ترانه اصطلاحی عام است که به انواع قالب‌های شعری ملحون یا همراه موسیقی به‌ویژه فهلویات، دوبیتی، رباعی و تصنیف گفته می‌شود. بومی سروده‌ها شامل انواعی چون گرایلی در آذربایجان، گورانی در کردستان و کرمانشاه، شربه در جنوب، شرفشاهی در گیلان، سه خشتی در قوچان و دیهو در بشاگرد ه چکیده کامل
ترانه اصطلاحی عام است که به انواع قالب‌های شعری ملحون یا همراه موسیقی به‌ویژه فهلویات، دوبیتی، رباعی و تصنیف گفته می‌شود. بومی سروده‌ها شامل انواعی چون گرایلی در آذربایجان، گورانی در کردستان و کرمانشاه، شربه در جنوب، شرفشاهی در گیلان، سه خشتی در قوچان و دیهو در بشاگرد هستند که در این تحقیق نمونه‌هایی از آن‌ها ذکر شده است. در این جستار به شیوه توصیفی-تحلیلی مضامین ترانه‌های عاشقانه بررسی و طبقه‌بندی شده‌اند. جامعۀ آماری نیز کتاب‌های پراکندۀ ترانه‌های بومی و آثار ضبط‌شدۀ موسیقی آوازخوانان ایرانی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که وابستگی به معشوق بیشترین نمود را در بین این ترانه‌ها دارد. زبان آن‌ها ساده و عامیانه است و از آن جایی که با کار و تلاش مردمی ساده‌زیست ارتباط دارند، در آن‌ها کمتر به خیال‌پردازی توجه شده است، بیشتر این ترانه‌ها با سازهای موسیقی همراه می‌شوند. نتیجه این که ترانه‌سرایان با آوردن مضامین متعددی همچون شکایت از دوری یار، سختی راه عشق، مخالفت بزرگان در وصلت دو یار، بوسه‌خواهی، وفاداری، وصف زیبایی معشوق، توجه‌طلبی و آرزوی وصال درصدد نشان دادن درون‌مایه‌های بیان حضور در محضر یار با زیرلایه‌های آرزو یا دوام آن و شکایت از فراق و هجران با زیرلایه‌های ترس از اتفاق افتادن آن و دعا برای رفعش بوده‌اند.
پرونده مقاله
مطالعة سیر تحول شعر عاشقانه از گذشته تا امروز، ما را با شاعرانی آشنا می‌کند، که عشق جوهر وجود آنان و هم ذات شعرشان بوده است. بر این اساس تاکنون آثار و اندیشة تعدادی از شاعران نام آشنای معاصر چون احمد شاملو، فروغ فرخزاد، هوشنگ ابتهاج، حمید مصدق، حسین منزوی و ... مورد نقد چکیده کامل
مطالعة سیر تحول شعر عاشقانه از گذشته تا امروز، ما را با شاعرانی آشنا می‌کند، که عشق جوهر وجود آنان و هم ذات شعرشان بوده است. بر این اساس تاکنون آثار و اندیشة تعدادی از شاعران نام آشنای معاصر چون احمد شاملو، فروغ فرخزاد، هوشنگ ابتهاج، حمید مصدق، حسین منزوی و ... مورد نقد و بررسی قرار گرفتة است؛ اما راز و رمز شعر گروهی دیگر همچنان در پردة ابهام باقی مانده و کمتر کسی به سراغشان رفته است. این جستار به نقد و بررسی اشعار عاشقانة شاعر معاصر، شمس لنگرودی، و نگرش او به معشوق پرداخته است. در پنجاه و سه ترانة عاشقانه و دیگر اشعار این شاعر، شاهد نگرش جهانی و انسانی لنگرودی به معشوق هستیم. مخاطب شعر شمس به‌خوبی می‌تواند تفاوت‌های معشوق شعر سنتی را با شعر نو مورد مقایسه قرار دهد. این پژوهش سعی کرده است، الگوهای ارزشی معشوق شعری را در عاشقانه‌های شمس لنگرودی معرفی کند.
پرونده مقاله
ادب غنایی در بسیاری از سروده‌های عاشقانة خود به مضامین اصلی اولین ترانه‌های عاشقانه ساختة ذهن بشر توجه داشته و در واقع این ترانه‌ها مادة اولیه و سرچشمة الهام این سروده‌ها به شمار می‌آید، اما از آنجا که همواره سخن از تقابل اشعار رسمی و ترانه‌های عامیانه به میان بوده است چکیده کامل
ادب غنایی در بسیاری از سروده‌های عاشقانة خود به مضامین اصلی اولین ترانه‌های عاشقانه ساختة ذهن بشر توجه داشته و در واقع این ترانه‌ها مادة اولیه و سرچشمة الهام این سروده‌ها به شمار می‌آید، اما از آنجا که همواره سخن از تقابل اشعار رسمی و ترانه‌های عامیانه به میان بوده است و برخی این نوع شعر را خالی از ارزش‌های ادبی دانسته‌اند، کمتر کسی به این موضوع علاقه نشان داده است.
در این جُستار تلاش ما بر این بوده است تا به روشی توصیفی – تحلیلی، پس از بررسی اجمالی دو نوع شعر، به برخی از مضامین مشترک موجود میان آن‌ها اشاره کرده، و با ذکر چند مثال دالّ بر این اشتراکات، از همسان‌اندیشی شاعران آن‌ها در مورد مسائل عاشقانه و نیز بیان عواطف و احساسات شخصی خویش، پرده برداریم.
از رهیافت این پژوهش در می‌یابیم که این ترانه‌های عاشقانه از ارزش ادبی والایی برخوردار بوده، و بسیاری از مضامین مطرح شده در اشعار برخی شاعران بزرگ در حوزة ادب غنایی با مضامین آن‌ها همخوانی دارد و به نوعی شالوده و مادة اولیة آن به شمار می‌آید؛ تنها با این تفاوت که آنان مضامین برگرفته را پرورانیده و با بار معنایی متفاوتی عرضه داشته‌اند.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
