر، هدف مقایسه تخمین بار رسوب معلق رودخانه بابلرود با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی ، روش منحنی سنجه، و روش رگرسیون می باشد. روش بررسی: ورودی های مدل شامل دبی و خروجی مدل غلظت رسوب در گام زمانی بوده است. ورودی و خروجی رودخانه در دوره (1392-1359) دارای روند مثبت بوده و 75 درصد داده ها جهت آموزش و 25 درصد داده ها جهت آزمون شبکه مورد استفاده قرار گرفت. برای آموزش شبکه ابتدا تعدادی از داده ها که معرف شرایط مساله باشد را برای آموزش انتخاب کرده و بقیه داده ها جهت آزمون عملکرد شبکه آموزش دیده،به کار می رود. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان می دهند که غلظت بار معلق رسوب حاصل از مدل های شبکه عصبی مصنوعی به داده های واقعی غلظت رسوب نزدیک تر هستند و ضریب همبستگی حاصل از شبکه عصبی مصنوعی معادل8/92 درصد می باشد. این در حالی است که ضریب همبستگی برای مدل های منحنی سنجه معادل1/87 درصد و روش رگرسیون آماری حداکثر معادل 90 درصدمی باشد. بحث و نتیجه گیری: سیستم شبکه عصبی مصنوعی نتایج و کارایی بهتری در پیش بینی بار معلق رسوب دارد و کارایی و انعطاف پذیری مدل شبکه عصبی مصنوعی در پیش بینی میزان رسوبات معلق رودخانه نسبت به مدل های آماری و منحنی سنجه نشان داده شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - بررسی دقت شبکه پرسپترون چندلایه و تابع پایه شعاعی در برآورد میزان رسوب رودخانه (مطالعه موردی: زاینده رود)
        رامتین صبح خیز فومنی علیرضا مردوخ پور
        زمینه و هدف: تخمین میزان رسوب به وسیله رودخانه یکی از مسائلی هست که مورد توجه محققان بسیاری از گذشته تاکنون قرار گرفته است. کاهش ظرفیت مخزن سد به وسیله رسوبات، اثرات مختلفی بر روی بخشهای مختلف گذاشته و سبب اثرات نامطلوب در حقابه هایی می شود که در بدو امر مورد توافق قرار چکیده کامل
        زمینه و هدف: تخمین میزان رسوب به وسیله رودخانه یکی از مسائلی هست که مورد توجه محققان بسیاری از گذشته تاکنون قرار گرفته است. کاهش ظرفیت مخزن سد به وسیله رسوبات، اثرات مختلفی بر روی بخشهای مختلف گذاشته و سبب اثرات نامطلوب در حقابه هایی می شود که در بدو امر مورد توافق قرار گرفته اند که عواقب اقتصادی و خاص خود را خواهد دارد. هدف از این تحقیق بررسی میزان رسوب رودخانه با توجه به الگوریتم های شبکه عصبی و با استفاده از فرمول های تجربی موجود و همچنین روش های جدید موسوم به جعبه ی سیاه می باشد. روش و بررسی: به منظور تخمین میزان رسوب از اطلاعات دبی سال های 1349 تا 1390 مربوط به رودخانه زاینده رود در ایستگاه اسکندری که یکی از ایستگاههای اندازه گیری های هیدرولوژیکی میباشد استفاده شده است. بدین منظور از دبی آب به عنوان ورودی و دبی رسوب به عنوان خروجی استفاده شده است. یافته ها: از نتایج به دست آمده، این گونه استنباط می شود که شبکه RBF به دلیل داشتن خطای کمتر در مرحله آزمون دارای عملکرد بهتری است، اما با در نظر گرفتن سایر پارامترها و همچنین میزان خطا در مرحله ی TRAIN به نظر می رسد شبکه MLP دارای عملکرد بهتری است. بحث و نتیجه گیری: در نهایت بعد از مدل سازی با استفاده از شبکه های عصبی و رابطه انیشتین و منحنی سنجه رسوب، این نتیجه بدست آمده است که برای تخمین میزان رسوب می توان به شبکه های عصبی اعتماد بیشتری داشت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - Estimation of the suspended sediment load in rivers with different hydrological methods (case study: Siahrood river in Mazandaran)
        رضا صالحی طالشی عسکری تشکری نجم الدین واصلی
        In a watershed, sediment arises due to the erosion and some factors such as pastures destruction,change users, no reasonable cultivation. That causes problems such as sedimentation in reservoirs andreduces their useful volume, reducing water quality in agricultural cons چکیده کامل
        In a watershed, sediment arises due to the erosion and some factors such as pastures destruction,change users, no reasonable cultivation. That causes problems such as sedimentation in reservoirs andreduces their useful volume, reducing water quality in agricultural consumption; reduce the efficiencyof hydraulic structures and some other environmental problems. Changes in sediment load in a riverare an important parameter in water management projects and are an indicator to show the status ofsoil erosion and ecological conditions of the area. The estimations of the sediment load are used in awide range of issues such as designing reservoirs, sediment transport in rivers, determining the effectsof watershed management and environmental protection. This study is denoted to Siahrood river inMazandaran province which is the main source of the water supply for a large part of the farm fieldsarea. In this project, by studying the efficiency of sediment rating curves and selecting the mostappropriate curve, the amount of suspended sediment load of the river is estimated perfectly. For thispurpose, the daily discharge of flow and corresponding statistics flow discharge–suspended sedimentdischarge, which are measured simultaneously in some days of year, during a statistical period of 13years (from 1998-99 to 2010-11), from the only hydrometric station in the main route of the river, isused. For the selection of appropriate curve, we use statistical indicators mean squares of error andcoefficient of determination was performed then, by drawing rating curves of linear, multilinear andmediocrity categories for this river, the rating curve of mediocrity categories with coefficient ofdetermination 93% was chosen as the appropriate sediment rating curve. Eventually, the amount ofsuspended loads is estimated by use from various methods discharge of flow. These methods containthe rating curve of mediocrity categories combined with the average daily water flow, averagemonthly water flow, flow duration curve and combination of monthly and daily average dischargemethod. Finally, the results of each four methods is compared together, and rating curve of mediocritycategories method and combining it with average daily water flow is selected as the most appropriatemethod. Moreover, the amount of suspended sediment load at hydrometric station is estimated about55855 tons per year by selected method. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - بررسی میزان خطای منحنی های سنجه رسوب برای برآورد بار رسوبی وقایع سیلابی در رودخانه قره چای
        جواد وروانی شهرام خلیقی سیگارودی
        برآوردرسوب دهی وقایع سیلابی و توزیع زمانی آن از چالش های مهم و اساسی در زمینه مدیریت رودخانه ها درحوزه های آبخیزمی باشد از طرفی تحقیقات اندکی در زمینه درک رفتار رسوب دهی سیلابی و کاربرد منحنی های سنجه رسوب در جهت برآورد بار رسوبی وقایع سیلابی انجام شده است. به منظور برر چکیده کامل
        برآوردرسوب دهی وقایع سیلابی و توزیع زمانی آن از چالش های مهم و اساسی در زمینه مدیریت رودخانه ها درحوزه های آبخیزمی باشد از طرفی تحقیقات اندکی در زمینه درک رفتار رسوب دهی سیلابی و کاربرد منحنی های سنجه رسوب در جهت برآورد بار رسوبی وقایع سیلابی انجام شده است. به منظور بررسی میزان خطای حاصله از کاربرد منحنی های سنجه رسوب در برآورد بار رسوبی وقایع سیلابی، مقادیر برآوردی 10 نوع منحنی سنجه رسوب با رسوب مشاهداتی در شاخه های صعودی و نزولی هیدروگراف چند واقعه سیلابی در ایستگاه هیدرومتری پل دوآب روی رودخانه قره چای استان مرکزی در طول 49 درجه و 21 دقیقه وعرض 34 درجه و 3 دقیقه مورد مقایسه قرار گرفت. با در نظر گرفتن شاخص های مختلف صحت و دقت آن ها مشخص گردید. در تمامی موارد منحنی های سنجه رسوب باعث برآورد کمتر از میزان واقعی از حداقل 40 درصد تا حداکثر 80 درصد می شوند. در این بین روش سازمان خوار و بار و کشاورزی جهانی نسبت به سایر روش ها عملکرد بهتری داشته و برآورد به نسبت نزدیک تری به مقدار واقعی به دست می دهد. به رغم کارایی موثر روش های حد وسط دسته ها و MVUE در برآورد بار رسوبی سالیانه این روش ها در برآورد بار رسوبی هیدروگراف سیل، غیر کار آمدی خود را نشان دادند. پرونده مقاله