بررسی دگرآسیبی یک جمعیت هاپلوئید مضاعف جو در مقابل چاودار و قدومه

محورهای موضوعی : پژوهش علف های هرز

پروانه حسن زاده ¹ , رضا فتوت ² , علی رضا یوسفی ³ , حسین جعفری ⁴

1 - گروه آموزشی اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
2 - دانشیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
3 - هیات علمی دانشگاه زنجان
4 - استاد موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/07/16 تاریخ پذیرش : 1402/06/03 تاریخ انتشار : 1402/06/01

کلید واژه: آللوپاتی, چاودار, هاپلوئید مضاعف جو, وراثت‌پذیری,

چکیده مقاله :

در سال‌های اخیر استفاده از دگرآسیبی در مدیریت علف‌های هرز بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این مطالعه اثر دگرآسیبی لاین‌های یک جمعیت هاپلوئید مضاعف جو بر خصوصیات رشدی گیاه چاودار وحشی و قدومه در آزمایشگاه زراعت واصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان مورد مطالعه قرار گرفت. برخی صفات جوانه‌زنی (طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن‌ تر و خشک گیاهچه) در جو، چاودار و قدومه و وراثت‌پذیری آن‌ها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که لاین‌های هاپلوئید مضاعف و چاودار و قدومه کشت شده همراه با جو از نظر هر چهار صفت وزن تر، وزن خشک، طول ریشه و طول ساقه با هم تفاوت معنی‌داری دارند. لاین 25 و 34 کمترین میزان دگرآسیبی و لاین 17 بیشترین میزان دگرآسیبی را بر گیاه چاودار نشان داد. لاین‌های 39، 48، 55، 65، 66، 68، 70، 75، 76، 77 و 82 جو نیز تحت تأثیر دگرآسیبی گیاه چاودار قرار گرفتند. لاین 73 و 17 نیز بیشترین میزان دگرآسیبی را بر گیاه قدومه داشت. به جز وزن خشک شاهد جو، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه قدومه که وراثت‌پذیری خصوصی پایینی داشتند، سایر صفات وراثت‌پذیری متوسطی را نشان دادند.

چکیده انگلیسی:

In recent years, the use of allelopathy in weed management has received great attention. In this study, the effect of allelopathy of a double haploid population of barley on the growth characteristics of wild rye and hedge mustard was studied in the Laboratory of Agriculture and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Zanjan University. Some germination traits (root and shoot length, fresh and dry weight of seedlings) and their heritability were measured in barley, rye and hedge mustard. The results showed that the double haploid lines, rye and hedge mustard are significantly different in terms of all four traits of fresh weight, dry weight, root length and stem length. Lines 25 and 34 showed the lowest allelopathy and lines 17 showed the highest allelopathy on rye. Lines 39, 48, 55, 65, 66, 68, 70, 75, 76, 77 and 82 of barley were also affected by rye allelopathy. Lines 73 and 17 had the highest rate of allelopathy on hedge mustard plant, as well. Except for the dry weight of barley control, the length of roots and stems of hedge mustard, which had low private heritability, showed moderate other heritability traits.