بن‌‌مایه‌های دریایی در تصویر‌های شعری صائب تبریزی

محورهای موضوعی : ادبیات فارسی

علی سرور یعقوبی ¹

1 - نویسنده

تاریخ دریافت : 1393/03/20 تاریخ پذیرش : 1393/04/22 تاریخ انتشار : 1393/04/01

کلید واژه: تصویر, تخیّل, بن‌مایه, عناصر دریایی,

چکیده مقاله :

تصویر‌سازی و تخیل از پایه‌های بنیادین شعر به شمار می‌آید و بیشترین بهره را در زیبایی‌آفرینی و نیز اثر‌گذاری بر خواننده دارد. هزاران پدیده در پیرامون شاعر چونان دستمایه و ابزار برای آفرینش تصویر به چشم می‌خورد، و در هر روزگار، این بن‌مایه‌ها متغیرند اما برخی از آنها در همه دوره‌ها یا سبک‌ها هم‌چون رشته‌هایی ادامه می‌یابند و بار تخیلی شاعران را بر دوش می‌کشند. از میان این عناصر، بن‌مایه‌های دریایی‌اند که کمابیش در همه دوره‌ها کاربردی افزون دارند، و به ویژه در شعر صائب با بسامدی بالا کارکرد تخیلی برجسته‌ای در تشبیهات، استعاره‌‌ها و دیگر نمود‌های تصویری دارند.

منابع و مأخذ:

منابع و مآخذ

1 ــ حافظ، خواجه شمس‌الدین‌محمد. دیوان. به تصحیح محمد قزوینی و قاسم غنی. تهران: انتشارات زوار، چاپ پنجم، 1367.

2 ــ خاقانی، افضل‌الدین بدیل. دیوان. به تصحیح ضیا‌الدین سجادی. تهران: انتشارات زوار، چاپ چهارم، 1373.

3 ــ خیام، عمربن ابراهیم. رباعیات. ویرایش میرجلال‌الدین کزازی. تهران: نشر مرکز،1371.

4 ــ دبیر‌سیاقی، محمد. پیشاهنگان شعر پارسی. تهران: شرکت کتاب‌های جیبی، چاپ دوم، 1356.

5 ــ سپهری، سهراب. هشت کتاب. تهران: انتشارات طهوری، چاپ چهل و سوم، 1385.

6 ــ شمیسا، سیروس. گزیده غزلیات مولوی. تهران: چاپ و نشر بنیاد، چاپ دوم، 1369.

7 ــ ــــــ ، ـــــــ . سیر غزل در شعر فارسی. تهران: انتشارات فردوس، چاپ سوم، 1370.

8 ــ شفیعی کدکنی، محمد‌رضا. صور خیال در شعر فارسی. تهران: انتشارات آگاه، چاپ سوم، 1366.

9 ــ صبور، داریوش. آفاق غزل فارسی. تهران: نشر گفتار، چاپ دوم، 1370.

10 ــ کریمی فیروزکوهی، امیر بانو. دویست و یک غزل از صائب. تهران: انتشارات زوار، چاپ دهم، پاییز 1385.

11 ــ کزازی، میرجلال‌الدین. نامه باستان (گزارش و ویرایش شاهنامه فردوسی). تهران: انتشارات سمت، جلد 2، 1381.