فتالات ها از مهمترین آلاینده‌های نوظهور مطرح در چالش سلامت انسان، ایمنی غذایی و حفظ محیط زیست هستند. در این میان، آلودگی خاک های کشاورزی با ترکیب شیمیایی مختل‌کننده غدد درون‌ریز دی(2-اتیل‌هگزیل) فتالات در سطح جهانی تایید شده است. در این پژوهش قابلیت جذب کمپوست غنی چکیده کامل
فتالات ها از مهمترین آلاینده‌های نوظهور مطرح در چالش سلامت انسان، ایمنی غذایی و حفظ محیط زیست هستند. در این میان، آلودگی خاک های کشاورزی با ترکیب شیمیایی مختل‌کننده غدد درون‌ریز دی(2-اتیل‌هگزیل) فتالات در سطح جهانی تایید شده است. در این پژوهش قابلیت جذب کمپوست غنی شده با نانوذرهFe3O4، در حذف DEHP شناسایی گردید. تاثیر پارامترهای دوز جاذب در بازه (5-2) گرم بر لیتر، pH(11-3) و غلظت آلاینده DEHP در بازه (10-5) میلی‌گرم بر لیتر بر درصد کارایی جذب با روش سطح پاسخ در نرم‌افزار دیزاین اکسپرت (11.0.3.0) بهینه‌سازی شد. نتایج آزمایش های تعادلی سینتیک، فرآیند دو مرحله‌ای را با احتساب 6 ساعت زمان تعادلی، برای جذب اگزوترمیک DEHP در دمای 25 درجه سانتی گراد نشان داد. ضمن آنکه فرآیند جذب با مدل سینتیک خطی و غیرخطی شبه درجه دوم کاذب (0/9932=R2) و شکل خطی ایزوترم فروندلیچ (0/9906=R2) به بهترین وجه برازش داده شد. در طراحی مرکب مرکزی، مدل معنی دار درجه دوم در پیش‌بینی برهم کنش متغیرها به‌خوبی برازش یافت (Adjusted R2=0/9753 ،P-value<0/0001). شرایط بهینه کارایی جذب 74/173 درصد در شرایط دوز نانوجاذب 4/157 گرم بر لیتر، pH معادل 5/85، غلظت DEHP معادل 4/88 میلی‌گرم بر لیتر و با مطلوبیت 0/987 حاصل شد. مقایسه طیف های جذبی FTIR، مشارکت فعال باندهای O-H گروه های عاملی فنل، الکل، کربوکسیل و آمین نوع اول (N-H) جاذب را در جذب DEHP از طریق برهم کنش با اکسیژن گروه استرفتالات (C = O) تایید کرد. بنابراین کاربرد جاذب Compost/Fe3O4 NPs با پایه پسماندهای آلی به واسطه کارایی موثر و قابل قبول می‌تواند به عنوان روشی کم‌هزینه و دوست دار محیط‌زیست در حذف آلاینده مقاوم DEHP از بوم سازگان‌های حساس و نیز با هدف بهبود کارآیی زیست‌پالایی در خاک های کشاورزی اصلاحی با کمپوست پیشنهاد گردد.
پرونده مقاله
پديده تغيير اقليم يکي از مهم‌ترين چالش‌هاي جهاني بشر در تأمين غذاي کافي و سالم جمعيت روزافزون جهان به شمار مي‌رود. عوامل پيش‌برنده تغيير اقليم مانند افزايش دما، تغيير الگوهاي بارش و افزايش فراواني و شدت رخدادهاي جوي، ويژگي‌هاي خاک را به‌ويژه در بوم‌نظام‌هاي مناطق خشک و چکیده کامل
پديده تغيير اقليم يکي از مهم‌ترين چالش‌هاي جهاني بشر در تأمين غذاي کافي و سالم جمعيت روزافزون جهان به شمار مي‌رود. عوامل پيش‌برنده تغيير اقليم مانند افزايش دما، تغيير الگوهاي بارش و افزايش فراواني و شدت رخدادهاي جوي، ويژگي‌هاي خاک را به‌ويژه در بوم‌نظام‌هاي مناطق خشک و نيمه‌خشک تحت‌تأثير قرار مي‌دهد. اين اثرات مي‌توانند مستقيماً بر رشد و توليد گياهان زراعي اثر بگذارند. ميزان مواد آلي خاک از مهم‌ترين شاخصهاي کيفيت و سلامت خاک است که بسياري از ويژگي‌هاي فيزيکي، شيميايي و زيستي خاک را تحت‌تأثير قرار مي‌دهد و به‌طور مستقيم و غيرمستقيم تحت‌تأثير عوامل اقليمي ازجمله دما و بارندگي قرار مي‌گيرد. از طرف ديگر، تعادل ورود و خروج کربن آلي به خاک بر ميزان دي‌اکسيد کربن اتمسفر و در نتيجه بر گرمايش جهاني و پديده تغيير اقليم مؤثر است. نتايج بسياري از پيش‌بيني‌ها نشان مي‌دهد که در مناطق خشک و نيمه‌خشک، تغيير اقليم منجر به افزايش دما و کاهش بارندگي خواهد شد. بنابراين، با توجه به اينکه با افزايش دما و کاهش رطوبت، ميزان ماده آلي خاک کاهش مي‌يابد، به نظر مي‌رسد پديده تغيير اقليم اثرات نامطلوبي بر ميزان ماده آلي و فعاليت زيستي خاک و به دنبال آن بر توليد محصول در مناطق خشک و نيمه‌خشک خواهد گذاشت. لذا بکارگيري راهکارهاي لازم در خصوص تخفيف اين اثرات نامطلوب و سازگاري با شرايط پيش‌رو از اهميت بسزايي برخوردار است. تخفيف به روش‌هايي مربوط مي‌شود که منجر به کاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي به‌ويژه دي‌اکسيد کربن مي‌شود؛ اما هدف از سازگاري ملايم نمودن اثرات غيرقابل اجتناب ناشي از تغيير اقليم است. بر اساس نتايج آزمايش‌هاي مختلف منتشر شده، رعايت اصول سيستم کشاورزي حفاظتي از مهم‌ترين راهکارهاي تخفيف اثرات و سازگاري با پيامدهاي تغيير اقليم در مناطق خشک و نيمه‌خشک به شمار مي‌رود. با توجه به اين که پديده تغيير اقليم رخدادي اجتناب‌ناپذير بوده و آثار و پيامدهاي نامطلوب آن در زندگي بشر روزبه‌روز بيشتر و شديدتر احساس مي‌شود، لازم است در مديريت منابع خاک، پيش‌آگاهي‌هاي لازم درخصوص نتايج اين پديده بر کيفيت خاک و پتانسيل توليد محصولات کشاورزي به‌ويژه در مناطق خشک و نيمه‌خشک در نظر گرفته شود.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
