• فهرست مقالات مدیریت مصرف آب

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تأثیر مدیریت مصرف آب کشاورزی بر امنیت غذایی خانوارهای کشاورزان در نظام بهره‌برداری خانوادگی: موردمطالعه شهرستان کرمانشاه
        حسین شعبانعلی فمی مصطفی مرادی علی اسدی
        پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مدیریت مصرف آب کشاورزی بر امنیت غذایی در نظام بهره‌برداری خانوادگی در شهرستان کرمانشاه انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را کشاورزان آبی کار شهرستان کرمانشاه تشکیل می دهند که تعداد آنها 9656 خانوار بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مدیریت مصرف آب کشاورزی بر امنیت غذایی در نظام بهره‌برداری خانوادگی در شهرستان کرمانشاه انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را کشاورزان آبی کار شهرستان کرمانشاه تشکیل می دهند که تعداد آنها 9656 خانوار بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 217 خانوار تعیین شد که با روش طبقه‌ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. روایی پرسشنامه به روش روایی محتوایی با بهره‌گیری از نظرات یک پنل متخصصان در زمینه موضوع موردپژوهش (اعضای هیئت‌علمی گروه مدیریت و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران) و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تأیید گردید (73/0). برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های گردآوری‌شده از نرم‌افزار SPSSWin23 استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که مدیریت مصرف آب کشاورزی به‌طور مستقیم و غیرمستقیم از طریق بهبود کیفیت محصول، تنوع تولید، تغییر الگوی کشت، افزایش مصرف تولیدات کشاورزی، افزایش تولید محصول، افزایش بهره‌وری نهاده‌ها و افزایش درآمد بر امنیت غذایی کشاورزان تأثیر می‌گذارد. بهبود مدیریت مصرف آب کشاورزان علاوه بر افزایش تولید و بهره وری نهاده های تولید و ارتقای درآمد کشاورزان، موجب افزایش دسترسی کشاورزان به سبد غذایی متنوع و با کیفیت و در نهایت بهبود امنیت غذایی آنها می گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - تحلیل رفتار کشاورزان در به‌کارگیری فناوری آبیاری کم فشار بر پایه توسعه تئوری تجزیه-یافته رفتار برنامه‌ریزی شده
        آرزو مختاری حصاری روح اله رضائی حسین شعبانعلی فمی علیرضا نعمتی
        این پژوهش با هدف تحلیل رفتار کشاورزان در به کارگیری فناوری آبیاری کم فشار در استان آذربایجان شرقی انجام شد. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و جزو پژوهش های کمی می باشد. جامعه آماری تحقیق، کشاورزان استان آذربایجان شرقی به تعداد 112010 نفر بودند که بر اساس فرمول کوکران، نم چکیده کامل
        این پژوهش با هدف تحلیل رفتار کشاورزان در به کارگیری فناوری آبیاری کم فشار در استان آذربایجان شرقی انجام شد. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و جزو پژوهش های کمی می باشد. جامعه آماری تحقیق، کشاورزان استان آذربایجان شرقی به تعداد 112010 نفر بودند که بر اساس فرمول کوکران، نمونه 393 نفری از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه پژوهشگرساخته بود که برای سنجش روایی پرسشنامه از روایی شکلی و روایی همگرا استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که میانگین واریانس استخراج شده برای سازه های مورد بررسی قابل قبول بوده است (AVE≥0.522). همچنین، مقدار پایایی ترکیبی برای همه سازه ها مناسب بود (CR≥0.785). برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS20 و AMOS21 استفاده شد. به منظور درک بهتر عوامل اصلی تأثیرگذار بر رفتار بکارگیری سیستم آبیاری کم فشار، مدل تحقیق بر مبنای تئوری تجزیه یافته رفتار برنامه ریزی شده پایه ریزی گردید. در این پژوهش، دو متغیر هنجار اخلاقی و هویت خود به مدل اولیه تئوری تجزیه یافته رفتار برنامه ریزی شده اضافه شده است که آن را کامل تر و گسترده تر ساخته است. نتایج تجربی پژوهش با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که توسعه تئوری تجزیه یافته رفتار برنامه ریزی شده از اثربخشی و کارایی مناسبی برای پیش بینی رفتار کشاورزان در بکارگیری فناوری آبیاری کم فشار برخوردار بوده و متغیرهای سازگاری، مزایا، تسهیل کننده ها، خودکارآمدی، هنجارهای اخلاقی، هویت خود، نگرش و واپایش رفتاری 72 درصد از واریانس آن را تبیین نمودند. همچنین، متغیرهای مزایا و سازگاری، 33 درصد از واریانس نگرش نسبت به کاربرد سیستم آبیاری کم فشار و متغیرهای خودکارآمدی و تسهیل کننده ها در حدود 21 درصد از واریانس واپایش رفتاری کشاورزان نسبت به کاربرد سیستم آبیاری کم فشار را تبیین کرده اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - شبیه‌سازی عملکرد و تبخیر و تعرق ذرت علوفه‌ای با استفاده از مدل AquaCrop
        محمد قربانیان کردآبادی عبدالمجید لیاقت ابراهیم وطن‌خواه حمیده نوری
        استفاده از مدل‌های گیاهی هم‌چون مدل AquaCrop می‌تواند ابزاری مفید برای مدیریت کارآتر مصرف آب باشد که این مدل‌ها قبل از بکارگیری بایستی مورد ارزیابی قرار گیرند. در این پژوهش، دقت مدل AquaCrop در برآورد وزن تر اندام هوایی و تبخیر و تعرق ذرت در شرایط متفاوت بافت و حاصلخیزی چکیده کامل
        استفاده از مدل‌های گیاهی هم‌چون مدل AquaCrop می‌تواند ابزاری مفید برای مدیریت کارآتر مصرف آب باشد که این مدل‌ها قبل از بکارگیری بایستی مورد ارزیابی قرار گیرند. در این پژوهش، دقت مدل AquaCrop در برآورد وزن تر اندام هوایی و تبخیر و تعرق ذرت در شرایط متفاوت بافت و حاصلخیزی خاک مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تیمار بافت خاک (لوم رسی سیلتی، لوم و لومی شنی) و در سه سطح حاصلخیزی خاک (بدون افزودن کود، افزودن یک و دو درصد کود به خاک) و در سه تکرار در تابستان سال 1391 در منطقه جی و قهاب اصفهان اجرا شد. نتایج این تحقیق نشان داد که این مدل در پیش‌بینی وزن تر اندام هوایی ذرت علوفه‌ای بسیار کارآمد است. میانگین خطای نرمال شده (nRMSE) در برآورد وزن تر اندام هوایی ذرت در مرحله واسنجی و صحت سنجی به‌ترتیب 87/0% و 67/0% بدست آمد. پیش بینی تبخیر و تعرق ذرت در طول فصل رشد توسط مدل با میزان خطای بیشتری همراه بود. بیشینه و کمینه میانگین ریشه مربعات خطای مدل، در تیمارهای خاک لومی شنی با افزودن دو درصد کود (SLF2) و خاک لوم با افزودن یک درصد کود(LF1) به‌ترتیب برابر 88/0 و 42/1 میلی متر بر روز بدست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین مقادیر RMSE و nRMSE در شبیه‌سازی تبخیر و تعرق ذرت در خاک لوم شنی به ترتیب برابر 16/1 و 3/24% است که بیش‌تر از میانگین مقادیر RMSE و nRMSE در دو نوع خاک لوم رسی سیلتی و لوم -که به‌ترتیب برابر 08/1، 2/26% و 93/0، 4/20% است- می باشد. البته باید به این نکته توجه داشت که دقت مدل در پیش‌بینی تبخیر و تعرق در سطوح مختلف حاصلخیزی خاک بسته به بافت خاک متفاوت بود به‌طوری‌که در خاک لوم بیش‌ترین میزان خطا در تیمار بدون افزودن کود(97/0 میلی متر) و در خاک لوم شنی در تیمار با افزودن دو درصد کود(42/1 میلی متر) حاصل گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تأثیر سیلیکا ایروژل نانو ساختار بر کارایی مصرف آب گیاه ذرت تحت شرایط کم آبیاری
        حمیده اسودی فیاض آقایاری لیلا سمیعی
        زمینه و هدف: به منظور بررسی اثر سیلیکا ایروژل نانو ساختار به عنوان یک جاذب رطوبت خاک بر عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت و مقایسه آن با سوپرجاذب، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسل چکیده کامل
        زمینه و هدف: به منظور بررسی اثر سیلیکا ایروژل نانو ساختار به عنوان یک جاذب رطوبت خاک بر عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت و مقایسه آن با سوپرجاذب، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج انجام گرفت. مواد و روشها: کم آبیاری در سه سطح شامل آبیاری بر اساس 100، 75 و50 درصد نیاز آبی گیاه در کرتهای اصلی و مواد جاذب رطوبت در سه سطح شامل عدم مصرف ماده جاذب رطوبت، مصرف سوپرجاذب به میزان 30 کیلوگرم در هکتار و مصرف سیلیکا ایروژل به میزان 5 کیلوگرم در هکتار در کرتهای فرعی قرار گرفت.یافته ها: بیشترین مقدار عملکرد دانه (12684 کیلوگرم در هکتار) در شرایط آبیاری با 100 درصد نیاز آبی و مصرف سیلیکا ایروژل به دست آمد. با مصرف سوپرجاذب و سیلیکا ایروژل عملکرد دانه افزایش یافت به نحوی که کاربرد سیلیکا ایروژل نسبت به سوپرجاذب برای افزایش عملکرد دانه، در سطح آبیاری 100 درصد نیاز آبی دارای برتری نسبی معنی داری بود اما در سطوح 75 و 50 درصد نیاز آبی در یک گروه آماری قرار گرفت. کاربرد سوپرجاذب و سیلیکا ایروژل به ترتیب منجر به افزایش 116/2 و 154/1 درصدی کارایی آب برای عملکرد دانه و افزایش 38/4 و 85/9 درصدی کارایی آب برای عملکرد بیولوژیک شد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، کاربرد سیلیکا ایروژل نانو ساختار، برای افزایش بهره وری آب و عملکرد ذرت پیشنهاد میگردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - تبیین الگوی جامعه‌شناختی مدیریت مصرف آب در حوضه آبریز مرکزی استان زنجان
        هادی یاسر مظفرالدین شهبازی میثم موسایی
        زمینه و هدف: در شرایط کنونی، به الگوی مصرف آب و شناخت آن در حوزه‌های مختلف تـوجه درخـور نمی‌شود و نیاز‌ شدید‌ به‌ شناخت میزان مصرف و عوامل مؤثر بر آن، کاملاً محسوس است، در حال حاضر حوضه آبریز مرکزی استان زنجان با بحران شدید آب رو به رو است و هدف این پژوهش تعیین عوامل اج چکیده کامل
        زمینه و هدف: در شرایط کنونی، به الگوی مصرف آب و شناخت آن در حوزه‌های مختلف تـوجه درخـور نمی‌شود و نیاز‌ شدید‌ به‌ شناخت میزان مصرف و عوامل مؤثر بر آن، کاملاً محسوس است، در حال حاضر حوضه آبریز مرکزی استان زنجان با بحران شدید آب رو به رو است و هدف این پژوهش تعیین عوامل اجتماعی مؤثر بر مدیریت مصرف آب و ترسیم الگوی جامعه‌شناختی آن در حوضه مذکور و ارائه راهکارهای برون رفت از بحران آب در منطقه به مجریان و مدیران آب است. روش بررسی: این پژوهش، تلفیقی از روش کمی و کیفی با استفاده از طرح همسوسازی از نوع مدل چند سطحی است که بخش کمی با جامعه آماری 19125 بهره بردار کشاورزی و انتخاب 377 بهره بردار به عنوان نمونه از طریق فرمول کوکران با روش پیمایش و بخش کیفی با روش دلفی در سال 1401 اجرا شده است. در بخش کیفی 30 خبره از میان کارمندان سازمان جهاد کشاورزی، اداره آب منطقه ای و نخبگان کشاورزی استان زنجان به صورت هدفمند انتخاب شده اند. یافته ها: در این پژوهش بخش کمی و کیفی مکمل یکدیگر می باشد، بخش کمی بیانگر این است که متغیرهای سرمایه فرهنگی، سرمایه اقتصادی، مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی و اعتماد اجتماعی ارتباط مستقیمی با متغیر مدیریت مصرف آب دارند. از جمله مواردی که در سه مرحله روش دلفی توسط نخبگان جامعه مطرح گردید، وجود عادت های غلط، نقص قوانین، عافیت طلبی مسئولان و عدم توجه به مواردی از جمله یکپارچگی اراضی و عدم الگوی کشت صحیح در مدیریت مصرف آب است. بحث و نتیجه گیری: با بررسی متغیرهای مورد مطالعه در بخش کمی و یافته های حاصل از روش دلفی به این نتیجه رسیدیم که متغیرهای انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، سرمایه فرهنگی و سرمایه اقتصادی60 درصد از تغییرات متغیر مدیریت مصرف آب را تبیین می‌کنند، همچنین مقوله‌ی رهبران محلی، قوانین مصوب، قواعد شکل‌گرفته، انگیزه اجتماعی، تعهد و تخصص در نیروی انسانی، موارد فنی و حکمرانی واحد، مقوله های حاصل از روش دلفی هستند که بر مدیریت مصرف آب تاثیر میگذارند. در پایان تحقیق الگوی جامعه‌شناختی مدیریت مصرف آب به کمک نتایج هر دو بخش کمی و کیفی ترسیم گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - Inflow Regime Evaluation into Bamdej Wetland to Plan Stable Environmental Management
        معصومه کمالی کاظم حمادی فروزان فرخیان
        In the recent years,theprojects developed the studies onwater resources and agriculture, developmentof human societies, the phenomenon of climate change and drought greatest environmental impact,socio-economic and industry in developing and even under developing countri چکیده کامل
        In the recent years,theprojects developed the studies onwater resources and agriculture, developmentof human societies, the phenomenon of climate change and drought greatest environmental impact,socio-economic and industry in developing and even under developing countries. Results of theseissues showed the effects of mortality and immigration, human and animal species, environmentaldegradation, the lack of food resources, energy, water and other natural resources degradation.Therefore,in many scientific circles, the proper use of natural resources, land management, ecosystemconservation and agricultural activities in order to reduce the damaging effects of environmentalstresses is controlled. Bamdej wetland with an area of 4000 hectares located in the South Westprovince, which is fed by the river Shavoor seems to depend on the wetlands for sustainableenvironmental management and environmental factors, including factors involved in the developmentof the drainage basin whichis adjacent to. This research studied thewetlands along the river Shavoorfield. Itaimed to assess the quality and quantity of water flow and provide a suitable model Bamdejpond water to improve environmental management of thewetlands. Preliminary analysis of the annualinflow to the wetland appeared to set two separate samples is formed further data on the original seriesand two series of samples have been analyzed separately. Statistical analysis showed the differencebetween the two series of data through SPSS statistical software. Consequently, a series of annual flowwas also taken into consideration. For water quality parameters such as EC, TDS, total cations, totalanions and pH,two distinct consistent flow regime and a series of extractionwere analyzed. The resultsshowed that there were statistically significant in both series. Results gave a model of environmentalmanagement with emphasis on the quality and quantity of the inflow to the wetland ponds. Theseparameters can be programmed to yield equivalent to 600 million cubic meters, 3 million cubic metersof potable needs, industry needs 7 million cubic meters, 25 million cubic meters for aquaculture,agriculture require 500 million cubic meters, and 140 million cubic meters environment. Follow thepattern of the upstream needs such as agriculture, environmental needs and meet wetland ponds willstabilize the system.Keywords: Hydrological پرونده مقاله