بررسی مبانی دین شناختی صلح و همزیستی مسالمت آمیز از دیدگاه جان هیک و امام خمینی (ره)
محورهای موضوعی :
سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)
اکرم نامور
1
(کارشناس ارشد حقوق)
سید مهدی میرداداشی
2
(استادیار گروه حقوق خصوصی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران)
تاریخ دریافت : 1394/04/16
تاریخ پذیرش : 1394/05/22
تاریخ انتشار : 1394/10/01
کلید واژه:
چکیده مقاله :
صلح و همزیستی مسالمت آمیز نوعی رفتار اجتماعی است که در چارچوب معنایی مناسب با خود پدید می‌آید. پلورالیسم اجتماعی مبتنی بر پلورالیسم نجات شناختی نوعی از تفسیر صلح و همزیستی و مدارا است که از زمینه‌های فلسفی مدرن استفاده می‌کند. جان هیک، الهیدان و فیلسوف دین با این رویکرد کوشیده است در عبور از تفسیر تاریخی کلیسا برداشت جدیدی از مسیحیت را ارائه دهد و صلح و همزیستی را در میان پیروان ادیان مختلف نهادینه کند. در مقابل رویکرد هیک، امام خمینی مبنای دیگری درباره نجات بخشی دین و صلح و همزیستی دارد. در این مقاله ضمن ارائه تفسیر امام خمینی از مساله نجات و صلح و همزیستی مسالمت آمیز در جایگاه نماینده تفکر سنتی دنیای اسلام، به بررسی و نقد اندیشه‌های جان هیک بر اساس مبانی نظری وی نیز پرداخته شده است.
چکیده انگلیسی:
Peace and Peaceful co-existence is some type of social behavior that comes into existence within the framework of suitable sense. Social pluralism based on salvation study pluralism is some type of interpretation of peace and co-existence that uses modern philosophical grounds. John Hick, religious philosopher and theologian, has attempted to present new interpretation of Christianity with this approach and passing through historical interpretation of church, thus institutionalizing peace and co-existence among different religions followers. Imam Khomeini vis-à-vis Hick’s approach presents another basis for salvation of religion, peace and co-existence. This article has tried to explore and criticize ideas of John Hick based on his conceptual principles while presenting interpretation of Imam Khomeini from issue of salvation, peace and peaceful co-existence representative of traditional thinking of world of Islam.
منابع و مأخذ:
قرآن کریم
نهج البلاغه
ابن فارس، ابوالحسین احمد، معجم مقاییس اللغه، تحقیق عبدالسلام هارون، قم، مرکز النشر، 1404.
ابن هشام، عبدالملک حمیری، السیره النبویه، بیروت، دار احیاء التراث، 1413ق.
امام خمینی، تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس، قم: مؤسسة پاسدار اسلام، 1384.
امام خمینی، التعلیقة علی الفوائد الرضویه، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1378.
امام خمینی، مصباح‌الهدایه الی الخلافه و الولایة، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1374.
امام خمینی، شرح دعا السحر، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1425.
امام خمینی، شرح چهل حدیث، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1376.
امام خمینی، شرح حدیث جنود عقل و جهل،، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1385.
امام خمینی، الطلب و الاراده، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1379.
امام خمینی، سر الصلوة، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1384 الف.
امام خمینی، آداب الصلوه، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1384 ب.
امام خمینی، کتاب الطهارة، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1373 الف.
امام خمینی، المکاسب المحرمه، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1373 ب.
امام خمینی، تقریرات فلسفه امام خمینی، تقریرعبدالغنی اردبیلی، تهران: مؤسسة نشر آثار امام خمینی، 1381.
امام خمینی، تفسیر سوره حمد، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1375.
امام خمینی، انوار الهدایه، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1372.
امام خمینی، تنقیح الاصول، تهران: مرکز انتشارات مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1418.
امام خمینی، تهذیب الاصول، تهران: دفتر انتشارات اسلامی، 1363.
امام خمینی، صحیفة امام، تهران: وزارت ارشاد اسلامی، 1361.
امام خمینی، کشف الاسرار، قم، انتشارات مصطفوی، بی‌تا.
امام خمینی، رساله توضیح المسائل، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی،1378.
انصاری، مرتضی، فرائد الاصول، تحقیق عبدالله نورانی، قم: موسسة النشر الاسلامی، بی‌تا.
اصلان، عدنان، پلورالیسم دینی، ترجمة انشاءالله رحمتی، تهران: انتشارات نقش جهان، 1385.
بخاری، محمدبن اسماعیل، البخارى، تحقیق قاسم الشماعى الرفاعى، بیروت، دارالقلم، 1407.
تالیافرو، چارلز، فلسفه دین در قرن بیستم، ترجمه انشاءالله رحمتی، تهران، نشر سهروردی، 1382.
پارسانیا، حمید، تحمل اجتماعی و پلورالیزم دینی، کتاب نقد، ش23، 1381.
پلانتینگا، آلوین، دفاعی از انحصارگرایی دینی، در: صراط‌های مستقیم، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط، 1377.
جرداق، جرج، الامام علی صوت العدالة الانسانیه، مرکز الطباعه و النشر للمجمع العالمی لاهل البیت (ع)، 1426.
حسینی، سید حسن، پلورالیزم دینی یا پلورالیزم در دین، تهران: انتشارات سروش،1382.
حرّعاملی، محمدبن‌الحسن، وسائل الشیعه، بیروت، داراحیاءالتراث‌العربی، 1414.
خراسانی، محمد کاظم، کفایه الاصول، تحقیق مؤسسة آل البیت قم، 1409.
دورانت، ویل، تاریخ تمدن، ترجمه گروهی از نویسندگان، تهران: انتشارات شرکت سهامی،1368.
دیویس، چارلز (1387)، دین و ساختن جامعه، ترجمه حسن محدثی و حسین باب الحوائجی، تهران، نشر یادآوران.
ساشادینا، عبدالعزیز، مبانی همزیستی مسالمت اجتماعی در اسلام، ترجمه سید محمدرضا هاشمی، قم: نشر ادیان، 1386.
سروش، عبدالکریم، صراط‌های مستقیم، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط، 1377.
شوان، فریتیوف، اسلام و حکمت خالده، ترجمة فروزان راسخی، تهران: نشر هرمس،1383.
شوان، فریتیوف، گوهر و صدف عرفان اسلامی، ترجمة مینو حجت، تهران: نشر سهروردی،1381.
طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات جامعه مدرسین،1412.
عباسی، ولیالله، کثرتگرایی دینی نجاتشناختی، اندیشه حوزه، ش 58، 1385.
عباسی، ولیالله، نردبان آسمان، سروش اندیشه، ش14، 1385.
لگنهاوزن، محمد، اسلام و کثرتگرایی دینی، ترجمة نرجس جوان‌دل، قم: مؤسسة فرهنگی طه، 1379.
لگنهاوزن، محمد، سیاحت اندیشه در سپهر دین، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
لوبون، گوستاو، تمدن اسلام و عرب، ترجمه سیدهاشم حسینی، تهران: کتابفروشی اسلامیه،1347.
مطهری، مرتضی، عدل الهی، تهران، انتشارات اسلامی، 1998م.
نصر، سید حسین، معرفت و معنویت، ترجمه انشاءالله رحمتی، دفتر پژوهش‌و نشر سهروردی،1381الف.
نصر، سید حسین، پاسخ به هیوستن اسمیت، ترجمه ضیاء تاجالدین، سروش اندیشه، ش۳-۴، 1381ب.
هیک، جان، بعد پنجم: کاوشی در قلمرو روحانی، ترجمة بهزاد سالکی، تهران: انتشارات قصیده‌سرا،1382.
هیک، جان، فلسفة دین، ترجمة بهزاد سالکی، تهران: انتشارات بین‌المللی الهدی،1381.
هیک، جان، مباحث پلورالیسم دینی، ترجمة عبدالرحیم گواهی، تهران: مؤسسة فرهنگی انتشاراتی تبیان. 1378.
هیک، جان، «تعدد ادیان»، در: دین پژوهی، ویراسته میرچاالیاده، ترجمة بهاء الدین خرمشاهی، تهران: پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی، 1375.
هیک، جان، عیسی و ادیان جهانی، در: اسطوره تجسد خدا، ویراسته جان هیک، ترجمه عبدالرحیم‌سلیمانی و محمدحسن محمدی، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، 1386.
هیک، جان، دین، خشونت و چالش جهانی، ترجمه علی رضا شمالی، کیان، ش 51، 1379.
_||_
