احصای شاخص‌های پایش اثربخشی و کارایی حسابرسی داخلی در شهرداری‌ها
محورهای موضوعی : اخلاق و حسابداری
مهدی فیل سرائی
1
(استادیار، گروه حسابداری، موسسه آموزش عالی حکیم طوس، مشهد، ایران )
محمد مهدی قمیان
2
(دکتری، گروه مدیریت، موسسه آموزش عالی حکیم طوس، مشهد، ایران. )
علیرضا انگیزه
3
(کارشناسی ارشد، گروه حسابداری، موسسه آموزش عالی اقبال، مشهد، ایران)
کلید واژه: حسابرسی داخلی, اثربخشی, کارایی, حسابرسی رعایت, حسابرسی عملیاتی, شهرداری مشهد.,
چکیده مقاله :
هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی، احصاء و تبیین شاخص‌های پایش اثربخشی و کارایی حسابرسی داخلی در شهرداری‌ها می‌باشد. روش: این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از حیث شیوه گردآوری اطلاعات، کیفی محسوب می‌شود. جامعه آماری پژوهش خبرگان حسابرسی داخلی در بخش‌های مختلف شهرداری مشهد بودند. برای گردآوری اطلاعات از نمونه‌گیری گلوله برفی و از معیار اشباع نظرات به‌عنوان استاندارد پایان نمونه‌گیری استفاده شده است. یافته‌ها: پس از انجام 21 جلسه مصاحبه عمیق، اشباع اطلاعاتی بدست آمد و برای تجزیه‌وتحلیل مصاحبه‌ها از روش تجزیه‌وتحلیل تم استفاده گردید که 39 شاخص به عنوان تِم‌های اصلی این پژوهش احصاء شده است. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان داد مهم‌ترین تم‌های پایش اثربخشی حسابرسی داخلی در شهرداری‌ها شامل میزان رفع نقاط ضعف در حوزه حسابرسی رعایت، میزان رفع نقاط ضعف در حوزه حسابرسی عملیاتی، میزان پیشنهادهای حسابرسی رعایت اجرا شده، میزان رضایت مدیران ارشد حسابرسی داخلی، میزان صرفه‌جویی ایجاد شده حاصل از حسابرسی داخلی، اظهارنظر انجمن‌های حرفه‌ای، پیاده‌سازی حسابرسی عملیاتی و جانمایی حسابرسی عملیاتی در چارت سازمانی شهرداری بودند. مهم‌ترین تم‌های پایش کارایی حسابرسی داخلی در شهرداری‌ها شامل میزان نظام‌مند کردن دستورالعمل‌های حسابرسی داخلی، میزان مکانیزه شدن فرایند حسابرسی، میزان دوره‌های آموزشی برگزار شده برای حسابرسان داخلی، میزان توانمندی حسابرسان داخلی، عضویت‌ها و مدارک حرفه‌ای کار، وجود نماینده عامل حسابرسی داخلی در مناطق، و وجود نماینده عامل حسابرسی داخلی در سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه بودند.
Purpose: The purpose of this research is to investigate, calculate, and explain the indicators for monitoring the effectiveness and efficiency of internal audits in municipalities. Method: This research is applied in terms of purpose and qualitative in terms of data collection method. The statistical population of the research consisted of internal audit experts from various departments of Mashhad Municipality. Snowball sampling was utilized to collect information, and the opinion saturation criterion was employed as the sampling endpoint standard. Findings: After conducting 21 in-depth interview sessions, information saturation was achieved. The theme analysis method was utilized to analyze the interviews, resulting in the identification of 39 indicators as the main themes of this research. Conclusion: The results of the research showed that the most important themes of monitoring the effectiveness of internal audit in municipalities include the degree of elimination of weaknesses in the field of compliance audit, the degree of elimination of weaknesses in the field of operational audit, the degree of implementation of compliance audit proposals, the degree of satisfaction of senior internal audit managers, the degree of savings created as a result of the internal audit, the comments of professional associations, the implementation of operational audit, and the placement of operational audit in the organization chart of the municipality. The most important themes of monitoring the efficiency of internal audit in municipalities include the degree of systematization of internal audit instructions, the degree of mechanization of the audit process, the amount of training courses held for internal auditors, the level of internal auditors' capabilities, memberships and professional work certificates, the presence of internal audit agents in the regions, and the presence of internal audit agents in organizations and subsidiaries.
ابراهیمی کردلر، علی؛ حسن بیگی، وحید؛ غواصی کنار، محمد (1397). بررسی تأثیر نقاط ضعف کنترل‌های داخلی بر عملکرد و ارزش شرکت. دانش حسابداری مالی، 5(3)، ص68-45.
باباجانی، جعفر؛ برزیده، فرخ؛ محمدرضاخانی، وحید (1402). ارائه الگویی برای استقرار حسابرسی داخلی در دستگاه‌های دولتی بخش عمومی ایران. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 20(77)، ص1-35.
برخوردار، کتایون و همکاران (1400). بررسی عوامل مؤثر بر اثربخشی حسابرسی داخلی و ارزیابی نقش حسابرسی داخلی در مدیریت ریسک و کنترل‌های داخلی بانک کشاورزی. پژوهش‌های حسابرسی حرفه‌ای، 1(2).
بیگلر، کیومرث؛ سلیمان‌پور، صدیقه (1401). حسابرسی داخلی: اهمیت و کارایی. چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، 5(57).
تاجیک جلایری، مجید؛ رمضانی، جواد؛ کامیابی، یحیی (1401). تأثیر چارچوب عملی حرفه‌ای بین‌المللی بر اثربخشی حسابرسی داخلی. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 14(53)، ص102-77 .
حساس‌یگانه، یحیی؛ مقصودی، امید (1398). تاثیر آیین رفتار حرفه‌ای و تجربه بر کیفیت قضاوت حسابرسی. حسابدار رسمی، شماره 1.
دشتی، حسین (1395). بررسی تاثیر حسابرسی عملیاتی بر حسابرسی گزارشگری مالی. در: تهران: ششمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت، و سومین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری‌های باز.
رجبی، علی‌اکبر (1401). مدل سنجش عملکرد نظام حسابرسی داخلی. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 11(44)، ص131-152.
رحمانی، علی؛ محمودخانی، مهناز (1396). بررسی مؤلفه‌های ارزیابی اثربخشی حسابرسی داخلی در ایران. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 6(24)، ص57-78.
زیوری کامران، محمدجعفر؛ فخاری، حسین (1398). تبیین الگوی حسابرسی داخلی اثربخش از منظر ذینفعان. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 16(64)، ص81-111.
سلیمانی امیری، غلامرضا؛ طاهری، ماندانا (1397). رتبه‌بندی عوامل موثر بر کیفیت فعالیت حسابرسی داخلی: مدل تحلیل شبکه. دانش حسابرسی، 18(71).
صفی‌پور افشار، مجتبی؛ سلطانی‌نژاد، احمدصادق؛ سلطانی‌نژاد، ابراهیم (1402). تأثیر سبک رهبری مدیر حسابرسی بر اثربخشی حسابرسی داخلی. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 30(2)، ص291-313.
محسنی‌نیا، سعید؛ باباجانی، جعفر (1399). بررسی تأثیر کیفیت حسابرسی داخلی بر کیفیت گزارشگری مالی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های حسابداری مالی، 12(4)، ص19-38.
مرادی، بابک؛ بحری ثالث، جمال (1397). عوامل موثر بر اثربخشی حسابرسی داخلی در بهبود کنترل‌های داخلی مطالعه موردی: بانک‌ها و شرکت‌های دولتی آذربایجان غربی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 7(28)، ص107-122.
منتی، وحید؛ زمان، الهه (1398). عوامل مؤثر بر اثربخشی حسابرسی داخلی. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 9(34)، ص269-247.
نیکبخت، محمدرضا؛ رضایی، ذبیح‌الله؛ منتی، وحید (1396). راهبردهای ارتقای کیفیت حسابرسی‌داخلی. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 14(55)، ص31-70.
نیکبخت، محمدرضا؛ قدس حسن‌آباد، مریم (1397). عملکرد حسابرسی داخلی در ایران از دیدگاه مدیران حسابرسی داخلی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 7(28)، ص187-200.
وحیدی الیزیی، ابراهیم؛ گرامی مقدم، مرضیه (1395). ارزیابی عوامل مؤثر بر اثربخشی حسابرسی داخلی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 8(31)، ص86-99.
ولیزاده لاریجانی، اعظم؛ خدایی، مونا (1400). اثر تعدیل‌کننده کیفیت عملکرد حسابرسی داخلی بر رابطه بین کیفیت حاکمیت شرکتی و عملکرد شرکت. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 13(52)، ص1-22.
Abbott, L.J., Daugherty, B. Parker, S. & Peters, G.F. (2016). Internal Audit Quality and Financial Reporting Quality: The Joint Importance of Independence and Competence, Journal of Accounting Research, No. 5, p. 3-40.
Abdelrahim, A. & Al-Malkawi, H.A.N. (2022). The Influential Factors of Internal Audit Effectiveness: A Conceptual Model. International Journal of Financial Studies,10(3).
Anchaya, S. (2007). The relationships between efficiency in internal audit performance and operational outcomes of listed companies in Stock Exchange of Thailand. Master's Thesis. Faculty of Accountancy and Management. Mahasarakham University, Thailand.
Aydın, M. & Taytak, M. (2020). Efficiency in Internal Auditing: A Study of Turkish Public Administration. Sosyoekonomi, 28(45), p. 207-224.
Azzali, S. & Tatiana, M. (2018). The Internal Audit Effectiveness Evaluated with an Organizational, Process and Relationship Perspective. International Journal of Business and Management, No.13, p. 54-238.
Badara, M.S. & Saidin, S.Z. (2014). Empirical evidence of antecedents of internal audit effectiveness from Nigerian perspective. Middle-East Journal of Scientific Researc, No.19, p.71-460.
Baicu, A.D. (2020). Analysis of Internal Audit Efficiency by Using the Data Development Analysis (DEA) Method and Linear Regression. EIRP Proceedings, 15(1).
Bakri, A.A. (2024). Literature Review: How Competency, Auditor Professionalism, and Integrity Influence Internal Audit Quality. Accounting Studies and Tax Journal, 1(1), p. 31-37.
Bame-Aldred, C.W. & Brandon, D.M., Messier, W.F., Rittenberg, L.E. & Stefaniak, C.M. (2012). A Summary of Research on External Auditor Reliance on the Internal Audit Function. Auditing: A Journal of Practice and Theory, No. 32, p. 86- 251.
Bouthach, I. & Taouab, O. (2023). Study of factors affecting the internal audit effectiveness in public administration. African Scientific Journal, 3(17).
Chang, H., Guo, Y. & Lai Lan Mo, Ph. (2019). Market Competition, Audit Fee Stickiness, and Audit Quality: Evidence from China. Journal of Practice, 38(2), p. 79-99.
Cohen, A. & Gabriel, S. (2010). The effectiveness of internal auditing: An empirical examination of its determinants in Israeli organisations. Australian Accounting Review, No. 20, p. 296-307.
Dittenhofer, M. (2001). Internal auditing effectiveness: An expansion of present method. Managerial Auditing Journal, No.16, p. 50-443.
Durdu, A., Çinar, I. & Canay, Ö. (2023). Utilization of Information Systems to Enhance the Efficiency of Internal Audit Activity Management and Audit Testing Processes. Management Information Systems, 3(1), p. 310-320.
Erasmus, L. & Philna, C. (2018). Drivers of stakeholders’ view of internal audit effectiveness: Management versus audit committee. Managerial Auditing Journal, No. 33, p. 90–114.
Gamayuni, R.R. (2018). The Effect of Internal Audit Function Effectiveness and Implementation of Accrual Based Government Accounting Standard on Financial Reporting Quality. Review of Integrative Business and Economics Research, 7(1), p. 46-58.
Handoyo, S. (2024). Mapping the landscape of internal auditing effectiveness study: a bibliometric approach. Cogent Business & Management, 11(1).
Khanam, Z. (2024). Effectiveness of internal auditing from the lens of internal audit factors: empirical findings from the banking sector of Bangladesh. Journal of Financial Crime, 1(1).
Lenz, R. & Ulrich, H. (2015). A synthesis of empirical internal audit effectiveness literature pointing to new research opportunities. Managerial Auditing Journal, No. 30, p. 5–33.
Mahyoro, A.K. & Kasoga, P.S. (2021). Attributes of the internal audit function and effectiveness of internal audit services: Evidence from local government authorities in Tanzania. Managerial Auditing Journal, No. 36, p. 999–1023
Messier, W.F., Reynolds, C.A. & Simon, D.A. (2011). Wood The Effect of Using the Internal Audit Function as a Management Training Ground on the External Auditor’s Reliance Decision. The Accounting Review, 86(6), p. 2131-2154.
Nagumanova, R.V., Sabirova, A.I. & Titova, N.G. (2018). Efficiency of an internal audit of companies' business processes. Amazonia Investiga, 7(17), p. 306-318.
Nasution, H.J. & Napitupulu, I.H. (2024). The effectiveness of internal audit in improving good university governance at the university of north sumatera. Kajian Akuntansi, 25(1), p. 45-55.
Nighia, D. & Nguyen, H. (2022). Knowledge management model for internal auditing. European Conference on Knowledge Management, 23(2), p. 768–776.
Usman, R., Rohman, A. & Ratmono, D. (2023). The relationship of internal auditors’ characteristics with external auditors’ reliance and its impact on audit efficiency: Empirical evidence from Indonesian government institutions. Cogent Business & Management,10(1).
Pelser, T., Mensah, O.A. & Ngwenya, B. (2020). Investigating the impact of antecedents of internal audit function effectiveness at a private university in Ghana. Acta Commercii, 20(1), p. 1-11.
Prawitt, D.F.N.Y. & Sharp, D.A. (2012). Internal Audit Outsourcing and the Risk of Misleading or Fraudulent Financial Reporting: Did Sarbanes-Oxley Get It Wrong? Contemporary Accounting Research, 29(4).
Rupšys, R. &Vytautas, B. (2007). Measuring performance of internal auditing: Empirical evidence. Engineering Economics, No. 55, p. 9-15.
Savčuk, O. (2007). Internal audit efficiency evaluation principles. Journal of Business Economics and Management, No.4, p. 275-284.
Ta, T.T. & Doan, T.N. (2017). Factors affecting internal audit effectiveness: empirical evidence from Vietnam. International Journal of Financial Studies, 10(2).