زمینه و هدف: استفاده از روش‌های ارزیابی اثرات محیط‌زیستی یکی از ابزارهای مهم در مطالعات مدیریت محیط‌زیست و کاهش عوامل بالقوه آسیب‌رسان محیط‌زیستی در مناطق حساس مانند تالاب‌ها برای حصول به توسعه‌ی پایدار است. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت ترکیب و توزیع فضایی تالاب بین‌الم چکیده کامل
زمینه و هدف: استفاده از روش‌های ارزیابی اثرات محیط‌زیستی یکی از ابزارهای مهم در مطالعات مدیریت محیط‌زیست و کاهش عوامل بالقوه آسیب‌رسان محیط‌زیستی در مناطق حساس مانند تالاب‌ها برای حصول به توسعه‌ی پایدار است. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت ترکیب و توزیع فضایی تالاب بین‌المللی میانکاله و هم‌چنین بررسی کارایی سنجه‌های سیمای سرزمین برای ارزیابی اثرات زیست‌محیطی است.روش بررسی: بدین منظور ابتدا تصاویر ماهواره‌ای لندست 7 و 8 سنجنده‌های ETM+ و OLI مربوط به سال‌های 1380 و 1395 تهیه گردید. سپس با انجام پردازش و پیش‌پردازش‌های لازم نقشه کاربری اراضی تهیه شد و نقشه‌های رستی وارد نرم‌افزار FRAGSTATS 4.2 گردید و تجزیه و تحلیل از الگوهای سیمای سرزمین در قالب رویکرد چشم‌انداز محیط‌زیستی با استفاده از معیارهای فضایی انجام گرفت. یافته‌ها: با توجه به نتایج می‌توان بیان داشت که پهنه آبی تالاب (که مهم‌ترین بخش تالاب) و متعاقباً اراضی مرطوب تالابی سطح وسیعی دارند و حالت ریزدانه و لکه‌ی به خود نگرفته است، اما در طی زمان مورد مطالعه دچار حذف قسمتی از پهنه خود گشته است. کاربری پوشش گیاهی و اراضی انسان‌ساخت نیز با ایجاد لکه‌های جدید و دو تکه شدن اختلالی را در محیط طبیعی ایجاد کرده‌اند. کاربری کشاورزی هم حالت لکه‌ای نداشته و افزایش مساحت آن بصورت لکه‌های بزرگ بوده است. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بیان شده مدیریت صحیحی در محیط تالاب به اجرا در نمی‌آید. زیرا که مدیریت حاضر تالاب میانکاله یک مدیریت سخت‌افزاری و قدیمی است، هم‌چنین به علت قرار گرفتن این تالاب در دو استان، مدیریتی یکپارچه ندارد و برنامه-ی مدیریتی، پراکنده و چندگانه می‌باشد. در نتیجه با ایجاد طرح مدیریتی یکپارچه و منسجم می‌توان تا حدودی بر مشکلات این تالاب فایق آمد. مطالعه حاضر به‌خوبی نشان داد که سنجه‌های سیمای سرزمین ابزاری مناسب برای ارزیابی اثرات زیست‌محیطی در کم‌ترین زمان به‌شمار می‌آیند.
پرونده مقاله
زمینه‌و‌هدف: در ارزیابی محیط‌زیستی از روش‌های مختلفی از‌جمله روش‌های ماتریسی شامل لئوپولد، مور، آیکولد مرسوم، آیکولد اصلاح‌شده و غیره استفاده می‌شود. از آنجایی‌که نتایج روش‌های آیکولد مرسوم و اصلاح شده عمدتا کیفی بوده و تصمیم‌گیری برای اجرا یا عدم‌اجرای طرح با این روش م چکیده کامل
زمینه‌و‌هدف: در ارزیابی محیط‌زیستی از روش‌های مختلفی از‌جمله روش‌های ماتریسی شامل لئوپولد، مور، آیکولد مرسوم، آیکولد اصلاح‌شده و غیره استفاده می‌شود. از آنجایی‌که نتایج روش‌های آیکولد مرسوم و اصلاح شده عمدتا کیفی بوده و تصمیم‌گیری برای اجرا یا عدم‌اجرای طرح با این روش مشکل خواهد بود، لذا هدف از انجام این پژوهش، ضمن بررسی و مقایسه‌ی نتایج حاصل از ارزیابی اثرات محیط‌زیستی با استفاده از ماتریس‌های آیکولد و آیکولد اصلاح‌شده، ارایه‌ی استراتژی نرمال‌سازی نتایج ارزیابی آیکولد اصلاح‌شده جهت قیاس با مبانی تصمیم‌گیری روش لئوپولد ایرانی است. روش بررسی: بدین‌منظور، از ارزیابی محیط‌زیستی در محیط فیزیکی و فقط در مرحله‌ی ساخت سد خاکی پیغام‌چای کلیبر به‌عنوان مطالعه‌ی موردی استفاده گردید. بررسی اولیه‌ی دو روش آیکولد مرسوم و اصلاح‌شده نشان داد که هر چند تعداد اثرات در دو روش به تفکیک مثبت و منفی یکسان است (96+ و 235-)، اما ارزش اثرات دو روش کاملا با یکدیگر متفاوت بوده است. یافته‌ها: ارزش اثرات مثبت به تفکیک دو روش آیکولد مرسوم و اصلاح‌شده به‌ترتیب برابر با 156+ و 2/260+ و ارزش اثرات منفی به‌همین ترتیب بالغ‌بر 341- و 8/392- بوده است. این مقادیر حاکی از افزایش ارزش اثرات مثبت و منفی به‌ترتیب بالغ‌بر 8/66 و 2/15 درصد در روش آیکولد اصلاح‌شده نسبت به آیکولد مرسوم است. نرمال‌سازی نتایج روش آیکولد اصلاح‌شده حاکی است که ارزش نهایی اثرات محیط فیزیکی مورد نظر به تفکیک مثبت و منفی جهت مقایسه با مبانی تصمیم‌گیری روش لئوپولد ایرانی، بالغ‌بر 83/0+ و 08/1- بوده است و در این حالت، اجرای پروژه و البته فقط برای محیط فیزیکی با انجام طرح‌های اصلاحی بلامانع است. بحث و نتیجه‌گیری: با استراتژی ارایه‌شده در این تحقیق (نرمال‌سازی نتایج روش آیکولد اصلاح‌شده)، می‌توان از روش آیکولد اصلاح‌شده به‌تنهایی و به‌نحو موثری استفاده نمود و در این صورت نیازی به استفاده از دو روش هم‌زمان(روش‌های تلفیقی)برای ارزیابی نخواهد بود.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: انجام مطالعات ارزیابی اثرات محیط‌زیستی، از جمله روش‌های مطلوب در جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار است. در واقع اگر تصمیم به اجازه دادن به اجرای توسعه باشد، فرایند ارزیابی برای تعیین محدودیت‌ها و روش‌های جبران و جلوگیری از اثرات منفی و به حداقل رساندن مخاطر چکیده کامل
زمینه و هدف: انجام مطالعات ارزیابی اثرات محیط‌زیستی، از جمله روش‌های مطلوب در جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار است. در واقع اگر تصمیم به اجازه دادن به اجرای توسعه باشد، فرایند ارزیابی برای تعیین محدودیت‌ها و روش‌های جبران و جلوگیری از اثرات منفی و به حداقل رساندن مخاطرات محیط‌زیستی به‌کار گرفته می‌شود. در تحقیق حاضر، جهت انتخاب مکان احداث کارخانه کمپوست و دفن پسماند در استان گلستان، پنج منطقه پیشنهاد و ارزیابی اثرات انجام یافته است.
روش بررسی: در این پژوهش ضمن تشریح روشی ریاضی مبتنی بر برنامه‌ریزی خطی، با استفاده از داده‌های مبتنی بر نقشه‌های مکانی به اولویت‌بندی مناطق پیشنهادی و انتخاب گزینه نهایی پرداخته شده و با در نظر گرفتن جبران اثرات، مقادیر مهم‌ترین متغیرهای تصمیم به نحوی که حداقل آلودگی را در پی داشته باشد، تعیین شده است.
یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که با استفاده از برنامه‌ریزی خطی، در منطقه شرقی گزینه یک با اختلاف بسیار اندک از سایرین، گزینه ارجح و در قسمت غربی، گزینه پنج با مقدار تابع هدف کم‌تر انتخاب گردید. مؤثرترین پارامترها در مورد گزینه‌های یک تا چهار، آلودگی آب‌های زیرزمینی و در مورد منطقه پنج، کاهش زمین‌های با ارزش تعیین گردید. چرا که در مورد گزینه پنج، با توجه به انواع جبران، هزینه و زمان در نظر گرفته شده، تأثیری که بر منطقه شکار ممنوع مجاور گذاشته می‌شود مهم‌تر از آلودگی آب‌های زیرزمینی می‌باشد.
بحث و نتیجه‌گیری: بررسی سطوح جبران حداقل و حداکثر نشان می‌دهد که افزایش جبران اثرات، میزان کلی آلودگی‌های محیط را کاهش می‌دهد و بالعکس. تحلیل حساسیت، درستی نتایج این روش را تأیید می‌نماید.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
