خیزش استعاره در شعر آیینی معاصر سیستان با تکیه بر آثار شاعران معاصر
محورهای موضوعی : ادبیات فارسی
کلید واژه: استعاره, شعر معاصر, تشیع, Sistan, contemporary poetry, metaphor, سیستان, Shi'ism, شعر آیینی, ritual poetry,
چکیده مقاله :
شعر آیینی، بخش گسترده‌ای از شعر پارسی را تشکیل می‌دهد گرچه توجه به شعر مذهبی و آیینی، بخش عمده‌ای از تاریخچة شعر پارسی از سبک خراسانی تا شعر نو را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد؛ با این حال شکل‌گیری گفتمان مخصوص آیینی به عهد صفویه و تمرکز بر گونة ادبی مذهبی سرایی برمی گردد. در منطقة سیستان و بلوچستان که تعداد بی‌شماری از شیعیان را در خود جای داده است، شعر آیینی به شدت مورد استقبال قرار گرفته است. در این زمینه می‌توان به شعر این منطقه استناد کرد. آن چه شعر آیینی سیستان و بلوچستان را متمایز و درخشان می‌کند، توجه ویژه به زیبایی‌های ادبی است. استعاره‌های بدیع و زیبا می‌تواند به عنوان مهم‌ترین وجه تمایز شعر سیستان نسبت به سایر مناطق ایران بررسی شود؛ چرا که شکل‌گیری و رواج استعاره که بلیغ‌ترین زیبایی ادبی است؛ بیان‌گر کمال شعر است.
Ritual poetry forms a large part of Persian poetry, although attention to religious and ritual poetry overshadows much of the history of Persian poetry from the Khorasani style to the new poetry; Safavid and its focus on religious literary genre. In Sistan , which houses a large number of Shiites, ritual poetry has been widely welcomed. Poetry in this area can be cited in this regard. What distinguishes and illuminates the ritual poetry of Sistan is the special attention to literary beauty. Exquisite and beautiful metaphors can be considered as the most important aspect of Sistan's poetry in comparison to other parts of Iran, since the formation and prevalence of metaphor, which is the most mature literary beauty, expresses the perfection of poetry. Keywords: ritual poetry, Sistan, Shi'ism, metaphor, contemporary poetry.
1ـ آیینه‌وند، ص. ادبیات انقلاب در شیعه، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1395.
2ـ ـــــ ، ـــــ . ادبیات سیاسی شیعه. تهران: علم، 1391.
3ـ اخلاقی، ز. تبسم‌های شرقی. تهران: سوره مهر، ۱۳۷۸.
4ـ امین‌پور، ق. مجموعۀ کامل اشعار. تهران: مروارید، ۱۳۹۰.
5ـ احمدی، ش. ضمیمه‌های بی‌غرض مرگ. تهران: کتاب سبز، ۱۳۹۳.
6ـ باقری، ع. سطری از آفتاب. زاهدان: اداره کل تبلیغات اسلامی، 1388.
7ـ ــــ ، ــــ . نام دیگر دریا. تهران: فصل پنجم، 1390.
8ـ ــــ ، ــــ . به وسعت دریا. زاهدان: نشر ارزش‌های دفاع مقدس، 1394.
9ـ شجیعی، پ( بی‌تا). سبکشناسی شعر خراسانی. شیراز: دانشگاه شیراز.
10ـ عبدالملکیان، م. گزیده اشعار. تهران: مروارید، ۱۳۸۴.
11ـ پرواز، س. دریای خاموش. تهران: پردیس دانش، 1386.
12ـ حسینی، س. هم‌صدا با حلق اسماعیل. تهران: سوره مهر، ۱۳۹۱.
13ـ ده‌بزرگی، ا. در آیینۀ شقایق. تهران: برگ، ۱۳۶۷.
14ـ شفیعی، ا. آنچه گفتم تمام دلم نیست. شیراز: انتشارات تعقل، 1385.
15ـ شمیسا، س. انواع ادبی. تهران: میترا، ۱۳۸۳.
16ـ فتوحی، م. سبکشناسی. نظریهها، رویکردها و روشها، تهران: سخن. 1391.
17ـ فروغی جهرمی، م. مقوله‌ها و مقاله‌ها. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، ۱۳۸۹.
18ـ قزوه، ع. از نخلستان تا خیابان. تهران: سوره مهر، ۱۳۹۰.
19ـ قویدل جعفری، م. قانون سیب و جاذبه. تهران: سوره مهر، 1394.
20ـ کافی، غ. ویژگی‌های مشترک شعر مقاومت در ادبیات ایران. به‌کوشش دکتر احمد امیری خراسانی، کرمان: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، ۱۳۸۷.
21ـ محمودی، س. دریا در غدیر. تهران: حوزه هنری، ۱۳۶۴.
22ـ فصلی از عاشقانه‌ها. تهران: همراه، ۱۳۶۹.
23ـ مردانی، م. یوسف دل. تهران: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۶۸.
24ـ مشفق کاشانی، ع. آذرخش؛ گزیدۀ اشعار. تهران: کیهان، ۱۳۶۵.
25ـ سیرنگ. تهران: فرهنگ‌گستر، ۱۳۸۲.
26ـ مردانی، ن. آتش نی. تهران: اطلاعات، ۱۳۷۰.
27ـ مهرآبادی، م. جبهه فرهنگ و فرهنگ جبهه. تهران: سروش، 1381.
28ـ میری، م. به حرمت نگاه تو. تهران: عابد، 1386.
_||_