بررسی مؤلفه‌ها و الگوهای طنز در آثار داوود امیریان
محورهای موضوعی : ادبیات فارسی
کلید واژه: دفاع مقدس, طنز, نوجوان, Satire, داوود امیریان, سازوکارهای طنز, DavoudAmirian, Sacred Defense, Satire Mechanisms, teenager,
چکیده مقاله :
داوود امیریان (1349) از نویسندگان طنزپردازی است که توانسته است در عرصه ادبیات نوجوان بدرخشد. بسیاری از آثار و داستان‌های او فضای جنگ تحمیلی را ترسیم می‌کنند. او برای انتقال فرهنگ دفاع مقدس، روش طنز را برمی‌گزیند تا بتواند از این طریق از تلخی‌های جنگ بکاهد. به‌کارگیری طیف متعدد و متنوعی از سازوکارهای ایجاد طنز از شاخصه‌‌های سبکی آثار امیریان است. بر اساس یافته‌های این مقاله، این سازوکارها به دو دسته عمده تقسیم میشوند: سازوکارهای مبتنی بر کاربرد زبان که از فراوانی و بسامد کمتری برخوردارند و سازوکارهای مبتنی بر محتوای زبان که فراوانی قابل توجهی در آثار امیریان دارند. البته هر یک از این دو دسته بر اساس الگوها و نظریه‌های متداول طنز به انواع متعددی تقسیم میشوند که در این مقاله به طور مفصّل به آنها پرداخته می‌شود. این مقاله برآن است تا با بررسی سه مجموعه داستان از آثار امیریان و بر اساس نظریه و الگوهای متداول جهان طنز، به طبقه‌بندی و تحلیل سازوکارهای طنز در آثار وی بپردازد.
Satir is important as one of the species of verbal art from the perspective of aesthethics. DavoudAmirian )1349( is one of the satirical writers who has been able to become populrinto teenage literature. Many of Amirian’s works depict the imposed war of space. Of course, in order to transfer the sacred defense culture, he chooses a humorous way to reduce the horrors of war and its horrific events, and to transfer it into a joke form that is appropriate to the age of his audience. The use of a diverse and varied range of humor creation mechanisms is one of the stylistic features of the works of Amirian. According to the findings of this paper, these mechanisms are divided into two main categories: "usage-based mechanisms of language", which are less frequent, and "content-based mechanisms of language" that have a significant frequency. Of course, each of these two categories is divided into several types according to the patterns and theories of the world of satire, which are discussed in detail in this article. In orderto unveil some of the effects of aesthetics, the article will examin three ses of works of the author from the perspective of conventional patternes of the world of the satire and will classify the mechanisms of this thechnique in his works.
1ـ اصلانی، محمدرضا. فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز. تهران: مروارید، 1394.
2ـ امیریان، داوود. رفاقت به سبک تانک. تهران: سوره مهر، چاپ سی و ششم، 1388.
3ـ امیریان، داوود. برادران مزدور. تهران: نشر شاهد، چاپ دوم، 1390.
4ـ امیریان، داوود. داماد فرمانده لشکر. تهران: نشر شاهد، چاپ دوم، 1390.
5ـ بهزادی اندوهجردی، حسین. طنز و طنزپردازی در ایران. تهران: نشر صدوق، 1378.
6ـ برگسون، هانری لویی. خنده. ترجمه عباس میرباقری، تهران: شباویز،1390.
7ـ پلارد، آرتور. طنز. ترجمه سعید سعیدپور، تهران: نشر مرکز، چاپ چهارم، 1378.
8ـ جوادی، حسن. تاریخ طنز در ادبیات فارسی. تهران: انتشارات کاروان، 1384.
9ـ حری، ابوالفضل. درباره طنز: رویکردهای نوین به طنز و شوخ‌طبعی، تهران: انتشارات سوره مهر، 1390.
10ـ حری، ابوالفضل. «جستارهای زبانی شوخ‌طبعی، جناس و ابهام/ ایهام». مجله جستارهای زبانی، دوره 2، شماره 2، صص 19ـ40، 1390.
11ـ حلبی، علی اصغر. مقدمه‌ای بر طنز و شوخ‌طبعی در ایران. چاپ دوم، تهران: موسسه پیک ترجمه و نشر، چاپ دوم، 1365.
12ـ راست‌گو، سید محمد. ایهام در شعر فارسی. تهران: سروش، 1379.
13ـ سلیمانی، محسن. اسرار و ابزار طنزنویسی. تهران: شرکت انتشارات سوره مهر، 1391.
14ـ شمیسا، سیروس. نگاهی تازه به بدیع. تهران: فردوس، چاپ هفتم، 1374.
15ـ ضیایی، رفیع. مقولات کلی شوخ‌طبعی. در مجموعه مقالات کتاب طنز 3، تهران: سوره مهر.1385
16ـ طالبیان، یحیی. تسلیم جهرمی، فاطمه. «ویژگی‌های زبان طنز و مطایبه در کاریکلماتورها». مجله فنون ادبی دانشگاه اصفهان، شماره اول، صص 13ـ40، 1388.
17ـ فتوحی، محمود. سبک‌شناسی: نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها. تهران: سخن، 1391.
18ـ قیصری، عبدالرضا. حری، محمدرضا. «طنز در کتاب جنگ دوست‌داشتنی». نشریه ادبیات پایداری، شماره اول، صص 113ـ126، 1388.
19ـ کردچگینی، فاطمه. «شکل دگر خندیدن». در مجموعه مقالات کتاب طنز 5، تهران: سوره مهر، 1388.
20ـ کریچلی، سیمون. در باب طنز. ترجمه سهیل سمی، تهران: ققنوس، 1384.
21ـ مرچنت، ملوین. کمدی. ترجمه فیروزه مهاجر، تهران: نشر مرکز، چاپ چهارم، 1395.
22ـ موریل، جان. فلسفه طنز. ترجمه محمود فرجامی و دانیال جعفری، تهران: نشر نی، 1392.
23ـ میرصادقی، میمنت. واژه‌نامه هنر شاعری. تهران: کتاب مهناز، چاپ سوم، 1385.
24ـ همایی، جلال الدین. فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: هما، چاپ نوزدهم، 1384.
_||_