سنجش رضایتمندی کیفیت محیط سکونتی از دیدگاه ساکنین مسکن مهر با تاکید بر بعد کالبدی ـ بصری(نمونه موردی: شهر اردبیل)

محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری

الهام نوری ایمانی ¹ , اصغر ملک فضلی ² , احمد سعیدنیا ³

1 - دانشجوی دکترا مهندسی شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
2 - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
3 - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران علوم تحقیقات.

تاریخ دریافت : 1398/10/16 تاریخ پذیرش : 1398/11/16 تاریخ انتشار : 1398/12/01

کلید واژه: مسکن مهر, رضایت​مندی, کالبدی, بصری, اردبیل,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف پژوهش: در این پژوهش سعی برآن است تا ضمن سنجش رضایت مندی کیفیت محیط سکونتی، به بررسی بازخورد سیاست مسکن مهر در ابعاد مختلف از جمله در بعد کالبدی عدم سنخیت و تناسب ویژگی​های مکانی و همچنین دور بودن این سایت​ها از مرکز شهر اردبیل که خود نیازمند زیر ساخت​های هزینه بر و طولانی مدت است و هم چنین از بعد معضلات اجتماعی پروژه مسکن مهر در شهر اردبیل که به دلیل دور بودن از شهر، از بافت اجتماعی خاصی برخوردار نبوده اند از سوی دیگر، ساخت مسکن مهر بدون توجه به بافت اجتماعی ساکنین آن و آسیب​های اجتماعی فرا روی آن ایجاد شده و فاقد هویت شهری بوده است. روش پژوهش: روش انجام مطالعه در این تحقیق با توجه به ماهیت کار مبتنی بر روش توصیفی_تحلیلی و پیمایشی است. جهت گیری اصلی این پژوهش، کاربردی است. جامعه آماری ساکنین مجتمع​های مسکن مهر شهر اردبیل می باشد که بر اساس فرمول کوکران؛ 374 نمونه انتخاب و بر اساس روش تصادفی ساده توزیع گردید. یافته‌ها: یافته​ها نشان داد که وضعیت بعد کالبدی با میانگین 3.014 و وضعیت بعد بصری با میانگین 3.076 در حد مطلوب می​باشد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش پیش رو نشان می​دهد، میزان رضایتمندی از کیفیت مسکن مهر در سطح متوسط رو به بالایی ارزیابی شده است. لازم به ذکر است که ایجاد زمینه​های لازم برای تقویت مشارکت ساکنان در ادارة امور محلة مسکونی خود، ایجاد زمینه برای تقویت تعاملات اجتماعی و تقویت احساس تعلق به مکان از جنبه​های مؤثر بر افزایش کیفیت سکونتی می​باشد که می​بایست مورد توجه جدی قرار گیرد.

چکیده انگلیسی:

Introduction and purpose of the research: In this study, while measuring the satisfaction of the quality of the residential environment, it is tried to examine the feedback of Mehr housing policy in various dimensions, including the physical dimension of incompatibility and appropriateness of spatial features and the distance of these sites from the center. The city of Ardabil, which itself needs costly and long-term infrastructure, as well as the social problems of the Mehr Housing Project in Ardabil, which did not have a special social context due to its remoteness from the city. Attention has been paid to the social fabric of its inhabitants and the social damage caused to it, and it has lacked an urban identity. Method: The research method in this research is based on descriptive-analytical and survey method according to the nature of the work. The main focus of this research is applied. The statistical population is the residents of Mehr housing complexes in Ardabil. According to the Cochran's formula, 374 samples were selected and distributed based on simple random method. Results: The findings showed that the physical dimension with an average of 3.014 and the visual dimension with an average of 3.076 is optimal. Conclusion: The results of the forthcoming research show that the level of satisfaction with the quality of Mehr housing has been evaluated at a moderate to high level. It should be noted that creating the necessary grounds for strengthening the participation of residents in managing the affairs of their residential neighborhood, creating grounds for strengthening social interactions and strengthening the sense of belonging to the place are effective aspects of increasing residential quality that should be given serious attention.  

منابع و مأخذ:

پاکزاد، جهانشاه، 1381، میزگرد نقش فضاهای شهری در تأمین امنیت اجتماعی، ماهنامه شهرداری‌ها، شماره 41

پورمحمدی، محمدرضا، 1393، برنامه ریزی مسکن، انتشارات سمت، تهران

پورمحمدی، محمدرضا؛ صدرموسوی، میرستار و عابدینی، اصغر، 1391، تحلیلی بر سیاست​های تامین مسکن دولت با تأکید بر برنامه​های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مطالعات شهری، تابستان، شماره 3

حسینی، سید باقر و رزاقی اصل، سینا، 1387، حرکت و زمان در منظر شهری؛ انگاره​ها و مفاهیم طراحی، نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید (فارسی)(نشریه بین المللی علوم مهندسی)، دوره 19، شماره 6

رفیعیان، مجتبی؛ عسگری، علی و عسگری زاده، زهرا، 1388، سنجش میزان رضایتمندی سکونتی ساکنان محله نواب، پژوهش​های جغرافیای انسانی (پژوهش​های جغرافیایی)، بهار، دوره 41، شماره 67

رهنما، محمد رحیم و کمانداری، محسن، 1394، سنجش میزان رضایت مندی ساکنین از کیفیت محیط مسکونی در شهر کرمان (مطالعه ی موردی: پروژه ی مسکن مهر شهرک مهرگان)، جغرافیای اجتماعی شهری، بهار، شماره 2

سازمان آمار، 1395، سرشماری نقوس و مسکن، استان اردبیل، شهرستان اردبیل

سازمان هواشناسی استان اردبیل، 1398

سایت استانداری اردبیل، 1398

سایت شهرداری شهر اردبیل، 1398

سایت فرمانداری شهرستان اردبیل، 1398

شکرگزار، اصغر، 1385، توسعه مسکن شهری در ایران، انتشارات حق شناس، تهران

فریدمن، آوی، 1395، مبانی مسکن پایدار، ترجمه: هانی منصور نژاد، انتشارات کتابکده کسری، تهران

کالن، گوردون، 1382، گزیده منظر شهری، ترجمه: منوچهر طبیبیان، انتشارات دانشگاه تهران، تهران

لینچ، کوین، 1374، سیمای شهر، ترجمه: منوچهر مزینی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران

مدنی پور، علی و مرتضایی، فرهاد، 1392، طراحی فضای شهری: نگرشی بر فرآیندی اجتماعی_مکانی، شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری، تهران

مظلوم خراسانی، محمد؛ نوغانی، محسن و کیش بافان، بی بی فاطمه، 1390، بررسی میزان مشارکت اقتصادی اجتماعی در تعاونی​های مسکن مهر و عوامل موثر بر آن در شهر مشهد در سال 1388-89، جامعه شناسی کاربردی، زمستان، شماره 44

 

Amerigo, Maria & Aragones. Juan, Ignacio, 1990, Residential satisfaction in council housing, Journal of Environmental Psychology 10(4):313-325 · December, DOI: 10.1016/S0272-4944(05)80031-3

Aragonés. Juan Ignacio; Francescato. Guido & Gärling. Tommy, 2002, Residential environments: choice, satisfaction and behavior, Westport (Conn.) : Bergin & Garvey.

Baba, Yoko & Austin, Mark, 1989, Neighborhood Environmental Satisfaction, Victimization, and Social Participation as Determinants of Perceived Neighborhood Safety, Environment and Behavior, First Published November 1, Research Article, https://doi.org/10.1177/0013916589216006

Bonaiuto, Marino; Aiello, Antonio; Perugini, Marco & Bonnes, Mirilia, 1999, Multidimensional perception of residential environment quality and neighborhood attachment in the urban environment, Journal of Environmental Psychology 19(4):331-352 · December, DOI: 10.1006/jevp.1999.0138

Bonaiuto, Marrino; Fornara, Ferdinando & Bonnes, Mirilia, 2006, Perceived residential environment quality in middle- and low-extension italian cities,  Revue Européenne de Psychologie Appliquée 56(1):23-34 · March 2006

Bruin, M. J., & Cook, C. C., 1997, Understanding Constraints and Residential Satisfaction among Low-Income Single-Parent Families. Environment and Behavior, 29, 532-553, https://doi.org/10.1177/001391659702900405

Cantarero, Rodrigo & Potter, James, 2012, Stress and the Contextual Proximity of Residential Factors, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Volume 36, Pages 137-146, https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.03.016

Canter. David & Rees, Kathy, 1982, A multivariate model of housing satisfaction, Applied Sociology, https://doi.org/10.1111/j.1464-0597.1982.tb00087.x

Chapman. David W, Lombard. John R, 2005, Determinants of Neighborhood Satisfaction in Fee-Based Gated and Nongated Communities, Urban Affairs Review, First Published July 1, 2006 Research Article, Volume: 41 issue: 6, page(s): 769-799, https://doi.org/10.1177/1078087406287164

Fleury-Bahi, Ghozlane; Felonneau, Marie-Line & Dorothée. Marchand, 2008, Processes of Place Identification and Residential Satisfaction, Environment and Behavior 40(5):669-682 · January, DOI: 10.1177/0013916507307461

Flikins. Rebecca; Allen. C. John & Cordes, Sam, 2000, Predicting Community Satisfaction Among Rural Residents: An Integrative Model, Rural Sociology 65(1):72 - 86 · March, DOI: 10.1111/j.1549-0831.2000.tb00343.x

Francescato. G; Weidemann. S & Anderson. J.R, 1989, Evaluating the Built Environment from the Users’ Point of View: An Attitudinal Model of Residential Satisfaction, Chapter from book Building Evaluation (pp.181-198), DOI: 10.1007/978-1-4899-3722-3_14

Galster, George. C & Hesser, Garry. W, 1981, Residential Satisfaction: Compositional and Contextual Correlates, Environment and Behavior, First Published November 1, 1981 Research Article, Volume: 13 issue: 6, page(s): 735-758,  https://doi.org/10.1177/0013916581136006

Galster. George. C, 1987, Identifying the Correlates of Dwelling SatisfactionAn Empirical Critique,Environment and Behavior 19(5):539-568, September, DOI:10.1177/0013916587195001

Golubchikov, Oleg & Badyina, Anna, 2012, Sustainable Housing for Sustainable Cities: A Policy Framework for Developing Countries. Nairobi, Kenya: UN-HABITAT, 2012. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2194204

Gou. Z; Xie. X; Lu. Y & Khosbakhti. M, 2018, Quality of Life (QoL) Survey in Hong Kong: Understanding the Importance of Housing Environment and Needs of Residents from Different Housing Sectors, Int J Environ Res Public Health. 2018 Jan 27;15(2). pii: E219. doi: 10.3390/ijerph15020219.

Grillo. Michael C, Miguel A. Teixeira & Wilson. David C, 2010, Residential Satisfaction and Civic Engagement: Understanding the Causes of Community Participation,  Social Indicators Research Vol. 97, No. 3 (July), pp. 451-466

Grzeskowiak, Stephan; Sirgy, M. Joseph & Widgery, Robin, 2003, Residents' Satisfaction with Community Services: Predictors and Outcomes, Article (PDF Available) in Journal of Regional Analysis and Policy 33(2), January.

Gustavo S; Mesch, & Manor, Orit, 1998, Social Ties, Environmental Perception, And Local Attachment, Environment and Behavior, First Published July 1, 1998 Research Article, Volume: 30 issue: 4, page(s): 504-519, https://doi.org/10.1177/001391659803000405

Ibem . E, Opoko. A, Adeboye. A & Amole. D, 2013. Performance evaluation of residential buildings in public housing estates in Ogun State, Nigeria: Users' satisfaction perspective, Frontiers of Architectural Research. Vol. 2 pp. 178-190 URL https://www.scipedia.com/public/Offia-Ibem_et_al_2013a

Jiboye. A, 2012, Post-occupancy evaluation of residential satisfaction in Lagos, Nigeria: Feedback for residential improvement, Frontiers of Architectural Research. Vol. 1 pp. 236-243 URL https://www.scipedia.com/public/David-Jiboye_2012a

Marans, R. W., & Rodgers, W, 1975, Toward an Understanding of Community Satisfaction. In: A. Hawley, & V. Rock (Eds.), Metropolitan America in Contemporary Perspective (pp. 299-352). New York: Halsted Press.

Mohit. Mohammad & Raja. A.M.M.A.K, 2014, Residential satisfaction-Concept, theories and empirical studies, Planning Malaysia, July, DOI: 10.21837/pmjournal.v12.i3.131

Napoli, Vince,Mendoza, Manuel G, 1995, Systems of Society: An Introduction to Social Science, Published by D C Heath & Co, ISBN 10: 0669393193 / ISBN 13: 9780669393194

Oseland. Nigel & Donald. Ian, 1993, The evaluation of space in homes: A facet study, Journal of Environmental Psychology, Volume 13, Issue 3, September, Pages 251-261

Poormohamadi,M., Sadremoosavi & M., Abedini,A., 2012,  An analysis of government housing policies with an emphasis on economic development, social and cultural, Motaleat shahri Journal, 34-43

Potter, James & Cantarero, Rodrigo, 2006, How Does Increasing Population and Diversity Affect Resident Satisfaction? A Small Community Case Study, Environment and Behavior, First Published September 1, 2006 Research Article, Volume: 38 issue: 5, page(s): 605-625, https://doi.org/10.1177/0013916505284797

Puddifoot, E. John, 1996, Some initial considerations in the measurement of community identity, Journal of Community Psychology, First published: October, https://doi.org/10.1002/(SICI)1520-6629(199610)24:4<327::AID-JCOP3>3.0.CO;2-R

Rioux, Liliane & Werner, Carol, 2011, Residential satisfaction among aging people living in place, Journal of Environmental Psychology 31(2):158-169 · June 2011

Satterthwhite. David, 2009, Urban Poverty: Reconsidering Its Scale and Nature, IDS Bulletin 28(2):9 - 23 · May, DOI: 10.1111/j.1759-5436.1997.mp28002002.x

Sirgy, M.J. & Cornwell, T, 2002, How Neighborhood Features Affect Quality of Life. Social Indicators Research, 59, 79-114. http://dx.doi.org/10.1023/A:1016021108513

Teck-Hong. Tan, 2012, Housing satisfaction in medium- and high-cost housing: The case of Greater Kuala Lumpur, Malaysia, Habitat International, Volume 36, Issue 1, January, Pages 108-116, https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2011.06.003