بررسی تغییرات مکانی و زمانی بهره‌وری مصرف آب در مقیاس منطقه‌ای مطالعه موردی: استان همدان
محورهای موضوعی : مدیریت آب در مزرعه با هدف بهبود شاخص های مدیریتی آبیاریمحمد علی بیات 1 , محمد منشوری 2
1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی؛ گروه علوم و مهندسی آب؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران؛ ایران
2 - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی؛ واحد علوم و تحقیقات تهران؛ تهران؛ ایران
کلید واژه: بهره وری مصرف آب, تبخیر و تعرق, گندم, همدان,
چکیده مقاله :
بخش کشاورزی بزرگترین مصرف کننده آب در ایران می‌باشد. بهبود بهره‌وری آب در این بخش از مصارف می‌تواند ضمن بهبود عملکرد اقتصادی تا حدی از پالش‌های پیش‌روی ناشی از محدودیت منابع آب تجدید شونده بکاهد. در این راستا و به منظور شناسایی تغییرات زمانی و مکانی بهره‌وری مصرف آب گندم، تحقیقی در محدوده جغرافیایی استان همدان انجام شده است. هدف از این تحقیق شناسایی بهترین مکان و زمان برای کشت گندم برای دستیابی به حداکثر محصول در ازای واحد آب مصرفی می‌باشد. بر این اساس مقادیر تبخیر و تعرق گندم در ایستگاه‌های هواشناسی منتخب تعیین شد و سپس به کمک روش میانیابی معکوس، مقادیر تبخیر و تعرق محدوده استخراج گردید، آنگاه با استفاده از عملکردهای دریافت شده گندم در محدوده استان، نقشه گستره بهره‌وری آب تولید شد. نتایج نشان می‌دهد محدوده‌های غرب و جنوب غربی استان دارای بیشترین بهره‌وری آب در تولید گندم می‌باشند.
Agriculture sector is the largest water consumer in Iran in terms of water volume. Improvement of water use efficiency in this sector would enhance economic efficiency on one hand, and alleviate the challenges of limited renewable water resources on the other hand. Considering this fact, for identification of spatial and temporal variation of wheat crop water use efficiency, this research was carried out in Hamadan province area. The main objective of this study was to identify the best location and scheduling for planting wheat crop to obtain maximum water use efficiency. Wheat evapotranspiration was determined at selected meteorological stations and overall evapotranspiration in the area has been determined using IDW interpolation method. Then, the GIS map of wheat water use efficiency was produced using wheat yields data. The results indicated that west and south-west area of the province have the highest water use efficiency for wheat production.