بررسی تقابل‌سازی با پیر در آثار منظوم عرفانی
محورهای موضوعی : ادبیات فارسی
فاطمه بیگدلی
1
(دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک)
محمدعلی داوودآبادی
2
(استاد یار)
محمدرضا اسعد
3
(استادیار و عضوهیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک،اراک،ایران)
کلید واژه: پیر, شخصیت‌پردازی, تقابل‌سازی, ساختارگرایی, استعاره مفهومی,
چکیده مقاله :
محوری‌ترین شخصیت ادبیات عرفانی پیر است که با عناوین دیگری نیز از قبیل مرشد، مراد، ولی، شیخ، قطب، استاد، مقتدا، دلیل راه، خضر، رند، پیر مغان و... از این شخصیت نام برده شده است. در این مقاله بر آن بوده-ایم تا دریابیم ادبیات منظوم عرفانی تا چه میزانی در شناسایی و معرفی پیر از مقابله و تقابل‌سازی‌های توصیفی بهره برده است؟ دلایل این رویکرد چه بوده است؟ و وجوه و عناصر مقابله‌شده با پیر بیشتر کدامند؟ آثار منظوم عرفانی به ویژه حدیقه‌الحقیقه سنایی، منطق‌الطیر عطار، مثنوی معنوی مولوی، و غزلیات حافظ، پیر را با ویژگی‌های شخصیتی و فردی خاصی که دارد در مقابل شخصیت‌ها و صفات متفاوتی قرار داده‌اند. در مقاله حاضر تقابل‌سازی-های دوگانه‌ای که در آثار منظوم عرفانی در باره پیر صورت گرفته است با سه رویکرد شخصیت‌پردازی، استعاره مفهومی و جنبه‌های تعلیمی و با استفاده از موازین ساختارگرایانه بررسی شده است. دستاورد پژوهش حاضر این است که شاعران مذکور شخصیت‌ها و صفات متفاوتی را با پیر مقابله‌سازی کرده‌اند تا علاوه بر برجسته‌سازی و تاکید بر تاثیرپذیری او تجربه‌های شخصی و طریقتی خویش را به صورت پیام‌های مستقیم و نمادین طریقتی به گوش مخاطبان برسانند و راه‌های تمیز پیران راستین ازپیران دروغین را برای اهل آن باز گویند و رسالت شاعری و طریقتی اجتماعی خویش را از این راه ادا کنند و در عین حال بر غنای ادبی، بدیعی و زیبایی‌شناختی آثار خویش نیز بیفزایند.
The most central character of mystical literature is "Pir", who has been mentioned by other titles such as Morshed, Morad, Vali, Sheikh, Ghotb, Ostad, Moghtada, Dalil Rah, Khezr, Rend, Pir Moghan, etc. In this article, we have sought to find out to what extent the literature of mystical poetry has used descriptive confrontations in identifying and introducing the old? And what are the aspects and elements most confronted with old age? The works of mysticism, especially Hadiqah al-Haqiqah Sanai, Mantiq al-Tair Attar, the spiritual Masnavi of Rumi, and the lyric poems of Hafez, have placed the old man with different personal and personal characteristics in front of different personalities and attributes. In the present article, the dual confrontations that have taken place in the works of mystical poems about the old with three approaches of characterization, conceptual metaphor and educational aspects and using structuralist criteria have been investigated. The achievement of the present study is that the mentioned poets have confronted different personalities and traits with the old man, in addition to highlighting and emphasizing his influence, to convey their personal and methodical experiences to the audience in the form of direct and symbolic messages. And tell the pure ways of the true elders from the false elders to its people, and fulfill their poetic mission and social method in this way, and at the same time add to the literary, original and aesthetic richness of their works.
_||_