ریخت‌شناسی و عناصر زینتی عرفانی اشعار امیر خسرو دهلوی

محورهای موضوعی : ادبیات فارسی

نرگس یدی ¹ , عباسعلی وفایی ²

1 - نویسنده
2 - نویسنده

تاریخ دریافت : 1392/10/21 تاریخ پذیرش : 1393/02/25 تاریخ انتشار : 1392/12/01

کلید واژه: شکل, فارسی, درونمایه, هندی, امیرخسرو,

چکیده مقاله :

امیر خسرو دهلوی به دلیل محل جغرافیایی زندگیش که در خارج از ایران و در هندوستان بوده، آثارش آن سان که باید و شاید مورد توجه و بررسی قرار نگرفته و محققان در نقد های خود به ندرت به آن ها اشاره کرده اند و در هند نیز محققان، اکثراً آثار هندی زبان شاعر را بررسیده اند؛ درحالی که امیر خسرو دهلوی یکی از شاخص های مهم دو ادبیات عظیم مشرق زمین، یعنی فارسی و هندی محسوب می شود و آثارش مفاهیم کلیدی ادبیات کلاسیک فارسی را در بر دارد. با توجه به نقش امیر خسرو و اشعار او در گسترش ادبیات فارسی، بررسی آثارش بسیار مهم به نظر می رسد. در این پژوهش آثار امیر خسرو از نظر شکل و ظاهر و همچنین از نظر درونمایه و محتوی مورد بررسی دقیق قرار گرفته اند و ویژگی اشعار او با نگاهی به آرایه های ادبی (که بیشتر از تشبیه و کنایه استفاده کرده است)، بدیع و بیان و سیستم متریکی(عروض) و قافیه و ردیف، در ترازوی نقد قرار گرفته و شیوه خاص او به نمایش گذاشته شده است.

منابع و مأخذ:

1- دهلوی، امیرخسرو. دیوان کامل. تهران: به کوشش م. درویش، 1361.

2- صفا، ذبیح‌الله. تاریخ ادبیات ایران. تهران: انتشارات فردوسی، 1371.

3 ــ  Mirza W. M. The Life and Works of Amir Khusrau / Wahid Mirza. – Delhi, 1974. – P. i.

4 ـ  Цитируется по: Mirza W. M. The Life and Works of Amir Khusrau / Wahid Mirza. – Delhi, 1974. – P. 217.

5 ــ  Цит. по: Mirza W. M. The Life and Works of Amir Khusrau / Wahid Mirza. – Delhi, 1974..

6 ــ  Брагинский И. С. Двенадцать миниатюр. От Рудаки до Джами / И. С. Брагинский. – [2-е изд.]. – М.: Художественная литература, 1976..

7 ــ Туйчиева Г. У. Аруз в контексте газелей Амир Хосрова Дехлави / Гулькхумор Туйчиева. – Ташкент: Изд-во ТашГУ, 2005.