سیمین دانشور در جزیرۀ سرگردانی و ساربان سرگردان، مخاطب را با وضعیتی گفتمانی مواجه می‌کند که در آن کنش دچار شرایط شده است. در این حالت، کنش‌گر همواره با احساساتی چون اضطراب، سرگردانی، ترس، چالش با خود، نداشتن اطمینان، فرار از گذشته و احساس ناامنی روبرو میشود و نفی یک وض چکیده کامل
سیمین دانشور در جزیرۀ سرگردانی و ساربان سرگردان، مخاطب را با وضعیتی گفتمانی مواجه می‌کند که در آن کنش دچار شرایط شده است. در این حالت، کنش‌گر همواره با احساساتی چون اضطراب، سرگردانی، ترس، چالش با خود، نداشتن اطمینان، فرار از گذشته و احساس ناامنی روبرو میشود و نفی یک وضعیت او را وارد وضعیتی دیگر می‌کند. هر وضعیت برای او در حکم یک چالۀ معنایی است که عبور از آن به انرژی جهشی نیازمند است. در چنین وضعیتی، کنش‌گر توان هر کنشی را از دست می‌دهد و در وضعیت ناپایدار ماندن و نماندن، شدن و نشدن سرگردان است. در این پژوهش کوشش شده است از منظر نشانه‌معناشناسی و با توجه به نظریات گریماس و اییرو تاراستی به بررسی نشانه‌ها و کارکردهای سرگردانی در دو رمان جزیرۀ سرگردانی و ساربان سرگردان پرداخته شود تا نشان دهد که چگونه سرگردانی از طریق فرایند سلبی- ایجابی سبب گسست شخصیت اول داستان از من شخصی‌اش میشود. نتیجۀ عبور از این گسست، بازیابی خود و شناخت انتزاعی از خود و اطرافیان است و این شناخت سبب میشود شخصیت اول داستان در یک وضعیت ایجابی که همان معرفت و تسلط بر خود است، قرار گیرد و من واحد وجود خود را دریابد و استعلا یابد.
پرونده مقاله
نویسندگان رمان با جلوه‌های مختلف سبک‌عامیانه به نوشته‌های خود رنگ ملی بخشیده و فرهنگ و سنت های جامعه را از گزند فراموشی حفظ و به آیندگان منتقل کرده‌اند. از بین نویسندگان سیمین دانشور با توجه خاص به سبک عامیانه و فولکلوریک بسیاری از ضرب المثل ها، اصطلاحات عامیانه، آداب و چکیده کامل
نویسندگان رمان با جلوه‌های مختلف سبک‌عامیانه به نوشته‌های خود رنگ ملی بخشیده و فرهنگ و سنت های جامعه را از گزند فراموشی حفظ و به آیندگان منتقل کرده‌اند. از بین نویسندگان سیمین دانشور با توجه خاص به سبک عامیانه و فولکلوریک بسیاری از ضرب المثل ها، اصطلاحات عامیانه، آداب و رسوم مردم ایران را در خدمت اندیشه های اجتماعی درآورده است. در این مقاله، با مطالعات کتابخانه‌ای و روش توصیفی ـ تحلیلی، عناصر مختلف سبک عامیانه رمان های "سووشون، جزیره سرگردانی و ساربان سرگردان" بر اساس طبقه‌بندی "سی. اس. برن" ارائه شده. نتایج بیانگر آن است که او، آشنایی عمیقی با فرهنگ‌عامه دارد و از هر سه مقوله مطرح در نظریه "سی. اس. برن" یعنی؛ باورها، عرف و عادات، فرهنگ و آداب و رسوم و اساطیر، ضرب المثل ها، داستان‌ها و قصص و پندارهای عامیانه بهره برده است و با نگرشی خاص سبک عامیانه را برای بیان دغدغه‌های فکری و مسائل اجتماعی با فضاسازی عناصر داستان به کار گرفته است.
پرونده مقاله
نشانه‌شناسی اجتماعی از رویکردهای نوین بینارشته‌ای در حوزه پژوهش‌های ادبی است که تأویل نشانه‌ها در متن را با توجه به خاستگاه اجتماعی گفتمان مورد مطالعه قرار می‌دهد. کلنکن‌برگ از نظریه‌پردازان این حوزه، با تبیین پاره‌ای از مفاهیم نشانه‌شناسی اجتماعی نظیر "هنجارها"، " چکیده کامل
نشانه‌شناسی اجتماعی از رویکردهای نوین بینارشته‌ای در حوزه پژوهش‌های ادبی است که تأویل نشانه‌ها در متن را با توجه به خاستگاه اجتماعی گفتمان مورد مطالعه قرار می‌دهد. کلنکن‌برگ از نظریه‌پردازان این حوزه، با تبیین پاره‌ای از مفاهیم نشانه‌شناسی اجتماعی نظیر "هنجارها"، "نیروهای دوگانه رمزگان‌های نشانه‌ای" و "امنیت یا عدم امنیت نشانه‌ای" سازوکارها و کارکردهای بدیعی برای حضور نشانه‌ها در متن متصّور میشود. ما در این نوشتار، برای کاربست این مفاهیم به یک متن ادبی، شخصیت‌های رمان دوگانه جزیره سرگردانی و ساربان سرگردان اثر سیمین دانشور را برگزیدیم و درصدد پاسخ به این پرسش برآمدیم که چرا و چگونه ناهم‌گونی و ناسازگاری نشانه‌ها نزد شخصیت‌های این رمان حکایت‌گرِ عدم امنیت نشانه‌ای و ستیز و تعارض و تباین در گفتار و رفتار آن‌ها و نابسامانی و تزلزل در ژرف‌ساخت‌های جامعه‌ای که در آن می‌زیسته‌اند، می‌باشد؟ خوانش این دو متن با تکیه بر نظریة نشانه‌شناسی اجتماعی نشان داد که عدم هم‌خوانی رمزگان‌های نشانه‌ای موجود در حوزه گفتاری و رفتاریِ شخصیت‌ها باعث به‌وجود آمدن تقابل و ستیز میان هنجارها و به تبع تعارضِ کنش‌های گفتاری و رفتاری آنان در این آثار میشود. مجموعة این تعارض‌ها که برآمده از ژرف‌ساخت‌های اجتماعی و فرهنگیِ متفاوت شخصیت‌ها است، آن‌ها را دچار نوعی احساس عدم امنیت نشانه‌ای می‌کند که گاه به سکوت نشانه‌ای، گاه به بیش‌تصحیحی و گاهی به تلافی نشانه‌ای متوسل می‌شوند.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
