• فهرست مقالات قصاید ناصرخسرو

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسی مدارا، تساهل و تسامح در قصاید ناصر خسرو
        حمید عالی کردکلایی ارسلان احمدی
        جامعۀ بشری از آغاز تا به امروز گرفتار جنگ، کشتار، خشونت و قربانی نزاع‌های مختلف قومی، دینی و سیاسی بوده‌است. یک‌سویه‌نگری‌های انجام‌گرفته، نبود مدارا، تساهل و تسامح در نابودی سرمایه‌های انسانی، فرهنگی و اجتماعی، نقش اصلی را داشته‌است. مدارا و تحمّل یکی از حلقه‌های مغفول چکیده کامل
        جامعۀ بشری از آغاز تا به امروز گرفتار جنگ، کشتار، خشونت و قربانی نزاع‌های مختلف قومی، دینی و سیاسی بوده‌است. یک‌سویه‌نگری‌های انجام‌گرفته، نبود مدارا، تساهل و تسامح در نابودی سرمایه‌های انسانی، فرهنگی و اجتماعی، نقش اصلی را داشته‌است. مدارا و تحمّل یکی از حلقه‌های مغفول‌ماندۀ اخلاقیّات در تاریخ اجتماعی بسیاری از ملل جهان است. شناخت و بازنگری آرای گذشتگان در متون ادبی به عنوان آینه و سامان‌دهندۀ جامعه می‌تواند ما را در کاهش یا حلّ چالش‌های فرارو در عرصه‌های داخلی و خارجی کمک کند. نویسندگان مقاله درصددند تا تحمّل و مدارا را به‌ عنوان یکی از الگوهای اخلاق اجتماعی در قصاید حکیم ناصرخسرو قبادیانی بررسی و تحلیل کنند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که موضوع مدارا، به شکل‌های گوناگون از سوی شاعر خِرد به تصویر کشیده شده است. علی رغم سفارش‌های این شاعر به رعایت تحمّل و مدارا، به علّت غلبۀ تعصّب، تحجّر، جزم‌اندیشی و... گسترش آن در جامعۀ عصر ناصرخسرو، امکان‌پذیر نبوده‌است و سرانجام کار شاعر به حذف، راندن و تاراندن انجامیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بررسی تأثیر وزن بر قالب و مبانی فکری با مقایسه اوزان قصاید ناصر خسرو و غزلیات سعدی
        مالک شعاعی الهام  جوانی
        وزن، برجسته‌ترین عنصر شعر و نقطه‌ی اشتراک شاعران است. در حقیقت وزن، طبیعت و ذات شعر است و برخی چنان شیفته وزن‌اند که شعر را بدون آن تصور نمی‌کنند. به منظور بررسی تأثیر وزن بر محتوا و قالب، این پژوهش به مقایسه‌ی اوزان قصاید ناصر خسرو و غزلیات سعدی پرداخته است. در غزلیات چکیده کامل
        وزن، برجسته‌ترین عنصر شعر و نقطه‌ی اشتراک شاعران است. در حقیقت وزن، طبیعت و ذات شعر است و برخی چنان شیفته وزن‌اند که شعر را بدون آن تصور نمی‌کنند. به منظور بررسی تأثیر وزن بر محتوا و قالب، این پژوهش به مقایسه‌ی اوزان قصاید ناصر خسرو و غزلیات سعدی پرداخته است. در غزلیات سعدی و قصاید ناصرخسرو 18 وزن مشترک دیده می‌شود. مجموع اوزان اختصاصی سعدی 17 و مجموع اوزان مختص ناصرخسرو 6 وزن است از آن‌جا که تعداد غزلیات سعدی بیش از 2.5 برابر قصاید ناصرخسرو است رعایت نسبت (2.63) غزلیات سعدی به قصاید ناصر خسرو در اوزان اختصاصی هر دو شاعر دیده می‌شود. چنین استنباط می‌گردد تأثیر وزن و قالب بر مبانی تعلیمی و فلسفی غزل و قصیده ناچیز است و حتی می‌توان علی‌رغم ظرفیت وزن در شعر، ارتباطی بسیار ضعیف بین وزن با قالب قصیده و غزل، همچنیین وزن با محتوای غزل و قصیده یافت. بهره‌گیری کم‌تر یا بیش‌تر از هر وزن را با توجه به عوامل متنوعی که ممکن است بر این رفتار مؤثر باشد، باید تحلیل کرد. پرونده مقاله