اثرمقایسهای تغذیه با سیانوباکتر اسپیرولینا، گیاه سرخارگل و داروی لوامیزول بر برخی فاکتورهای خونی و بیوشیمیایی درسگ
محورهای موضوعی : پژوهش های بالینی دام های بزرگ
1 - گروه آموزشی میکروبیولوژی،دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی،شهرکرد، ایران
2 - دانش آموخته دکترای دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران
کلید واژه: فاکتورهای خونی, سرخارگل, , لوامیزول, , اسپیرولینا, , , ,
چکیده مقاله :
اسپیرولینا، سیانوباکتر رشتهای فتوسنتز کنندهای است که امروزه در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی به جهت مقدار بالای پروتئین و آنتی اکسیدان کاربرد فراوانی پیدا کرده است . سرخارگل نیز با نام علمی Echinacea Purpurea از جمله گیاهان دارویی است که به تنهایی یا همراه با سایر گیاهان دارویی برای تقویت سیستم ایمنی در طب سنتی استفاده میشود. این مطالعه با هدف بررسی مقایسه ای سیانوباکتر اسپیرولینا، گیاه دارویی سرخارگل و داروی ضد انگل و محرک ایمنی لوامیزول بر شاخصهای خونی و بیوشیمیایی سگ های نژاد بومی صورت پذیرفت. در این تحقیق، 24 قلاده سگ نژاد بومی به صورت تصادفی انتخاب و به چهار گروه شش تایی تقسیم شدند. در طی یک دوره3۰ روزه گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت ننمود ولی سایر گروهها به ترتیب کپسول حاوی پودر اسپیرولینا ، کپسول حاوی پودرگیاه سرخارگل و قرص لوامیزول دریافت میکردند. نهایتا خونگیری صورت پذیرفت و متغیرهای خونی و بیوشیمیایی مورد سنجش قرار گرفت. نتایج به دست آمده با نرم افزاز آماریSPSS آنالیز گردید(p<0/05). نتایج بدست آمده در مطالعه حاضر بیانگر آن بود که تعداد کل گلبولهای سفید خون، تعداد نوتروفیلها و لنفوسیتها در همه تیمارها در مقایسه با گروه کنترل افزایش معناداری داشت (p<0/05). یافتههای این مطالعه نشان میدهد پودر سیانوباکتر اسپیرولینا و سرخارگل میتواند باعث تقویت سیستم ایمنی گردد.
Spirulina is a filamentous photosynthesizing cyanobacterium that has been widely used in various industries, including the food industry, due to its high amount of protein and antioxidants. Echinacea purpurea is one of the medicinal plants used alone or with other medicinal plants to strengthen the immune system in traditional medicine. This study aimed to compare the cyanobacterium spirulina, the medicinal plant Echinacea purpurea, and the antiparasitic drug and immune stimulant levamisole on blood and biochemical indicators of native breed dogs. In this study, 24 native dogs were randomly selected and divided into four groups of six. During a period of 30 days, the control group did not receive any intervention, but the other groups received capsules containing spirulina powder, capsule containing the powder of Echinacea purpurea plant, and Levamisole tablets. Finally, blood and biochemical parameters were measured. Finally, the obtained results were analyzed with SPSS statistical software at the p<0.05 level. The results obtained in the present study indicated that the total number of white blood cells and neutrophils and lymphocytes increased significantly in all treatments compared to the control group (p<0.05). The findings of this study show that cyanobacterium spirulina and Echinacea purpurea powder can probably strengthen the immune system.
_||_
(دریافت مقاله: 12/3/1402 پذیرش نهایی )
چکیده
اسپیرولینا، سیانوباکتر رشتهای فتوسنتز کنندهای است که امروزه در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی به جهت مقدار بالای پروتئین و آنتی اکسیدان کاربرد فراوانی پیدا کرده است . سرخارگل نیز با نام علمی Echinacea Purpurea از جمله گیاهان دارویی است که به تنهایی یا همراه با سایر گیاهان دارویی برای تقویت سیستم ایمنی در طب سنتی استفاده میشود. این مطالعه با هدف بررسی مقایسه ای سیانوباکتر اسپیرولینا، گیاه دارویی سرخارگل و داروی ضد انگل و محرک ایمنی لوامیزول بر شاخصهای خونی و بیوشیمیایی سگ های نژاد بومی صورت پذیرفت. در این تحقیق، 24 قلاده سگ نژاد بومی به صورت تصادفی انتخاب و به چهار گروه شش تایی تقسیم شدند. در طی یک دوره3۰ روزه گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت ننمود ولی سایر گروهها به ترتیب کپسول حاوی پودر اسپیرولینا ، کپسول حاوی پودرگیاه سرخارگل و قرص لوامیزول دریافت میکردند. نهایتا خونگیری صورت پذیرفت و متغیرهای خونی و بیوشیمیایی مورد سنجش قرار گرفت. نتایج به دست آمده با نرم افزاز آماریSPSS آنالیز گردید(p<0/05). نتایج بدست آمده در مطالعه حاضر بیانگر آن بود که تعداد کل گلبولهای سفید خون، تعداد نوتروفیلها و لنفوسیتها در همه تیمارها در مقایسه با گروه کنترل افزایش معناداری داشت (p<0/05). یافتههای این مطالعه نشان میدهد پودر سیانوباکتر اسپیرولینا و سرخارگل میتواند باعث تقویت سیستم ایمنی گردد.
کلید واژه ها: سرخارگل، لوامیزول، اسپیرولینا، فاکتورهای خونی.
مقدمه
خون ماده حیاتی بدن پستانداران واکثر جانداران می باشد. در این سیستم، علاوه بر تشکیلدهندههای شیمیایی سرم و پلاسما که با سلولهای خون در تماس نزدیک اند و پلاکتها و سیستم انعقادی، واسطههای شیمیایی والتهابی و سلولهای ایمنی هم ایفای نقش مینمایند. وظیفهی اصلی این سیستم اکسیژن رسانی به بدن، جذب مواد مغذی و حذف مواد زائد از بدن میباشد (Hashemi Tayer et al., 2011). امروزه ارتباط زیادی بین بسیاری از بیماریها از جمله ضعف سیستم ایمنی، سرطانها و تومورها، بیماریهای عفونی، پیری بدن و غیره با استرس اکسیداتیو سلولی که نتیجهی عدم تعادل بین تشکیل و خنثی سازی رادیکالهای آزاد می باشد مشاهده گردیده است
(Shahin et al., 2022 )Mosallanejad et al., 2020 ;). هرچند بسیاری از داروهای شیمیایی در برابر آسیبهای اکسیداتیو اثر حفاظتی دارند اما عوارض جانبی و تشدید اثرات اکسیداتیو آنها وافزایش رادیکالهای آزاد نیز مطلبی است که همواره لازم است مد نظر قرار گیرد (Pandurangan et al., 2020). عصارههای باکتریایی و برخی از گياهان دارويي به جهت خاستگاه طبیعی و عوارض جانبي كمتر مي توانند داراي ظرفيت بالايي براي ساخت تركيبات دارويي باشند(et al., 2011 Sayiedpiran). سیانوباکتریها، میکروارگانیسمهایی فتواتوتروف هستند که به طور گسترده در طبیعت پراکنده شده اند. اسپیرولینا (آرتروسپیرا) از سیانوباکترهایی است که توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان غذای فوق العاده مطرح گردیده است (Chacón‐Lee et al., 2010). این سیانوباکتر چند سلولی رشته ای، فتوسنتز کننده بوده و در صنایع مختلف از جمله بهداشتی آرایشی، دارویی،آب و فاضلاب و مهمتر از همه تغذیه انسان، دام ، طیور و آبزیان کاربردهای فراوانی دارد. ترکیبات شیمیایی اسپیرولینا نشان می دهد که ماده غذایی مناسبی برای انسان و حیوانات به عنوان منبع غذایی طبیعی است. آرایش اختصاصی ترکیبات سلولی اجازه فتوسنتز سریع و تشکیل پروتئین را میدهد. فقدان دیوارههای سلولی سخت باعث جذب راحت و سریع پروتئین اسپیرولینا در موجودات مصرف کننده میشود. سلولهای اسپیرولینا بر حسب شرایط کشت تا 70درصد وزن خشک غنی از پروتئین است و این در حالی است که گوشت گاو حدود ۲۲ درصد پروتئین دارد. .پروتئین اسپیرولینا به عنوان یک ترکیب کامل است زیرا دارای 8 اسید آمینه ضروری با نسبت مناسب می باشد (Brito et al., 2020).
تحقیقات، مصرف سیانوباکتر اسپیرولینا را در تعدیل کلسترول، لیپوپروتئین های با چگالی کم (LDL)، تریگلیسیرید، فشار و قند خون به اثبات رساندهاند. همچنین گزارش شده است که مکمل اسپیرولینا باعث افزایش سطح هموگلوبین گلبولهای قرمز خون به خصوص در افراد مسن و بهبود سیستم ایمنی بدن آنها میشود. در این تحقیقات به ارزش دارویی سیانوباکتر اسپیرولینا در زمینههای مختلف از جمله از بین بردن انتخابی سلولهای توموری بدون آسیب به سلولهای سالم، بهواسطه خاصیت جذب رادیکالهای آزاد نیز اشاره شده است (Mohseni et al., 2021). ناکاتا و همکاران با بررسی اثر سیانوباکتر اسپیرولینا بر فاکتورهای خونی موشهای مواجه شده با سرب، اثربخشی اسپیرولینا را در بهبود وضعیت کم خونی حتی در موش هایی که علاوه بر مسمومیت با سرب، چاقی نشان داده بودند، نیز مشاهده نمودند. (Nakata et al., 2021).
گیاه سرخارگل( Echinacea purpurea) نیز، از گیاهان دارویی خانواده Asteraceae می باشد (Amira et al., 2007). قسمتهای مختلف این گیـاه دارویی از جمله ریـشه و بخـشهـاي هوائی داراي خواص درمانی زیادي است. برخی از این فوا یـ د عبارتند از تـسریع در بهبـود زخـمهـا، نـابودي بـاکتريهـا و ویـروسهـا، درمـان سـرماخوردگی، مـسمومیتهـاي خـونی و بیمــاريهــاي برونــشیتی و ســینوزیتی. شایان توجه است که با توجه به زیاد بودن وزن مولکولی پلی ساکاریدهاي سرخارگل و قابلیت انحلال آنها در آب، این پلی ساکاریدهـا همـراه آلکامیـدهاي سـرخارگل داراي خاصــیت محــرك سیــستم ایمنــی مــی باشــد. اجــزاي سرخارگل تعداد سلولهاي سـفید در گـردش را زیـاد و تولیـد برخی ســیتوکینهــا از جمله اینترفــرونها و فــاکتور نکــروز کننــده تومور را تحریک میکند (Afshar Mazandaran., 2001). لازم بـه ذکر است که مصرف طولانی مدت و یا اسـتفاده از غلظـتهـاي بالاي سرخارگل موجب سرکوب ایمنی می شـود (O'Hara et al., 2001).
لذا هدف از این مطالعه بررسی مقایسه-ای اثر سیانوباکتر اسپیرولینا و پودر گیاه سرخارگل با داروی شیمیایی محرک ایمنی لوامیزول بر روی تغییرات هماتولوژیک و بیوشیمیایی سگهای نژاد بومی بود تا با توجه به شباهت سیستم هماتولوژی و گردش خون سگ به انسان، بتوان به عنوان الگوی مناسبی برای تعمیم نتایج مثبت تحقیقات به انسان استفاده گردد .
مواد و روش‌ها
به منظور انجام آزمایش از 24 قلاده سگ نژاد بومی با سن3-1 سال استفاده گردید. سگهای موردمطالعه قبل از انجام کارآزمایی بالینی معاینه گردیده و سلامت بالینی آنها با معاینه و انجام آزمایشات خون مورد تایید واقع گردید. درمدت زمان انجام کارآزمایی بالینی نیز همه سگ ها جیرهی یکسان دریافت نموده و هیچ مداخله دارویی حین انجام مطالعه برروی آنها صورت نگرفت. دوز داروی محرک ایمنی لوامیزول( Faghihi., 2022)، سیانوباکتر اسپیرولینا( Henrikson.,2009) و گیاه دارویی سرخارگل(Bauer et al., 1991) تعیین و سگها به مدت 4 هفته با تیمارهای غذایی به شرح زیر تغذیه گردیدند:
1.غذای آماده به عنوان گروه شاهد
2.غذای آماده حاوی کپسول سیانوباکتر اسپیرولینا به میزان 500 میلی گرم روزانه
3. غذای آماده حاوی کپسول گیاه سرخارگل(گل، ساقه و ریشه) به میزان 300 میلی گرم روزانه
4. غذای آماده حاوی قرص لوامیزول۵۰ به میزان mg/kg5 (هردو هفته یک بار)
به منظور سنجش و بررسي پاسخ ايمني در پايان دوره مداخله مشابه آغاز مداخله نمونه برداري(زمان صفر) به عمل آمد. ازورید سفالیک هرقلاده سگ نمونههای خون جمع آوری شد. مقدار 2 میلی لیتر برای جداسازی سرم در لوله-های سرولوژی فاقد ماده ضد انعقاد و 2 میلی لیتر در ظروف حاوی ماده ضدانعقاد EDTA تقسیم گردید. سپس با استفاده از سانتریفوژ با دور 3000 دور در دقیقه به مدت 5 دقیقه سرم جدا و با سمپلر در لولههای کوچک تخلیه و در مجاورت یخ به آزمایشگاه انتقال و در شرایط فریزرتا انجام آزمایش نگهداری شد. درمرحله بعد فاکتورهای خونی شامل تعداد گلبول قرمز، تعداد پلاکت، تعداد گلبول سفید، تعداد نوتروفیل، ائوزینوفیل، بازوفیل، مونوسیت، لنفوسیت، میانگین حجم گلبول قرمز(MCV)، میانگین هموگلوبین گلبول قرمز( MCH)، میزان هموگلوبین در واحد حجم(MCHC)، میانگین وسعت توزیع گلبول قرمز(RDW/CV)، هماتوکریت و هموگلوبین سنجش گردید. هموگلوبین به وسیله کیت مخصوص شرکت پارس آزمون و با طول موج 540 نانومتر در دستگاه اسپکتروفتومتر و درصد هماتوکریت با سانتریفیوژ میکروهماتوکریت اندازه گیری شد.( 18). برای اندازه گیری فاکتورهای بیوشیمی، سرم خون جداسازی و متغیرهای پروتئین تام، آلبومین و گلبولین مورد سنجش قرار گرفت. مقدار پروتئین تام سرم به روش بیوره(Biuret) و آلبومین به روش بروموکرزول( Brumocresol Green) اندازه گیری شد. میزان گلوبولین نیز با کم کردن آلبومین از پروتئین تام تعیین گردید.(10). برای آنالیز دادههای حاصل، ابتدا در آزمون آماری SPSS (ویرایش 23) نرمال بودن دادهها توسط آزمون کولموگراف اسمیرونوف انجام شد. برای مقایسه کلی بین تیمارها از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه( ANOVA) و در صورت معنادار بودن برای مقایسه میانگین بین تیمارها از آزمون تعقیبی Tukeyاستفاده گردید. داده ها در نتایج به صورت میانگین به همراه خطای استاندارد بیان گردید. در همه آزمونهاي آماري سطح معني داري 05/0 در نظر گرفته شد.
نتایج
نتایج مربوط به شاخصهای خونی و بیوشیمیایی در جدول 1 ارائه شده است. با انجام آنالیز واریانس با دادههای مکررو محاسبه آماره آزمون، شاخص تعداد کل گلبولهای سفید خون، تعداد نوتروفیلها و لنفوسیتها در همه تیمارها در مقایسه با گروه کنترل افزایش معناداری داشت (p<0/05). هم چنین با انجام آزمون تعقیبی LSD در بین تیمارها با یکدیگر مشخص گردید تعدادگلبول سفید بین سرخارگل و لوامیزول و همچنین سرخارگل و اسپیرولینا تفاوت معنی داری داشته است(p<0/05). بین تعداد گلبول سفید لوامیزول و اسپیرولینا اختلاف معنیداری مشاهده نگردید. هم چنین در مورد مقایسه تیمارها با یکدیگر در شاخص تعداد نوتروفیل، صرفا بین سرخارگل و اسپیرولینا تفاوت معنی داری مشاهده گردید (p<0/05) و سایر تیمارها اختلاف معنی داری وجود نداشت. تعداد لنفوسیت نیز بین سرخارگل و لوامیزول، همچنین اسپیرولینا و لوامیزول تفاوت معنی داری داشت (p<0/05)در حالی که بین تعداد لنفوسیت سرخارگل و اسپیرولینا اختلاف معنیداری مشاهده نگردید. البته در شاخصهای غلظت هموگلوبین، درصد هماتوکریت و سایر فاکتورهای خونی و بیوشیمیایی اختلاف معناداری بین گروههای تیمار و کنترل مشاهده نگردید.
جدول1- خلاصه نتایج آزمایشات انجام شده ومیانگین شاخصهای مورد مطالعه
شاخص | کنترل | اسپیرولینا | سرخارگل | لوامیزول | P-VALUE | |
گلبول سفید* | 2± 1/9b | 6/1±10a | 09/3±19a | 2 | 0.38 | |
گلبول قرمز | 7/0 ± 7 | 21/1±6 | 69/0±7/6 | 0.81±7/7 | 0.384 | |
هموگلوبین (g/dl) | 4/1±16 | 3/2±15 | 09/2±14 | 47/1±2/15 | 0.479 | |
درصد هماتوکریت | 1/1±48 | 6/2±42 | 1/2±3/42 | 9/1±2/43 | 0.357 | |
میانگین حجم گلبول قرمز | 5/1±66 | 7/1±62 | 04/2±64 | 85/1±3/63 | 0.148 | |
میانگین هموگلوبین گلبول قرمز | 1±6/22 | 1±4/22 | 3/1±8/21 | 1 ±28/22 | 0.183 | |
| 1±8/33 | 7/1±36 | 1/2±9/33 | 1/0 ±22/35 | 0.217 | |
وسعت توزیع گلبول های قرمز | 1±9/14 | 2/1±14 | 3/2±6/15 | 18/1±7/14 | 0.5 | |
پلاکت | 9±395 | 14±443 | 13±388 | 3/10±387 | 0.192 | |
نوتروفیل* | 7/1±49b | 4/2±65a | 56/2±75a | 14/2±9/69a | 0.033 | |
لنفوسیت* | 8/3±20b | 6/2±37a | 5/3±6/36a | 6/2±56/27a | 0.049 | |
مونوسیت | 5/1±13 | 6/1±13 | 9/1±7/11 | 9/1±48/14 | 0.304 | |
ائوزینوفیل | 04/ ±2/0 | 06/0±3/0 | 01/0 ±3/0 | 06/0. ±4/0 | 0.275 | |
بازوفیل | 12/ ±4/0 | 01/ ±3/0 | 1/ ±28/0 | 14/0 ±18/0 | 0.157 | |
پروتئین تام(g/dl) | 1±2/7 | 6/0±8/6 | 5/0±29/6 | 56/0 ±69/6 | 0.212 | |
آلبومبن(g/dl) | 3/0±5/3 | 2/0±3 | 2/0±99/2 | 26/0 ±3 | 0.292 | |
گلوبولین(g/dl) | 9/0 ±5/3 | 6/0±8/3 | 5/0±30/3 | 49/0 ±65/3 | 0.171 | |
میانگین های هر ستون با حروف غیر مشترک دارای اختلاف معنی دار می باشند(p<0/05)
بحث و نتیجهگیری
نتایج بدست آمده در مطالعه حاضر حاکی از اختلاف آماری معنادار بین گروه کنترل و تیمارهای سه گانه اسپیرولینا، سر خارگل و لوامیزول در شاخصهای میانگین تعداد گلبول سفید، نوتروفیل و لنفوسیت بود (p<0/05). هم چنین میزان نوتروفیل در تیمار سرخارگل به صورت معنیداری بیشتر از تیمارهای اسپیرولینا و لوامیزول بود. میزان لنفوسیت نیز در تیمارهای اسپیرولینا و سرخارگل به صورت معنیداری حتی بیشتر از گروه لوامیزول بود. همسو با این تحقیق، رو حانی و همکاران با بررسی اثر جایگزینی پودر ماهی با سیانوباکتر اسپیرولینا در جیره برفاکتورهای ایمنی و خونی بچهماهیهای نورس آزاد دریای خزر بیان نمودند که افزایش میزان اسپیرولینای جیره، پارامترهای هماتولوژی بچهماهیان آزاد دریای خزر از جمله تعداد گلبولهای قرمز، تعداد گلبولهای سفید، درصد هماتوکریت، میزان هموگلوبین، لنفوسیت، نوتروفیل و اندیسهای خونی را به شکل معنادار افزایش داده است. سطوح آنزیم لیزوزیم، برخی از اجزای کمپلمان و ایمونو گلوبولینها نیز بطور معنیداری تحت تاثیر سطوح اسپیرولینای جیره قرار گرفتند. بطوریکه بیشترین میزان این پارامترها در تیمار 8 درصد و کمترین میزان در تیمار شاهد مشاهده گردید. (Rouhani et al., 2020 ).
انصاریفرد و همکاران نیز در بررسی تاثیر مکمل غذایی اسپیرولینا بر سیستم ایمنی و فاکتورهای بیوشیمیایی خون ماهی کوی، بیان نمودند که ماهیان تیمارهای تغذیه شده با جیره حاوی10 درصد اسپیرولینا در فاکتورهای ایمنی و بیوشیمیایی سرم خون نسبت به گروه شاهد در شرایط بهتری بودند، به طوری که بالاترین درصد هماتوکریت، ایمنوگلوبولین، لیزوزیم و آلبومین در آن تیمار مشاهده گردید و این تیمار تفاوت معنی داری با سایر تیمارها و گروه کنترل نشان داد (Ansari fard et al., 2017). اثر تنظیم کنندگی سیستم ایمنی عصاره متانولی تام و فراکشنهای مختلف از این سیانوباکترها از طریق القای IL-6 در سلولهای تک هستهای خون محیطی در نظر گرفته شده است (Cutignano et al., 2015).
برخلاف نتایج مطالعه حاضر، بشیر و همکاران در بررسی اثر اسپیرولینا بر فاکتورهای خونی و ایمنی رتها بیان نمودند که مشخصات هماتولوژیک گروه موشهای تغذیه شده با رژیم غذایی اسپیرولینا افزایش قابل توجهی در گلبولهای سفید خون(WBCs) نشان نداده و حتی روند کاهشی در سطوح نوتروفیلها و لنفوسیتها گزارش نمودند (Bashir et al., 2020). که علت ان احتمالا به مدت زمان مطالعه و دوز مصرفی بستگی دارد. به هر حال جمع بندی مطالعات متعدد حاکی از آن است که مصرف سیانوباکتریها تقویت سیستم ایمنی را به دنبال دارد هر چند ترکیبهای مسئول این فعالیت اغلب هنوز ناشناخته مانده است. هم اکنون اسپیرولینا به عنوان تقویت کننده سیستم ایمنی به صورت وسیع در صنعت آبزیپروری مورد استفاده قرار می گیرد(Promya et al., 2011).
در مورد گیاه سرخار گل نیز همسو با نتایج این تحقیق، مدرسی و همکاران تأثیرعصاره هیدروالکلی سرخارگل بر پارامترهاي خون در موش کوچک آزمایشگاهی را مورد بررسی قرار داده و مشاهده نمودند که پارامترهای خونی از جمله تعداد کل گلبولهای سفید خون در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنیداری دارد در حالی که بر میزان هموگلوبین، هماتوکریت و شاخصهای سلولهای قرمز خونMCHC، MCH،MCV هیچ اثر معنیداری را از نظر آماری نشان نداد (Modarresi et al., 2012). اجــزاي این گیاه دارویی تعداد گلبولهاي سـفید خون را ارتقا و تولیـد اینترلوکین های 1 ،2 ،6 و10را تحریک میکند(Fleming., 1998). اصولا گیاه سـرخارگل بـه عنـوان مـاده محـرك سیـستم ایمنـی شناخته شده است. سرخارگل با افزایش تولید آنتی بادي IgM و IgG ایمنی همورال را تقویت می کند و از طرفی بـا تحریـک ماکروفاژها تولید سـیتوکینهـا را افـزایش مـیدهـد، بخـصوص مقادیر انترفرون گاما را می افزاید. بـه عـلاوه سـرخارگل تکثیـر لنفوسیتهاي T را تقویت می نماید و در نتیجه ایمنی سلولی را افزایش میدهد (Barbara et al.,2008). محققین دیگر نیز با بررسی اثر سه عصاره گياهي سرخارگل بر عملکرد رشد، سيستم ايمني، فاکتورهاي خوني و جمعيت باکتريايي انتخاب شده روده کوچک جوجههاي گوشتي بیان نمودند که پاسخ به افزايش حساسيت بازوفيل پوستي (تزريق فيتوهماگلوتينين) و عيار آنتي بادي بر عليه گلبول قرمز گوسفند در گروه سرخارگل بیشتر میباشد (Roustaei Alimehr et al., 2014).
نتیجه گیری
علیرغم آنکه به جهت محدودیت های تحقیق، در این کار آزمایی بالینی از نژاد های بومی با حجم کم نمونه استفاده گردید و علیرغم آن که صرفا تکیه به افزایش متغیرهای گلبول سفید نوتروفیل و لنفوسیت بدون ایجاد چالش پادگنی دلیل ارتقای سطح ایمنی نمی باشد ولی به نظر می رسد وجود همین مقدار اختلاف آماری معنادار بین متغیرهای ذکر شده در مقایسه با گروه شاهد به معنای اثرگذاری مداخله بوده و به همین جهت توصیه می شود در تحقیقات بعدی ضمن توجه به نکات فوق در مورد ارتقای سطح ایمنی سیانوباکتر اسپیرولینا نحقیقات گسترده تری صورت پذیرد.
نویسندگان از کارشناس محترم مرکز نگهداری حیوانات آزمایشگاهی، به جهت همکاری در اجرای آزمایشات قدردانی می نمایند.
تعارض منافع
نویسندگان اعلام می دارند هیچ گونه تضاد منافعی ندارند.
منابع
· Afshar Mazandaran, N., (2001). Probiotic Applied in poultry and livestock feed. First Edition. Publications Nourbakhsh, Tehran, pp: 270-273. [In Persian]
· Amira, M.K., Abouelella Yasser, E., Shahein Sameh, S. and Tawfik Ahmed, M. (2007). Phytotherapeutic effects of Echinacea purpurea in gamma-irradiated mice. Jornal of Veterinary Science, 8(4): 341-351.
· Ansari fard, F., Rajabi Eslami, H., Shamsaie Mehrjan, M. and Soltani, M. (2017). The effect of dietary supplement spirulina (Arthrospira platensis) on the immune system and blood biochemical factors of koi fish (Cyprinus carpio carpio). Iranian fisheries science research, 26 (3): 23-32. [In Persian]
· Barbara, M., Bohmer, B.M., Salisch, H., Paulicks, B.R. and Roth, F.X. (2008). Echinacea purpurea as a potential immunostimulatory feed additive in laying hens and fatting pigs by intermittent application. Livestock Science, 122(1): 81-85.
· Bashir, S., Sharif, M.K. and Javad, M.S. (2020). Safety assessment of Spirulina platensis through sprague dawley rats modeling. Food Science and Technology, 40 (2) : 376-381.
· Bauer R, Wagner H. "Echinacea species as potential immunostimulatory drugs" .EMPRJ. 1991; 5:253 - 321.
· Brito, A.F., Silva, A.S., de Oliveira, C.V.C. et al. (2020). Spirulina platensis prevents oxidative stress and inflammation promoted by strength training in rats: dose-response relation study. Scientific Reports, 10(1): 1-8.
· Chacón ‐Lee, T. and González ‐Mariño, G. (2010). Microalgae for “healthy” foods possibilities and challenges. Comprehensive reviews in food science and food safety, 9(6): 655 -675 .
· Cutignano, A., Nuzzo, G., Ianora, A., Luongo, E., Romano, G., Gallo, C. et al. (2015). Development and application of a novel SPE -method for bioassay -guided fractionation of marine extracts. Marine drugs, 13(9): 5736 -5749 .
· Faghihi, M.(2022). Applied pharmacology in pet animals. Simin publication.
· Fleming, T. (1998). PDR for Herbal Medicines, 4th ed., London: Medical Economics Company Inc, pp: 2-9.
· Hashemi Tayer, A., Amirizadeh, N., Mghsodlu, M., Nikogoftar, M., Deyhim, M.R. and Ahmadinejad, M. (2018). Evaluation of Blood Storage Lesions in Leukodepleted Red Blood Cell Units. Iranian Journal Pediatric Hematology Oncology, 7(3): 171-179.
· Henrikson, R. (2009). Earth food spirulina. Ronore Enterprises, Inc. PO Box 909, Hana, Maui, Hawaii 96718 USA.
· Modarresi, M. and Asadi, S. (2012). The Effect of Echinacea purpura hydroalcoholic extract on the Blood parameters in mice. Quarterly of Lorestan university of medical science,14(2).43-49.(In Persian).
· Mohseni, R., Zamani Sedehi, A., Arab Sadeghabadi, Z., Safaei, M. and Heiat, M. (2021). Dietary supplement based on microalgae, as a new therapeutic approach in the future. New cell molecular bioteh, 42(11): 31-54. [In Persian]
· Mosallanejad, B., Jalali, S.M., Razi Jalali, M. and Alipour, S.H.(2020). A survey on hemogram, osmotic fragility and antioxidant enzyme changes of erythrocytes in dogs treated with Garlic. Veterinary Clinical Pathology, 14( 53) :13-24.
· Nakata, H., Shouta, M.M. and Kataba, A.(2021). Evaluation of the ameliorative effect of Spirulina (Arthrospira platensis) supplementation on parameters relating to lead poisoning and obesity in C57BL/6J mice. Journal of Functional Foods, 77(1): 1-8.
· O'hara, M., Kiefer, D., Farrel, K. and Kemper, K. (1998). A review of 12 Commonly used medicinal herbs. Archives Family Medicine, 7(6): 523-536.
· Pandurangan, P., Gopakumar, N. and Kalyappan, B. (2020). Cultivation of Spirulina platensis having humic Acid as Substrate for Soap Production. Biointerface research in Applied Chemistry, 11 (2): 8895-8903.
· Promya, J. and Chitmanat, C.(2011). The effect of Spirulina Platensis and Cladorphora Algae on the growth performance.meatquality and immunity stimulating capacity of the African sharptooth catfish(Clarias gariepinus).International journal of agriculture and biology,13(1): 77-82.
· Rouhani, A., Fallahi, M., Abedian, A.Sayyad, M., Zorrieh-Zahra, S.G. and Ismaeili, A.H.(2020). The effect of replacing fish meal with spirulina platensis in the diet immune and blood factors of salmo trutta caspious.Journal of aquaculture development, 14(2).127-140. [In Persian]
· Roustaei Alimehr, M., Ghahremani Zahraei, B. and Haghighian Roudsari, M. (2014) .The effect of Echinacea Purpurea extract on responses cellular and humoral imunity of broilers. Animal science journal(pajouhesh and sazandegi), 110: 81-90. [In Persian]
· Sayiedpiran, A., Nobakht, A. and Khodaei, S.(2011). The effects of using of probiotic, organic acid and blends of some medicinal herbs on performance, egg quality, blood biochemical and immunity parameters of laying hens. Veterinary Clinical Pathology, 5(1):1111-1122. [In Persian]
· Shahin, A.M., Bahrami, A.M., Delkhosh, A. and Shakarami, N. (2022). Evaluation of the effect of Aloe vera gel on ovarian tissue structure in Nicotine-receiving Rats. Veterinary Clinical Pathology, 15(60) :319-329. [In Persian]
The Comparative effect of feeding with spirulina cyanobacterium, Echinacea Purpurea plant, and Levamisole drug on blood and biochemical factors of dog
Abstract
Spirulina is a filamentous photosynthesizing cyanobacterium that has been widely used in various industries, including the food industry, due to its high amount of protein and antioxidants. Echinacea purpurea is one of the medicinal plants used alone or with other medicinal plants to strengthen the immune system in traditional medicine. This study aimed to compare the cyanobacterium spirulina, the medicinal plant Echinacea purpurea, and the antiparasitic drug and immune stimulant levamisole on blood and biochemical indicators of native breed dogs. In this study, 24 native dogs were randomly selected and divided into four groups of six. During a period of 30 days, the control group did not receive any intervention, but the other groups received capsules containing spirulina powder, capsule containing the powder of Echinacea purpurea plant, and Levamisole tablets. Finally, blood and biochemical parameters were measured. Finally, the obtained results were analyzed with SPSS statistical software at the p<0.05 level. The results obtained in the present study indicated that the total number of white blood cells and neutrophils and lymphocytes increased significantly in all treatments compared to the control group (p<0.05). The findings of this study show that cyanobacterium spirulina and Echinacea purpurea powder can probably strengthen the immune system.
Conflict of interest: None declared
Keywords: Echinacea Purpurea, levamisole, spirulina, hematological factors