بررسی نقش مشارکت زیرحوضه های آبخیز در شدت سیل خیزی؛ مطالعه موردی: حوضه آبخیز حصارک

محورهای موضوعی : جغرافیای سیاسی

محمد مهدی حسین زاده ¹ (دانشیار دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی، تهران)
کاظم نصرتی ² (دانشیار دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی، تهران)
سپیده ایمنی ³ (دانشگاه شهید بهشتی)

تاریخ دریافت : 1394/05/31 تاریخ پذیرش : 1394/09/30 تاریخ انتشار : 1394/11/01

کلید واژه: زیرحوضه, HEC- HMS, حوضه آبخیز حصارک, اولویت بندی سیلخیزی,

چکیده مقاله :

یکی از مهمترین اقدامات مورد نظر در پروژه‌های مدیریت سیلاب، بررسی میزان مشارکت زیرحوضه‌های مختلف یک آبخیز در تعیین مؤلفه‌های مختلف سیلاب خروجی از حوضه است. با توجه به نبود ایستگاه‌های هیدرومتری در محل خروجی تمام زیرحوضه‌ها، تحقق هدف مذکور نیازمند شبیه‌سازی فرآیند بارش- رواناب در زیرحوضه‌ها از طریق مدل های هیدرولوژیکی می‌باشد. از این رو برای اجرای برنامه های کنترل سیلاب در بالادست حوضه باید به سهم زیرحوضه ها در سیلاب توجه کرد و آنها را اولویت‌بندی نمود. در این پژوهش، ابتدا برای تعیین مشارکت زیرحوضه‌ها در دبی سیلابی، حوضه حصارک به 3 زیرحوضه تقسیم گردید. سپس با اجرای مدل HEC- HMS، زیرحوضه‌های آبخیز حصارک از نظر سیلخیزی اولویت‌بندی شدند. هدف از این مطالعه برآورد ارتفاع رواناب و سیلاب خروجی در زیرحوضه‌های آبخیز حصارک میباشد. نتایج نشان داد، میزان مشارکت زیرحوضه‌ها در دبی اوج کل حوضه صرفاً به یک عامل بستگی ندارد و اثرات متقابل عوامل تعیین‌کننده سهم مشارکت زیرحوضه‌ها را در سیلخیزی تعیین میکند. با اجرای مدل HEC- HMS مشاهده شد، زیرحوضه تقاطع دو شاخه (S1) کمترین سهم و زیرحوضه چپ دره (S3) بیشترین سهم را در دبی اوج کل حوضه دارا است و در اولویت اول قرار می‌گیرد.

چکیده انگلیسی:

One of the most important measures in flood management project to determine the contribution of different components of flood basinswatersheddetermineoutput of basin. Due tolack of hydrometric stations in all outlets sub - basins, achieving this objective requires simulation of rainfall-runoff process in sub-basins using hydrologic models is. Routing and location of sub catchments influence on outlet flood basin. for performance programs flood control in upstream catchments should evaluate the on basins flood and prioritized them according to share of sub catchments in outlet flood of basins. In this study, first for appointment partnership of sub catchments in flood discharge, Hesarak catchment divided to three sub catchments. sub catchments of Hesarak drainage basin ranked due flooding with performance HEC-HMS model. The aim of this study was to estimate the runoff height and outlet flood in sub catchments of Hesarak basin. Results showed rate of sub catchments in peak flow of the basin dosent only on one factor and intersections between factors that determining share of sub catchments in flooding. With performance HEC-HMS model was observed junction of two branches sub catchment had the lowest share and Chapdareh sub catchment had most share in catchments discharge and placed in first priority.