• فهرست مقالات : مکان یابی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسی ومکان یابی ایستگاههای آتش نشانی شهرسمنان بااستفاده ازسیستم اطلاعات جغرافیایی
        دکتریوسفعلی زیاری
        ایستگاههای آتش نشانی بعنوان مکانی جهت استقراروانتظارخودروهای آتش نشانی وامداد، ازجمله مراکزمهم وحیاتی خدمات رسانی درشهرهاهستندکه نقش مهمی درتأمین ایمنی وآسایش شهروندان وتوسعه اقتصادی شهرها ایفا می کنند. بدیهی است خدمات رسانی به موقع و مطمئن توسط ایستگاههای آتش نشانی بی چکیده کامل
        ایستگاههای آتش نشانی بعنوان مکانی جهت استقراروانتظارخودروهای آتش نشانی وامداد، ازجمله مراکزمهم وحیاتی خدمات رسانی درشهرهاهستندکه نقش مهمی درتأمین ایمنی وآسایش شهروندان وتوسعه اقتصادی شهرها ایفا می کنند. بدیهی است خدمات رسانی به موقع و مطمئن توسط ایستگاههای آتش نشانی بیش از هر چیز مستلزم استقرار آنها در مکانهای مناسب است. هدف اصلی تأسیس ایستگاههای آتش نشانی تأمین بخشی از امنیت شهردرراستای اهداف ازقبل تعریف شده آنهامی باشد.لازمه رسیدن به این هدف، اعمال دید سیستماتیک و یکپارچه به عناصرشهری بصورت میکرووجهت دهی ساختارشهردرقالب ماکرواست که این مهم درقالب استفاده ازسیستم اطلاعات جغرافیایی تاحدزیادی دست یافتنی است. درتحقیق حاضر، هدف اصلی، تعیین بهترین مکانهابرای ایستگاههای آتش نشانی شهرسمنان یا جابجایی مکانی برخی ازآنها(درصورت لزوم)میباشد. این پژوهش برآن است تامکانهای بهینه رابرای استقرار ایستگاههای آتش نشانی جدیددرشهرسمنان مشخص کند.لذاجهت تعیین محلهای دقیق وعلمی ازتلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)[1] وروش وزندهی تحلیل سلسله مراتبی (AHP)[2] استفاده شده است. بعدازمطالعه اولیه وگردآوری داده های مؤثر در مکان یابی ایستگاههای آتش نشانی، معیارهای مؤثر درشش گروه طبقه بندی گردیدند و سپس باکمک روش تحلیل سلسله مراتبی وزن هریک ازمعیارها مشخص ودرنهایت به روش همپوشانی[3] ترکیب شده ونتایج با انعطاف پذیری بالا، درشش دسته ارائه شدند. بعد از ادغام نقشه های تهیه شده ابتد محدوده های مناسب اولیه پیشنهادگردیدند، سپس موقعیت دقیق هریک از ایستگاههای پیشنهادی درون این محدوده هاتعیین شدند بطوری که از حداکثر مساحت سرویس دهی نیزبرخوردارهستندودرانتهاعلاوه برایستگاههای موجود(2عدد)، 5 ایستگاه جدید پیشنهاد گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - مکان‌یابی محل دفن پسماندهای شهری با استفاده از GIS و AHP (مطالعۀ موردی: شهر ساحلی- صنعتی عسلویه)
        محمد غلامی ,ولی اله نظری منصور رضاعلی
        افزایش جمعیت در نواحی شهری و به دنبال آن افزایش میزان تولید پسماند و مسئله محیط زیست، ضرورت توجه به تعیین مکان‌های مناسب دفن پسماندهای شهری را روز افزون کرده است. بر همین مبنا هدف از انجام این پژوهش، مکان یابی محل‌های مناسب دفن پسماندهای شهر عسلویه می‌باشد. روش انجام تح چکیده کامل
        افزایش جمعیت در نواحی شهری و به دنبال آن افزایش میزان تولید پسماند و مسئله محیط زیست، ضرورت توجه به تعیین مکان‌های مناسب دفن پسماندهای شهری را روز افزون کرده است. بر همین مبنا هدف از انجام این پژوهش، مکان یابی محل‌های مناسب دفن پسماندهای شهر عسلویه می‌باشد. روش انجام تحقیق توصیفی- تحلیلی و با رویکرد کاربردی است. در پژوهش حاضر مجموعاً 16 معیار در سه محیط فیزیکو شیمیایی، اقتصادی- اجتماعی و بیولوژیک مورد استفاده قرار گرفته است. به منظور مکان یابی محل دفن پسماند در شهر عسلویه، از نرم افزار ArcGIS جهت استخراج لایه‌های اطلاعاتی و انجام پردازش‌های لازم و از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) جهت وزن دهی به معیارها با بکارگیری نرم افزارExpert Choice استفاده شده است. براساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان پهنه‌های دفن پسماند در محدوده مورد مطالعه را به چهار کلاس طبقه بندی نمود. در این میان پهنه‌های کاملاً مناسب جهت دفن پسماند با مساحت 74/3232 هکتار بالاترین اولویت را جهت دفن پسماند دارا بوده و با داشتن 82/4 درصد مساحت کل محدوده مورد مطالعه در اولویت طرح‌های دفن پسماند قرار می‌گیرند.. تحلیل نتایج یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که پهنه‌های تعیین شده جهت دفن مناسب پسماندهای شهر عسلویه، از لحاظ کاربری بیشتر منطبق بر زمین‌های بایر و مراتع فقیر بوده و حداکثر فاصله را نسبت به مناطق مسکونی، راه‌های ارتباطی، منابع آب زیرزمینی، آبراهه‌ها، مناطق صنعتی و حفاظت گاه‌ها و گسل‌های منطقه دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تعیین مکان مناسب برای پایانه مسافربری شهر بندرعباس با استفاده از روش‌های ANP و مقایسه زوجی در محیط GIS
        اسداله خورانی محمد رضا رضایی عمار زاهدی
        چکیده یکی از مباحث مهم در برنامه‌ریزی شهری، تعیین مکان مناسب برای استقرار کاربری‌های شهری است. انتخاب مکان مناسب برای یک فعالیت در سطح شهر، یکی از تصمیم‌های پایدار برای انجام یک طرح گسترده است که نیازمند پژوهش در مکان از دیدگاه‌های مختلف می‌باشد. بنابراین در این پژوه چکیده کامل
        چکیده یکی از مباحث مهم در برنامه‌ریزی شهری، تعیین مکان مناسب برای استقرار کاربری‌های شهری است. انتخاب مکان مناسب برای یک فعالیت در سطح شهر، یکی از تصمیم‌های پایدار برای انجام یک طرح گسترده است که نیازمند پژوهش در مکان از دیدگاه‌های مختلف می‌باشد. بنابراین در این پژوهش سعی شده تا با تلفیق سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی و سیستم‌های تصمیم‌گیری چند معیاره (MCDM)، مکان‌های مناسب جهت احداث پایانه‌های مسافربری در شهر بندر عباس شناسایی شوند. برای این کار ابتدا معیارهای مؤثر در مکان یابی پایانه مسافربری محدوده مورد مطالعه شناسایی شد؛ سه معیار اصلی شامل معیارهای شهری و محیطی با نُه زیر معیار، معیارهای مربوط به مسافر با سه زیر معیار و معیارهای مربوط به وسایل نقلیه با دو زیر معیار که این معیارها در محیط GIS آماده سازی و با استفاده از روش ANP و مقایسه زوجی به ترتیب وزن هر معیار و وزن کلاس‌های هر لایه محاسبه و در گام بعدی پس از حذف نواحی دارای محدودیت، کل محدوده مورد مطالعه برای هر یک از معیارهای انتخاب شده، پهنه بندی شد. با توجه به جدول نهایی مربوط به ANP؛ معیارهای شهری و محیطی با وزن 625/0 در رتبه اول، معیارهای مربوط به مسافر با وزن 283/0 در مرتبه دوم و معیارهای مربوط به وسایل نقلیه با وزن 136/0 در مرتبه سوم وزنی قرار گرفتند. در نهایت با تلفیق نقشه‌های پهنه بندی شده بر اساس وزن اکتسابی از روش ANP، نقشه نهایی در سه کلاس اولویت بندی گردید، که 677 هکتار از منطقه دارای اولویت اول و 873 هکتار اولویت دوم و 27689 هکتار اولویت سوم را دارا می‌باشد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - بررسی میزان سازگاری مکان یابی شهرک های صنعتی با شاخص های محیط زیست پایدار در استان قزوین
        ناصر حمیدی سهیلا رحیمی
        چکیدهگسترش شهرک های صنعتی بدون توجه به ملاحظات زیست محیطی و تخریب اکوسیستمهای طبیعی از جمله مشکلاتی است که امروزه به یکی از معضلات عمده شهرها تبدیل شدهاست. در این پژوهش با بهره گیری از مطالعات پیشین و توزیع پرسشنامه بین مدیران وکارشناسان صنایع و شهرک های صنعتی و سازمان چکیده کامل
        چکیدهگسترش شهرک های صنعتی بدون توجه به ملاحظات زیست محیطی و تخریب اکوسیستمهای طبیعی از جمله مشکلاتی است که امروزه به یکی از معضلات عمده شهرها تبدیل شدهاست. در این پژوهش با بهره گیری از مطالعات پیشین و توزیع پرسشنامه بین مدیران وکارشناسان صنایع و شهرک های صنعتی و سازمان محیط زیست با استفاده از روش تحلیلعاملی اکتشافی مهمترین معیارهای موثر در مکان یابی شهرک های صنعتی استان قزوینفازی به بررسی DEMATEL شناسایی و دسته بندی می گردد، و با استفاده از تکنیکتاثیرات مکان یابی شهرک های صنعتی با شاخص های زیست محیطی پایدار می پردازد.نتایج به دست آمده از تحقیق نشان می دهد : پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - مکان یابی بهینه فضای سبز شهری:موردمطالعه شهر بناب
        میر نجف موسوی اصغر رشیدی ابراهیم حصاری سمیه روشن رودی
        چکیده رشد صنعت و افزایش جمعیّت در شهرها، به ساخت و سازهای سوداگرانه‌ای منجر شده است. این ساخت و سازها به مسائل بهداشتی و تأمین حداقل نور و هوا در مناطق متراکم شهری توجهی نداشته‌اند. از سوی دیگر، ضرورت ایجاد کاربری‌های جدید شهری، برای پاسخگویی به نیازهای چکیده کامل
        چکیده رشد صنعت و افزایش جمعیّت در شهرها، به ساخت و سازهای سوداگرانه‌ای منجر شده است. این ساخت و سازها به مسائل بهداشتی و تأمین حداقل نور و هوا در مناطق متراکم شهری توجهی نداشته‌اند. از سوی دیگر، ضرورت ایجاد کاربری‌های جدید شهری، برای پاسخگویی به نیازهای روزافزون شهرنشینان به تدریج باعث کاهش سهم فضای سبز و باغ‌های شهری گردیده است که ماحصل آن آلودگی‌های زیست محیطی موجود می‌باشد. پارکها و فضاهای سبز شهری از اهمیت استراتژیکی زیادی برای بهبود شرایط زیستی جوامع شهری امروزی برخوردارند. شهر بناب از جمله شهرهایی است که از توزیع مناسب فضای سبز برخوردار نیست و یرخی از محلات آن فاقد فضای سبز یا پارک می‌باشند.در صورتیکه برخی دیگر از محلات از فضای سبز بیشتری برخوردارند. هدف این پژوهش توزیع بهینه‌ی فضای سبز در هر یک از محلات می‌باشد. برای مکان یابی بهینه‌ی فضای سبز،ارزش زمین‌های منطقه برای ایجاد فضای سبز، مورد ارزشیابی قرار گرفته است. بدین منظور، از معیارهای نزدیکی به رودخانه، نزدیکی به مراکز مسکونی، سازگاری با کاربری اراضی، دسترسی به شبکه ارتباطی، نزدیکی به مراکز آموزشی، نزدیکی به تاسیسات و تجهیزات، نزدیکی به مراکز فرهنگی و دوری از فضاهای سبز موجود، تراکم بالای جمعیتی و سرانه پایین فضای سبز در سطح محلات استفاده شده است. به منظور تعیین مکان بهینه برای ایجاد فضای سبز ابتدا داده‌های مکانی گردآوری شده‌اند. سپس پایگاه اطلاعاتی GIS تشکیل شده و نقشه‌های تهیه شده برای هر یک از معیارها، به یک لایه اطلاعاتی در محیط GIS تبدیل شد. با روی هم گذاری این لایه‌ها طبقه‌بندی مکان‌های موجود، به صورت خیلی خوب، خوب، متوسط، ضعیف، خیلی ضعیف و کاملا نامناسب انجام گرفته است. در این طبقه‌بندی، زمین‌هایی که درجه‌ی تناسب آنها خیلی خوب و خوب بوده‌اند را برای ایجاد فضای سبز انتخاب شده‌اند. این مکان‌ها در محلات پرتراکم که سرانه‌ی فضای سبز کمی دارند همچنین در حواشی رودخانه، نزدیک به مراکز مسکونی، آموزشی، شبکه‌ی ارتباطی، تاسیسات شهری و فرهنگی هستند و از پارامترهای دیگر مانند فضای سبز موجود فاصله‌ی مناسبی دارند و برخی ازآنها در زمین‌های بایر که مالکیت آنها دولتی دارند قرارگرفته‌اند پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - مکان‌یابی محل دفن پسماندهای شهری با استفاده از GIS و AHP (مطالعۀ موردی: شهر ساحلی- صنعتی عسلویه)
        محمد غلامی ,ولی اله نظری منصور رضاعلی
        افزایش جمعیت در نواحی شهری و به دنبال آن افزایش میزان تولید پسماند و مسئله محیط زیست، ضرورت توجه به تعیین مکان‌های مناسب دفن پسماندهای شهری را روز افزون کرده است. بر همین مبنا هدف از انجام این پژوهش، مکان یابی محل‌های مناسب دفن پسماندهای شهر عسلویه می‌باشد. روش انجام تح چکیده کامل
        افزایش جمعیت در نواحی شهری و به دنبال آن افزایش میزان تولید پسماند و مسئله محیط زیست، ضرورت توجه به تعیین مکان‌های مناسب دفن پسماندهای شهری را روز افزون کرده است. بر همین مبنا هدف از انجام این پژوهش، مکان یابی محل‌های مناسب دفن پسماندهای شهر عسلویه می‌باشد. روش انجام تحقیق توصیفی- تحلیلی و با رویکرد کاربردی است. در پژوهش حاضر مجموعاً 16 معیار در سه محیط فیزیکو شیمیایی، اقتصادی- اجتماعی و بیولوژیک مورد استفاده قرار گرفته است. به منظور مکان یابی محل دفن پسماند در شهر عسلویه، از نرم افزار ArcGIS جهت استخراج لایه‌های اطلاعاتی و انجام پردازش‌های لازم و از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) جهت وزن دهی به معیارها با بکارگیری نرم افزارExpert Choice استفاده شده است. براساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان پهنه‌های دفن پسماند در محدوده مورد مطالعه را به چهار کلاس طبقه بندی نمود. در این میان پهنه‌های کاملاً مناسب جهت دفن پسماند با مساحت 74/3232 هکتار بالاترین اولویت را جهت دفن پسماند دارا بوده و با داشتن 82/4 درصد مساحت کل محدوده مورد مطالعه در اولویت طرح‌های دفن پسماند قرار می‌گیرند.. تحلیل نتایج یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که پهنه‌های تعیین شده جهت دفن مناسب پسماندهای شهر عسلویه، از لحاظ کاربری بیشتر منطبق بر زمین‌های بایر و مراتع فقیر بوده و حداکثر فاصله را نسبت به مناطق مسکونی، راه‌های ارتباطی، منابع آب زیرزمینی، آبراهه‌ها، مناطق صنعتی و حفاظت گاه‌ها و گسل‌های منطقه دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - تعیین مکان مناسب برای پایانه مسافربری شهر بندرعباس با استفاده از روش‌های ANP و مقایسه زوجی در محیط GIS
        اسداله خورانی محمد رضا رضایی عمار زاهدی
        چکیده یکی از مباحث مهم در برنامه‌ریزی شهری، تعیین مکان مناسب برای استقرار کاربری‌های شهری است. انتخاب مکان مناسب برای یک فعالیت در سطح شهر، یکی از تصمیم‌های پایدار برای انجام یک طرح گسترده است که نیازمند پژوهش در مکان از دیدگاه‌های مختلف می‌باشد. بنابراین در این پژوه چکیده کامل
        چکیده یکی از مباحث مهم در برنامه‌ریزی شهری، تعیین مکان مناسب برای استقرار کاربری‌های شهری است. انتخاب مکان مناسب برای یک فعالیت در سطح شهر، یکی از تصمیم‌های پایدار برای انجام یک طرح گسترده است که نیازمند پژوهش در مکان از دیدگاه‌های مختلف می‌باشد. بنابراین در این پژوهش سعی شده تا با تلفیق سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی و سیستم‌های تصمیم‌گیری چند معیاره (MCDM)، مکان‌های مناسب جهت احداث پایانه‌های مسافربری در شهر بندر عباس شناسایی شوند. برای این کار ابتدا معیارهای مؤثر در مکان یابی پایانه مسافربری محدوده مورد مطالعه شناسایی شد؛ سه معیار اصلی شامل معیارهای شهری و محیطی با نُه زیر معیار، معیارهای مربوط به مسافر با سه زیر معیار و معیارهای مربوط به وسایل نقلیه با دو زیر معیار که این معیارها در محیط GIS آماده سازی و با استفاده از روش ANP و مقایسه زوجی به ترتیب وزن هر معیار و وزن کلاس‌های هر لایه محاسبه و در گام بعدی پس از حذف نواحی دارای محدودیت، کل محدوده مورد مطالعه برای هر یک از معیارهای انتخاب شده، پهنه بندی شد. با توجه به جدول نهایی مربوط به ANP؛ معیارهای شهری و محیطی با وزن 625/0 در رتبه اول، معیارهای مربوط به مسافر با وزن 283/0 در مرتبه دوم و معیارهای مربوط به وسایل نقلیه با وزن 136/0 در مرتبه سوم وزنی قرار گرفتند. در نهایت با تلفیق نقشه‌های پهنه بندی شده بر اساس وزن اکتسابی از روش ANP، نقشه نهایی در سه کلاس اولویت بندی گردید، که 677 هکتار از منطقه دارای اولویت اول و 873 هکتار اولویت دوم و 27689 هکتار اولویت سوم را دارا می‌باشد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - بررسی مکان مناسب دفن پسماند شهری (مطالعه موردی: شهرستان شوشتر)
        صالح ترکی زاده حسین اسلامی
        یافتن مکان مناسب دفن بهداشتی پسماندهای شهری فرایندی پیچیده است که به عوامل و معیارهای مختلفی وابسته است. هدف از این تحقیق گزینش مکان مناسب جهت دفن بهداشتی مواد زاید جامد شهری در شهرستان شوشتر بر پایه معیارها و ضوابط زیست محیطی، بهداشتی و اقتصادی می باشد. در این تحقیق از چکیده کامل
        یافتن مکان مناسب دفن بهداشتی پسماندهای شهری فرایندی پیچیده است که به عوامل و معیارهای مختلفی وابسته است. هدف از این تحقیق گزینش مکان مناسب جهت دفن بهداشتی مواد زاید جامد شهری در شهرستان شوشتر بر پایه معیارها و ضوابط زیست محیطی، بهداشتی و اقتصادی می باشد. در این تحقیق از قابلیت ها و روش های مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شده است. در مرحله اول پارامترهای موثر بر مکان یابی دفن پسماند شامل زمین شناسی، نقشه های آبهای زیرزمینی، فاصله از چاهها، کاربری اراضی، گسل ها ، شیب زمین، رودخانه، مناطق سیل خیز، مناطق حفاظت شده، نقشه های فاصله از راههای اصلی، لایه فاصله از مراکز شهری روستایی و انتخاب شدند. بعد از تهیه نقشه های معیار، استانداردسازی لایه ها صورت گرفت. سپس با بکارگیری فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی، وزن معیارها محاسبه شده و بعد از اعمال وزن ها در لایه های متناظر با آنها، رویهم گذاری لایه ها با کمک توابع فازی انجام شد. نتیجه تلفیق لایه ها نشان دهنده مکان های مناسب دفن، زباله هستند. نقشه نهایى مکان یابى دفن پسماند طبقه بندی شد. نتایج نشان داد که مناطق اطراف روستاهای ابگنجی ، بنه کاظم ، شیر کشان و عبدالامیر به عنوان مناطق مناسب برای دفن پسماند شهری مناسب هستند. کلمات کلیدی: مکان یابی، دفن پسماند، تحلیل سلسله مراتبی فازی، سیستم اطلاعات جغرافیایی پرونده مقاله