زمینه و هدف: تحقیقات بسیاری در حوزه ارزیابی اثرات اجتماعی پروژه های روستایی انجام شده است اما کمتر پژوهشی را می توان یافت که به بررسی ارزیابی اثرات اجتماعی از دیدگاه ذی نفعان پرداخته باشد. این در حالی است که ارزیابی اثرات اجتماعی با مشارکت ذی نفعان می تواند منجر به تدوی چکیده کامل
زمینه و هدف: تحقیقات بسیاری در حوزه ارزیابی اثرات اجتماعی پروژه های روستایی انجام شده است اما کمتر پژوهشی را می توان یافت که به بررسی ارزیابی اثرات اجتماعی از دیدگاه ذی نفعان پرداخته باشد. این در حالی است که ارزیابی اثرات اجتماعی با مشارکت ذی نفعان می تواند منجر به تدوین برنامه های جدی تر، ارزیابی بهتر و مدیریت تضادها در این حوزه گردد. از این رو مطالعه حاضر در پی کسب بینشی عمیق با استفاده از روش کیفی، اثرات اجتماعی سد را آن گونه که توسط ذی نفعان ادراک شده بررسی می نماید.
روش کار: تحقیق حاضر از پارادایم کیفی و روش تحقیق توصیفی تفسیری برای دستیابی به هدف تحقیق بهره برده است. برای این منظور 10 نفر از کارشناسان کلیدی (جهاد کشاورزی استان و شهرستان کرمانشاه، اداره منابع طبیعی و اداره محیط زیست و آب منطقه ای استان کرمانشاه ) و 28 نفر از مردم محلی روستاهای تحت پوشش پروژه مورد مطالعه قرار گرفتند. گردآوری داده ها از طریق بحث های گروهی متمرکز، مصاحبه های انفرادی عمیق، مشاهده و مطالعه ی اسنادی با متوسط زمانی 25 تا 40 دقیقه انجام شد. مصاحبه ها با روش تحلیل محتوای ارتباطی تجزیه و تحلیل شدند. اعتماد پذیری (پایایی)، از طریق کنترل نظرات افراد به وسیله سایر مشارکت کنندگان در مصاحبه و نیز خود باز بینی محقق در طی فرآیند تحلیل داده صورت گرفت. اطمینان بخشی (روایی)، نیز از طریق ارائه کلیه اسناد، یادداشت ها و مصاحبه های ضبط شده، پس از تحلیل توسط پژوهشگر به تیم تحقیق صورت گرفت.
یافته ها: نتایج مصاحبه ها نشان داد که شرکت کنندگان در تحقیق، اثرات سد بر کیفیت زندگی را با بیان 38 مفهوم اثرگذار و بهبود حس مکان را با بیان 5 مفهوم اثرگذار مثبت ارزیابی نموده و معتقدند اجرای این پروژه منجربه کاهش سرمایه اجتماعی با بیان 23 مفهوم اثرگذار و آسیب به منابع طبیعی و زیست محیطی با بیان 10 مفهوم اثرگذار، شده است.
بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان دهنده تاثیرگذاری اجرای پروژه های توسعه ای بر کلیه ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی ساکنان منطقه می باشد. از این رو به برنامه ریزان و مسئولان توصیه می شود جهت افزایش کارایی و اثربخشی برنامه ها در اجرای مداخلات توسعه ای در سطح راهبردی به ارزیابی تمام ابعاد توسعه، به ویژه ابعاد اجتماعی ساکنان مناطق متأثر توجه نمایند.
پرونده مقاله
هدف این پژوهش بررسی اثرات طبیعی و انسانی کانال انتقال آب سد گاوشان بر دشت میان دربند در استان کرمانشاه می باشد. بدین منظور ابتدا داده‌های پیزومتری سطح آب زیرزمینی از سال ۱۳۹۲-۱۳۷٠ ارزیابی و نقشه تغییرات سطح ایستابی در بازه زمانی ۲۲ ساله تهیه گردید. میزان تغییرا چکیده کامل
هدف این پژوهش بررسی اثرات طبیعی و انسانی کانال انتقال آب سد گاوشان بر دشت میان دربند در استان کرمانشاه می باشد. بدین منظور ابتدا داده‌های پیزومتری سطح آب زیرزمینی از سال ۱۳۹۲-۱۳۷٠ ارزیابی و نقشه تغییرات سطح ایستابی در بازه زمانی ۲۲ ساله تهیه گردید. میزان تغییرات مورفولوژی رودخانه رازآور به واسطه تغییرات دبی از محل دریافت آب از کانال نیز با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در بازه زمانی مورد نظر بررسی شد. همچنین به منظور شناخت ثأثیرات انسانی احداث کانال از روش پرسشنامه استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد علی رغم کاهش بارندگی در بازه فوق سطح آب زیرزمینی از سال بهره برداری از کانال(۱۳۸٤) در نقاطی از دشت افزایش یافته است. همچنین یافته های پژوهش نشان از تغییرات شدید مورفولوژی رودخانه از محل دریافت آب به دلیل تغییرات زیاد دبی دارد. رشد وضعیت اقتصادی ، جلوگیری از مهاجرت و اشتغال زایی در منطقه نیز از اثرات انسانی احداث کانال بوده است در حالی که به علت مکانیزه نبودن سیستم آبیاری راندمان متوسط بهره برداری از آب کانال کمتر از ۳٠ درصد می باشد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
