تحریم های بین المللی علیه جمهوری اسلامی ایران و تغییر الگوهای قدرت در منطقه غرب آسیا
محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)
بهروز حاتمی
1
,
مهدی خوش خطی
2
,
سید فرشید جعفری
3
1 - گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران
2 - عضو هیات علمی دانشگاه ازاد
3 - استادیارگروه روابط بین الملل، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی،زنجان، ایران.
کلید واژه: تحریم های بین المللی, جمهوری اسلامی ایران, الگوهای قدرت, منطقه غرب آسیا, بین الملل,
چکیده مقاله :
پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و تحولات پس از آن، ایران را در مسیری قرار داد که به طور فزاینده‌ای در تضاد با منافع غرب، به ویژه آمریکا بوده است. اشغال سفارت آمریکا و توسعه برنامه‌های هسته‌ای و موشکی توسط ایران، بهانه‌ای برای وضع تحریمهای بینالمللی توسط سازمان ملل، اتحادیه اروپا و ایالات متحده علیه این کشور با هدف تضعیف قدرت اقتصادی و نظامی ایران و وادار کردن این کشور به تجدیدنظر در سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی‌اش بوده است. این پژوهش به دنبال آن بوده است تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی جهت آزمون فرضیهها و ابزار کتابخانهای و فیشبرداری برای گردآوری دادهها، در کنار بهرهگیری از نظریه رژیمهای بینالمللی به این پرسش پاسخ دهد که تحریمهای بینالمللی علیه جمهوری اسلامی ایران چه تاثیری بر تغییر الگوهای موازنه قدرت در منطقه غرب آسیا داشته است؟ یافتههای پژوهش حاکی از آن است که تحریمهای بینالمللی علیه جمهوری اسلامی ایران، باعث تغییرات عمده‌ای در سیاست‌های نظامی، اقتصادی و دیپلماتیک ایران در منطقه غرب آسیا شده و به افزایش رقابت‌ها و تنش‌های منطقه‌ای دامن زده است. این تحریم‌ها اگرچه اثرات منفی بر اقتصاد ایران داشته است، اما نتوانسته به طور کامل اهداف غرب را در قبال این کشور محقق نماید و بیشتر منجر به افزایش تنش‌های ژئوپلیتیک در منطقه گردیده است. از طرفی جمهوری اسلامی ایران از طریق ابزارهای دیپلماتیک و شبکه‌های غیررسمی و راه‌های جایگزین، توانسته به‌نوعی این فشارها را کاهش داده و همچنان نفوذ خود را در منطقه تداوم بخشد. علاوه بر این، جمهوری اسلامی ایران با وجود فشار اقتصادی ناشی از تحریم‌ها، با تقویت قدرت نظامی و تداوم حمایت از محور مقاومت در کشورهایی مانند عراق، سوریه، لبنان و یمن، توانسته است نقشی کلیدی در معادلات منطقه‌ای غرب آسیا ایفا نموده و همچنان به‌عنوان یک بازیگر تأثیرگذار در منطقه به ایفای نقش بپردازد.
The victory of the Islamic Revolution in 1357 and the developments after that put Iran on a path that has been increasingly in conflict with the interests of the West, especially the United States. The occupation of the American embassy and the development of nuclear and missile programs by Iran have been a pretext for the imposition of international sanctions by the United Nations, the European Union and the United States against this country. These sanctions were aimed at weakening Iran's economic and military power and forcing the country to reconsider its regional and international policies. This research has sought to answer the question by using the descriptive-analytical method to test hypotheses and library and survey tools to collect data, in addition to using the theory of international regimes, that What has been the role of international sanctions against the Islamic Republic of Iran on changing the balance of power in the West Asian region? The findings of the research indicate that the international sanctions against the Islamic Republic of Iran have caused major changes in Iran's military, economic and diplomatic policies in the West Asian region and fueled the increase in regional rivalries and tensions. Although these sanctions have had negative effects on Iran's economy, they have not been able to fully achieve the goals of the West towards this country and have led to an increase in geopolitical tensions in the region. On the other hand, the Islamic Republic of Iran, through diplomatic tools and informal networks and alternative ways, has somehow managed to reduce these pressures and continue its influence in the region. In addition, Despite the economic pressure caused by sanctions, the Islamic Republic of Iran has been able to play a key role in the regional equations of West Asia by strengthening its military power and continuing to support the axis of resistance in countries such as Iraq, Syria, Lebanon and Yemen. And continue to play a role as an influential actor in the region.
1. حشمت¬زاده، محمد باقز (1384) «مقدمه و چارچوبی برای بررسی تاثیرات انقلاب اسلامی در کشورهای اسلامی»، فصلنامه پژوهش. 12، صص 212-234.
2. خواجی، غلامرضا (1391) «تحریم اقتصادی از منظر حقوق بین¬الملل با تاکید بر حقوق بین¬الملل اقتصادی و حق توسعه»، دو فصلنامه حقوق اقتصادی، (2)19، صص 1-20
3. سجادپور، سید کاظم و وکیلی، فرهاد (1394) «رژیم تحریم¬های بین¬المللی: بنیان¬ها، فرایندهای تصمیم¬ساز، نهادهای مجری و سنجش کارایی»، فصلنامه روابط خارجی، (1)7، صص 39-64.
4. قادري کنگاوري، روح¬االله، (1392) «نظریه مقاومت در روابط بین¬الملل؛ رویکرد ایرانی- اسلامی نفی سبیل و برخورد با سلطه»، مجله سیاست دفاعی، (82)21، صص191-248
5. لیتل، ر. (۱۳۸۳). رژیم¬های بین¬المللی، در جان بیلس و استیو اسمیت: جهانی شدن سیاست: روابط بین¬الملل در عصر نوین، ترجمه ابوالقاسم راه چمنی و همکاران، تهران: موسسه مطالعات فرهنگی ابرار معاصر تهران.
6. مختاری هشی، حسین (1394) «تاثیر تحریم¬های بین¬المللی بر عوامل قدرت ملی؛ با تاکید بر تحریم¬های شورای امنیت سازمان ملل بر علیه جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه ژئوپلیتیک، (2)11، صص134 تا 173.