• فهرست مقالات دوره زندیه

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسی و تبیین عوامل مؤثر در سیر تکوین فضاهای تاریخی شهرها (نمونه موردی: میدان توپخانه شیراز)
        منا موسوی مرتضی شریفی
        در ایــن مقالــه با هــدف درک چگونگى شکل‌گیری الگوى فضایى میدان توپخانه در شهر ایرانى، به پیگیری پیشینۀ این فضا و عوامل بنیادین دخیل در شکل‌گیری آن پرداخته شده است. بدین منظور ساختار تاریخی شهر شیراز و محل مراکز حکومتی دوره‌های قبل از زندیه بررسی شده تا بستر و زمینۀ این چکیده کامل
        در ایــن مقالــه با هــدف درک چگونگى شکل‌گیری الگوى فضایى میدان توپخانه در شهر ایرانى، به پیگیری پیشینۀ این فضا و عوامل بنیادین دخیل در شکل‌گیری آن پرداخته شده است. بدین منظور ساختار تاریخی شهر شیراز و محل مراکز حکومتی دوره‌های قبل از زندیه بررسی شده تا بستر و زمینۀ این میدان شناخته شود. همچنین به تعریف و تحلیل واژۀ میدان پرداخته شده تا به این فرضیه که آیا توپخانه میدان بوده است یا از فضایی حادث شکل یافته، پاسخ دهیم. فضای توپخانه از نظر عملکرد و فضای پیرامونی، ویژگی‌های میدان را دارد ولی از لحاظ شکل و بدنه به دلیل اتصالی که به بافت قدیمی شهر داشته و در همجواری بناهای از پیش‌ ساخته‌شده و حتی صدمه‌دیده قرار گرفته است به شکلی نه‌چندان منظم به بدنه‌ای ناپیوسته تبدیل شده است. به‌طور کلی ترکیب‌کردن ساختمان‌ها با عملکردهای متفاوت در اطراف میدان، نشان‌دهندۀ اهمیت گردآوردن شهروندان در یک فضای عمومی و تقویت روابط اجتماعی در میدان است و این ترکیب‌ها بر حسب نقش، عملکرد و خصوصیات بناهای پیرامون میدان، اشکال متفاوت به میدان می‌دهد. محصوربودن میدان با جداره‌های تعریف‌شده و پیوسته یکی از بارزه‌های اصلی میدان است به‌گونه‌ای که هیچ‌گونه انقطاع و گسیختگی در بدنۀ میدان وجود نداشته باشد. نحوۀ اتصال بناها به شبکۀ میدان به‌صورت اتصال مستقیم است. اهمیت میدان محدود به شکل و فرم ظاهری آن نیست بلکه به‌عنوان یک عرصۀ عمومی محل تجمع شهروندان است، در بیشتر موارد به خاطر یادآوری وقایع تاریخی و نیازهای اجتماعی اهمیت دارد. ساختار این پژوهش مبتنی بر منابع علمی – تاریخی کتابخانه‌ای و منابع مکتوب و تصویری دست ‌اول و دست ‌دوم است و تحلیل و ارزیابی شواهد موجود در قالب روش تفسیری – تاریخی صورت پذیرفته است. پرونده مقاله