آسیب شناسی فرهنگی حکومت دینی از منظر امام خمینی (ره)

محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

مرتضی بابایی ¹ (دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران)
مجتبی اشرافی ² (دکتری تاریخ، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران)

تاریخ دریافت : 1394/04/12 تاریخ پذیرش : 1394/05/12 تاریخ انتشار : 1394/07/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

هدف از برپائی حکومت از منظردین؛ به خدمت گرفتن قدرت سیاسی برای رسیدن به مقاصد والای دین مبین، همچون عدالت و نهادینه نمودن فرهنگ ناب اسلامی در جامعه می‌‌باشد. اما در برابر این هدف مقدس، آسیب‌ها و چالش‌هایی وجود دارد که رسیدن به اهداف مورد نظر را می تواند مورد تهدید قرار داده و این مساله همواره مورد دغدغه و باعث نگرانی رهبر و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی بوده؛ در این بین شناخت و تحلیل آسیب های فرهنگی با توجه به رویکرد حکومت دینی اهمیت مضاعفی پیدا می کند؛ لذا مروری بر مهمترین دغدغه‌ها و نگرانی‌های امام خمینی‌ (ره) در این خصوص که در زمان حیات پر برکت ایشان با نگاه آسیب‌شناسانه مطرح شده، می‌تواند ما را در حفظ حکومت دینی یاری نماید؛ چرا که ایشان با زکاوت، هوشیاری، شناخت و شجاعتی که داشت به معرفی و شناساندن آسیب‌ها و ارائه راهکارها پرداخته‌اند. در این تحقیق تلاش شده آسیب‌هایی فرهنگی که در صورت عدم توجه می تواند حکومت دینی را تهدید و از رسیدن به اهداف و آرمان‌ها دور و زمینه‌ی روی کارآ‌مدن آموزه‌های غیر دینی را فراهم کرده و به تدریج موجب تسلط آنها ‌‌‌شود، مورد بررسی قرار گیرد. از منظر دیگر بروز آسیب در زمینه‌های فرهنگی می تواند جدی ترین و مهم ترین آسیب باشد چراکه با بروز این آسیب‌ها،اساس حکومت دینی، رفته‌رفته دچار مشکل و استحاله می‌شود.

چکیده انگلیسی:

Religiously, the aim of establishing government is to take advantage of political power for achieving high ambitions of the conspicuous religion such as justice and institutionalization of pure Islamic culture in the community. But there are challenges and harms vis-à-vis this sacred aim, that can jeopardize achievement of such aim and the leader and founder of the Islamic Republic have always been concerned about it; in the meantime, recognition and analysis of cultural harms have gained double significance thanks to approach of religious government. Henceforth, a review over the most important concerns of Imam Khomeini (ra) raised with a pathological look in his blessed lifetime can help us to maintain the religious government because he blessed with intuition, vigilance, recognition and courage dealt with introducing and making such harms known as well as offering strategies. This article tries to explore cultural harms, if unattended, can threaten religious government, keep away ideals and ambitious from being achieved and pave the ground for emerging non-religious doctrines and their gradual domination. In other words, in case cultural harms emerge, they can be the most serious harms leading to resultant dangers happening to foundation of religious government and its metamorphosis.

منابع و مأخذ:

1. آژینی، محسن، امام و اقتصاد اسلامی، تهران، سازمان انتشارات کیهان، 1374.


2. انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، دوم، تهران، عروج، 1370.


3. جمشیدی، محمد حسین، اندیشه سیاسی امام خمینی، اول، تهران، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، 1384.


4. جمشیدی، محمد حسین ، نظریه عدالت از دیدگاه امام خمینی، فارابی و صدر، پژوهشکدة امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، 1371.


5. حسنی، محمد حسن، نوسازی جامعه از دیدگاه امام خمینی، اول، تهران، عروج، 1378.


6. خالقی، علی، مشروعیت قدرت از دیدگاه امام خمینی، اول، تهران، ستاد بزرگداشت سومین سال میلاد امام، 1381.


7. خمینی، روح‌ا...،کتاب البیع، قم‌، موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان1368،.


8. خمینی، روح‌ا...،، کشف الاسرار، انتشارات آزادی، قم، بی‌تا.


9. خمینی، روح‌ا...،، تحریر الوسیله، دوم، قم، موسسه مطبوعاتی دارم‌العلم، 1368.


10. خمینی، روح‌ا...،، وصیت‌نامه سیاسی الهی، تهران، اسوه، 1368.


11. دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، در محضر ولایت، اول، تهران، 1378.


12. دهشیری، محمد رضا، درآمدی بر نظریه سیاسی امام خمینی، دوم، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1378.


13. رجبی، محمد حسین، زندگینامه سیاسی امام خمینی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تهران، 1377.


14. ستاد بزرگداشت صدمین سال میلاد امام، اسلام ناب در کلام و پیام امام، پنجم، تهران، 1378.


15. سروش، صدا و سیما در کلام امام خمینی، اول، تهران، 1363.


16. طوسی، فخار، امام خمینی و رسانه‌های گروهی، اول، تهران، ستاد بزرگداشت صدمین سال میلاد امام، 1381.


17. عیوضی، محمد رحیم، آسیب‌شناسی انقلاب اسلامی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1385.


18. لک‌زایی، نجف، سیرتطور تفکر سیاسی امام خمینی، چاپ پنجم، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1385.


19. موسسه تنظیم و نشر آثار آمام، آئین انقلاب اسلامی (گریز از اندیشه آراء امام خمینی) چاپ اول، تهران 1373.


20. موسسه تنظیم و نشر آثار آمام ، صحیفه امام، تهران، 1378.


21. موسسه تنظیم و نشر آثار آمام ، امام خمینی و نهادهای انقلاب، اول، تهران 1381.


22. موسسه تنظیم و نشر آثار آمام ،مجموعه مقالات اولین کنگره بررسی اندیشه‌های اقتصادی امام خمینی، 1374.


23. نمازی حسین، امام خمینی و کارگزاران حکومت، اول، قم، یاقوت، 1379.