• فهرست مقالات حکومت محلی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - نقش درآمدهای پایدار توسعه شهری در برنامه ریزی فضایی – کالبدی
        علیرضا عندلیب سید محمد علی ثابت قدم
        یکی از مقوله های حائز اهمیت در نیل به توسعه پایدار1 شهری، درآمدهای پایدار می باشد که نقش بسیار تاثیرگذار و تاثیرپذیری در برنامه ریزی فضایی- کالبدی2 شهرها دارد. از طرفی با توجه به اهمیت موضوع منافع عمومی و خصوصی در اتخاذ سیاست های توسعه شهری و با هدف شناخت روابط متقابل م چکیده کامل
        یکی از مقوله های حائز اهمیت در نیل به توسعه پایدار1 شهری، درآمدهای پایدار می باشد که نقش بسیار تاثیرگذار و تاثیرپذیری در برنامه ریزی فضایی- کالبدی2 شهرها دارد. از طرفی با توجه به اهمیت موضوع منافع عمومی و خصوصی در اتخاذ سیاست های توسعه شهری و با هدف شناخت روابط متقابل میان شاخص های موثر، این مقاله به بررسی موضوع در چارچوب نظریات حکومت های محلی، فدرالیسم مالی، فضاهای شهری، نابرابری اجتماعی، جدایی گزینی فضایی و محورهای عملکرد نظریه محتوایی (کالبدی) می پردازد. در این رابطه نظام تامین منابع مالی شهر با استقرار درآمدهای پایدار و لحاظ نگرش محله محوری مبتنی بر برنامه ریزی مشارکتی با حضور مدیران، متخصصان، شهروندان، سرمایه گذاران و موسسات مالی در قالب حکومت های محلی (مدیریت یکپارچه شهری) سازماندهی می گردد. از نتایج حاصله در بهبود توسعه ناموزون شهری برمبنای تعادل بخشی می‌توان به فرهنگ سازی، آموزش، امنیت سرمایه گذاری، تدوین یکپارچه ضوابط و مقررات شهرسازی و مقررات مالی، پایداری کالبدی مبتنی بر شاخص های برنامه ریزی فضایی- کالبدی اشاره نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - مطالعه تطبیقی مدیریت شهری و خودمختاری هنجاری حکومتهای محلی (مطالعه موردی: مجارستان، اتریش، ترکیه، آلمان، ایران)
        حسن اسماعیل زاده ولی الله چراغی آرمان مسلمی
        مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش بررسی تطبیقی مدیریت شهری و خود مختاری هنجاری در جهان تلاشی است برای معرفی الگوها، ساختار و وظایف نهاد‌های محلی در کشور های مختلف در چارچوب نظام سیاسی و قانون اساسی این کشورها و می تواند دریچه ای به الگوگیری از تجارب جهانی نیز تلقی شود.این پژوهش چکیده کامل
        مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش بررسی تطبیقی مدیریت شهری و خود مختاری هنجاری در جهان تلاشی است برای معرفی الگوها، ساختار و وظایف نهاد‌های محلی در کشور های مختلف در چارچوب نظام سیاسی و قانون اساسی این کشورها و می تواند دریچه ای به الگوگیری از تجارب جهانی نیز تلقی شود.این پژوهش ضمن ارائه گونه‌بندی سیاسی کشورها به معرفی 5 کشور جهان و ساختارهای حاکم بر ادارة امور آنها و نیز جایگاه مدیریت شهری می‌پردازد. روش پژوهش: در تدوین این پژوهش عمدتاً از مطالعات اسنادی استفاده شده است.در واقع موضوعات، تقسیم وظایف و تفکیک ساختارها و تعریف نقش‌ها و مسؤلیت در سطوح مختلف از کشورهای نمونه و واکاوی و تحلیل قوانین و مقررات پایه از مصادیق بررسی اسنادی این پژوهش تلقی می‌شود. یافته‌ها: در کلیه کشورهای مطالعه شده، به طور نسبی امور محلی و مدیریت شهری در قالب یک سیستم ویژه و نسبتاً مستقل و دارای نقش محلی و تفکیک شده با امور ملی انجام می شود.در قالب تعریف نظام محلی اداره امور در کشورها، شهرداری ها پایه و اساس این نظام تلقی شده و در اداره امور محلی از استقلال نسبی برخوردار هستند، ولی این استقلال تا جایی پیش می رود که ناقض قوانین اساسی و سایر قوانین کشور نباشد. نتیجه‌گیری: بررسی وضعیت تشکیل و استقرار نهادهای محلی برای اداره امور شهرها از منظر قانونی و بنیادهای حقوقی نشان می دهد که در قانون اساسی بیشتر کشورها در قالب فصل یا بندهای مشخصی به وضعیت نهادهای محلی پرداخنه شده است.اصول کلان نحوه تشکیل و ساختار اجرایی آنها و الزام حاکمیت به تشکیل آنها در قالب سطح بندی های مشخص از وجوه مشترک بررسی قانون اساسی کشورهای مورد مطالعه در زمینه نهادهای محلی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - ارزیابی و مقایسه شاخص‌های رویه‌ای و محتوایی توسعه پایدار در مناطق 7 و 22 تهران
        مهسا حاجی محمودی ناصر برک پور پویان شهابیان
        چکیده زمینه و هدف: رشد روزافزون جمعیت و در پی آن بحران های روبه تزاید زندگی شهری، اصل توسعه پایدار را بیش از پیش در کانون توجه قرار می دهد، ضمن آن که مشاهده عدم تعادل ها در زندگی شهری نشان از عدم تحقق شاخص های پایداری دارد. آن چه که در اغلب نگرش ها و روش‌های ارزیابی پا چکیده کامل
        چکیده زمینه و هدف: رشد روزافزون جمعیت و در پی آن بحران های روبه تزاید زندگی شهری، اصل توسعه پایدار را بیش از پیش در کانون توجه قرار می دهد، ضمن آن که مشاهده عدم تعادل ها در زندگی شهری نشان از عدم تحقق شاخص های پایداری دارد. آن چه که در اغلب نگرش ها و روش‌های ارزیابی پایداری دیده می شود، توجه صرف به ابعاد محتوایی یعنی شاخص‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی است. اما در بسیاری از جوامع با وجود منابع غنی و کیفیت بالای زیست‌محیطی و هم چنین سطح مطلوب اجتماعی و اقتصادی باز هم شاهد ناکامی ها و کمبودهایی در دستیابی به اهداف توسعه‌پایدار بوده ایم. لذا به نظر می رسد، بازبینی مجدد ابعاد و شاخص‌های پایداری و جامع نگری بیش تر در این زمینه، بتواند راهکاری تازه پیش روی جوامع بگشاید. هدف این مقاله، ارزیابی پایداری توسعه شهری در دو منطقه 7 و 22 تهران با رویکردی متفاوت و با در نظرگیری ابعاد و جوانب پایداری در دو بخش محتوایی و رویه ای است. بخش محتوایی شامل شاخص های زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی است که در واقع این شاخص‌ها در بطن جامعه بوده و وابسته به عوامل دیگری در جامعه تغییر می کنند و متأثر از سیاست های توسعه‌پایدار هستند. گروه دیگر شاخص ها که اغلب در ارزیابی توسعه پایدار مورد غفلت واقع شده اند گروه شاخص‌های رویه ای هستند که در واقع متشکل از مجموعه شاخص‌هایی بوده که به صورت مستقل عمل کرده و مبین فرایند سیاست ها در یک جامعه می باشند. روش بررسی: در این زمینه از روش های مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، مشاهدات میدانی، پرسش نامه و مصاحبه استفاده شده و داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و روش های آماری مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد، منطقه 22 از نظر هر دو گروه شاخص های محتوایی و رویه ای نسبت به منطقه 7 در وضعیت مطلوب تری قرار دارد. بحث و نتیجه گیری: منطقه 22 با برخورداری از سرمایه گذاری های نسبتاً گسترده مدیریت محلی (شهرداری منطقه) در زمینه توسعه پایدار به پشتیبانی از ظرفیت های موجود منطقه پرداخته و لذا علاوه بر ارتقاء سطح کیفی مدیریت و حکومت محلی در منطقه، ظرفیت سازی های گوناگون و در نتیجه ارتقاء سطح جامعه مدنی را سبب گردیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تبیین اهمیت منابع درآمدی برای موفقیت تمرکززدایی؛ پیشنهاداتی برای موفقیت نهادهای محلی در ایران
        حسن کریمی فرد
        تمرکززدایی و تشکیل حکومت محلی فرآیندی پیچیده و طولانی است که جهت افزایش مشارکت تمامی افراد یک جامعه در فرایند توسعه بر اساس ظرفیت‌ها، توانمندی‌ها و منابع محل عمل می‌کند. در تمرکززدایی، دولت مرکزی اختیار تصمیم‌گیری را به نهادهای محلی که متصدیان آن‌ها توسط مردم همان محل ا چکیده کامل
        تمرکززدایی و تشکیل حکومت محلی فرآیندی پیچیده و طولانی است که جهت افزایش مشارکت تمامی افراد یک جامعه در فرایند توسعه بر اساس ظرفیت‌ها، توانمندی‌ها و منابع محل عمل می‌کند. در تمرکززدایی، دولت مرکزی اختیار تصمیم‌گیری را به نهادهای محلی که متصدیان آن‌ها توسط مردم همان محل انتخاب‌شده‌اند، واگذار می‌کند اما عملکرد آن‌ها تحت کنترل و نظارت حکومت مرکزی است. به عبارتی بهتر تمرکززدایی به اختیار عمل نسبی دولت‌های محلی در زمینه تعیین اهداف، تدارک منابع و اداره و اجرای سیاست‌های عمومی اشاره دارد. یکی از پیش‌شرط‌های موفقیت و پایداری حکومت محلی، پیش‌بینی منابع درآمدی متناسب با وظایف و مسئولیت‌هاست. در ایران اتخاذ سیاست استقلال مالی از دولت بدون تعریف منابع مالی جدید موجب شد تا مشکلات و چالش‌های عدیده‌ای برای نهادهای محلی به وجود آید. پژوهش حاضر بر آن است تا ضمن مطالعات مقایسه‌ای، به بررسی مشکلات شوراها و شهرداری‌ها در زمینه منابع درآمدی بپردازد و درنهایت نیز راهکارهایی را دراین‌باره ارائه نماید. ازجمله این راهکارها ارتقای شفافیت، پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری، افزایش سهم شهردارى‌ها از محل عواید حاصل از قانون مالیات بر ارزش‌افزوده، ایجاد نظام پایدار درآمد شهری مبتنی بر عوارض نوسازی و بهره‌گیری از کسب‌وکارهای کوچک اقتصاد محلی اشاره کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - به سوی حکمروایی اجتماع محلی؛ کوششی در معرفی موضوعات و عرصه‌های کلیدی موردپژوهی: محله درکه
        جمیله توکلی نیا محمد کاظم شمس پویا
        نگاهی به سیر تحول رویکردهای اداره و مدیریت شهری نشان می دهد که دیگر نمی شود همچون گذشته بدون توجه به رویکردهای مشارکتی و توجه به مقیاس محلی به برنامه ریزی پرداخت. در این میان حکمروایی اجتماع محلی به مثابه الگوی مؤثر و کارآمد نحوه ی اداره ی امور مطرح می شود. اجتماع محلی چکیده کامل
        نگاهی به سیر تحول رویکردهای اداره و مدیریت شهری نشان می دهد که دیگر نمی شود همچون گذشته بدون توجه به رویکردهای مشارکتی و توجه به مقیاس محلی به برنامه ریزی پرداخت. در این میان حکمروایی اجتماع محلی به مثابه الگوی مؤثر و کارآمد نحوه ی اداره ی امور مطرح می شود. اجتماع محلی پایه گذار تعاملات انسان امروزی تلقی می شود و حکمروایی اجتماع محلی پتانسیل بالایی را به منظور مشارکت اجتماعات محلی در تصمیم گیری ها نشان می دهد. مطالعات اولیه در محله ی درکه، گواه این مدعا بود که مدیریت محلی هنوز به جایگاه واقعی خود دست پیدا نکرده و اهالی مشارکت چندانی در طرح ها و برنامه های محلی ندارند. بر این پایه، تحقیق حاضر که درباره ی مؤلفه های حکمروایی و آزمون ارتباط آن با مؤلفه ی مشارکت است انجام شد. در واقع، از اهداف اصلی تحقیق می شود به تبیین وضعیت مدیریت محلی به لحاظ مؤلفه های حکمروایی خوب و آزمون ارتباط آن با مؤلفه مشارکت اشاره کرد. در بخش نظری تحقیق، از مطالعات کتابخانه‌ای و در بخش موردی تحقیق از پیمایش و ابزار پرسشنامه بهره گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد که سطح مؤلفه‌های حکمروایی اجتماع محلی در محله درکه از سطح متوسط پایین تر است. همچنین، بین مشارکت و حکمروایی اجتماع محلی و مؤلفه های آن رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد. بنابراین با کاهش مشارکت، امتیاز حکمروایی اجتماع محلی کاهش می‌یابد و از سوی دیگر با افت وضعیت حکمروایی، سطح مشارکت نیز کاهش می یابد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - تأثیر سیاست مذهبی در ثبات حکومت شیعی آل کیا در گیلان
        دکتر پروین دخت اوحدی سهیلا نعیمی
        چکیده: آل کیا حکومتی شیعی و محلی بود که در فاصله ی سده های هشتم تا دهم هجری قمری ، در نواحی واقع در شرق سفید رود موسوم به بیه پیش قدرت را به دست گرفت . فرمانروایان این حکومت جملگی از سادات بودند که نسب خود را به امام سجاد ( ع ) می رساندند . آنها دویست و پنج سال در چکیده کامل
        چکیده: آل کیا حکومتی شیعی و محلی بود که در فاصله ی سده های هشتم تا دهم هجری قمری ، در نواحی واقع در شرق سفید رود موسوم به بیه پیش قدرت را به دست گرفت . فرمانروایان این حکومت جملگی از سادات بودند که نسب خود را به امام سجاد ( ع ) می رساندند . آنها دویست و پنج سال در نواحی شرقی سفید رود حکومت کردند . اساس حکومت آنها متکّی بر امور نظامی و زمینداری بود و حاکمان آل کیا در رأس قدرت نظامی و سیاسی قرار داشتند . در سال 1000 هجری قمری با حمله ی شاه عباس به قلمرو آنان و فرار خان احمد خان ( آخرین حاکم آل کیا ) به خارج از گیلان ، بساط حکومت کیایی برچیده شد .این نوشتار بر آن است تا سیاست مذهبی حاکمان کیایی و تأثیر آن در حفظ وحدت و انسجام قلمرو آنان را تبین نماید. واژگان کلیدی: آل کیا ، صفویّه ، حکومت محلی ، گیلان ، سیاست مذهبی پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - تبیین اهمیت منابع درآمدی برای موفقیت تمرکززدایی؛ پیشنهاداتی برای موفقیت نهادهای محلی در ایران
        حسن کریمی فرد
        تمرکززدایی و تشکیل حکومت محلی فرآیندی پیچیده و طولانی است که جهت افزایش مشارکت تمامی افراد یک جامعه در فرایند توسعه بر اساس ظرفیت‌ها، توانمندی‌ها و منابع محل عمل می‌کند. در تمرکززدایی، دولت مرکزی اختیار تصمیم‌گیری را به نهادهای محلی که متصدیان آن‌ها توسط مردم همان محل ا چکیده کامل
        تمرکززدایی و تشکیل حکومت محلی فرآیندی پیچیده و طولانی است که جهت افزایش مشارکت تمامی افراد یک جامعه در فرایند توسعه بر اساس ظرفیت‌ها، توانمندی‌ها و منابع محل عمل می‌کند. در تمرکززدایی، دولت مرکزی اختیار تصمیم‌گیری را به نهادهای محلی که متصدیان آن‌ها توسط مردم همان محل انتخاب‌شده‌اند، واگذار می‌کند اما عملکرد آن‌ها تحت کنترل و نظارت حکومت مرکزی است. به عبارتی بهتر تمرکززدایی به اختیار عمل نسبی دولت‌های محلی در زمینه تعیین اهداف، تدارک منابع و اداره و اجرای سیاست‌های عمومی اشاره دارد. یکی از پیش‌شرط‌های موفقیت و پایداری حکومت محلی، پیش‌بینی منابع درآمدی متناسب با وظایف و مسئولیت‌هاست. در ایران اتخاذ سیاست استقلال مالی از دولت بدون تعریف منابع مالی جدید موجب شد تا مشکلات و چالش‌های عدیده‌ای برای نهادهای محلی به وجود آید. پژوهش حاضر بر آن است تا ضمن مطالعات مقایسه‌ای، به بررسی مشکلات شوراها و شهرداری‌ها در زمینه منابع درآمدی بپردازد و درنهایت نیز راهکارهایی را دراین‌باره ارائه نماید. ازجمله این راهکارها ارتقای شفافیت، پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری، افزایش سهم شهردارى‌ها از محل عواید حاصل از قانون مالیات بر ارزش‌افزوده، ایجاد نظام پایدار درآمد شهری مبتنی بر عوارض نوسازی و بهره‌گیری از کسب‌وکارهای کوچک اقتصاد محلی اشاره کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - بررسی منابع نوین درآمدی شهرداری‌ها
        پریسا آل اسحاق مهدی هداوند
        امروزه دیگر در دنیا به شهرداری به عنوان پیمان کاری بزرگ که می بایست برخی از فعالیتهای عمرانی و خدماتی شهر را انجام دهد، نگریسته نمی شود . بلکه شهرداری مؤسسه ای مدنی و برخاسته از مردم است که وظیفه فعالیت به سمت توسعه پایدار شهری و توسعه انسانی را بر عهده دارد.. به همین چکیده کامل
        امروزه دیگر در دنیا به شهرداری به عنوان پیمان کاری بزرگ که می بایست برخی از فعالیتهای عمرانی و خدماتی شهر را انجام دهد، نگریسته نمی شود . بلکه شهرداری مؤسسه ای مدنی و برخاسته از مردم است که وظیفه فعالیت به سمت توسعه پایدار شهری و توسعه انسانی را بر عهده دارد.. به همین دلیل است که شهرداری ها باید در کنار فعالیتهای سنتی و مرسوم خود به فعالیتهای فرهنگی، بهزیستی و زیست محیطی بپردازند. درکشور ای ران، شهرداری به عنوان نهادمحلی وبرخاسته ازمتن مردم منطقه، متولی اصلی اداره امورخدماتی، عمرانی ونوسازی شهری، ناچاراست درقبال ایفای وظایف قانونی خود، به دلیل عدم وابستگی مالی به دولت وبودجه عمومی، به طرق مختلف وبرپایه قانون، عوایدی راکسب وبه مصرف امورموردنظربرساند .این در حالی است که این نهاد در عین استقلال مالی از لحاظ سیستم نظارتی، در وضعیت بینابینی قرار داردو از استقلال کافی برخوردار نیست. موضوع درآمدهای شهرداری مقولهی بسیار مهمی است چرا که اگر شهرداری درآمد داشته باشد خدمات بهتری می تواندارایه دهد، و در نتیجه ارایهی خدمات بهتر، استقلال شهرها از حکومت مرکزی اتفاق می افتد. اهمیت این موضوع در آن است که اساساً زمینه ای نیز برای تمرین دموکراسی باشد . تاقبل ازسیاست خودکفایی شهرداری هادر ایران مندرج درقانون بودجه سال 1362 ، بیشتردرآمدشهرداری هامبتنی برمنابع دولتی بود، ولی درپی سیاست های تعدیل اقتصادی، سهم پرداخت های مالی دولت به شهرداری هاکاهش جدی یافت. رشدسریع جمعیت شهری به همراه واگذاری برخی ازوظایف دولت به شهرداری ها (که انتظارمی روددر آینده وظایف بیشتری نیزبه شهرداری هاواگذارشود)، موجب افزایش شدیدنیازهای مالی شهرداری هاشده است. بخشی از این نیازهاراازطریق مالیات های محلی، وجوه انتقالی ازدولت مرکزی ودیگرمنابع درآمدی شان برآورده می کنند. اما این منابع درآمدی نمی توانندتمام نیازهای سرمایه گذاری وعمرانی شهرداری هاراپوشش دهند. از اینرو، در این روندشهرداری هابرای تأمین منابع مالی موردنیازبه دنبال یافتن منابع جدیدی بودندولی متأسفانه به علت اقتصاد ضعیف و بیمار ایران، چندان موفق نبودندولی این مسأله مانع از روی آوردن شهرداری هابه بازارهای مالی ومشارکت بابخش خصوصی به منظورتجهیزمنابع مالی نشد. در مجموع این نهاد محلی تمام تلاش خودر را برای کسب منابع جدید و عدم وابستگی به منابع سنتی به عمل آورد، می توان گفت در سال های اخیر، شهرداری هاایران پا به عرصۀ نوینی در زمینهی کسب منابع درآمدی گذاشته اند. پرونده مقاله