ارزیابی فعالیت‌های زیستی ضداکسایشی و ضدباکتریایی عصاره متانولی برگ و گل گیاه خرگل بومی شهرستان بافت در راستای کشاورزی پایدار
محورهای موضوعی : فناوری های تولید پایدار
جواد روهینا
1
,
اشرف کریمی نیک
2
*
1 - گروه میکروبیولوژی، واحد کرمان،دانشگاه آزاد اسلامی،کرمان،ایران
2 - دانشیار گروه میکروبیولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان
کلید واژه: خرگل , عصاره متانولی, فعالیت ضداکسایشی, فعالیت ضدباکتریایی, کشاورزی پایدار,
چکیده مقاله :
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی فعالیت‌های ضداکسایشی و ضدباکتریایی، عصاره متانولی برگ و گل گیاه خرگل (Jaubertia aucheri) بومی شهرستان بافت به‌ویژه در راستای توسعه کشاورزی پایدار و کاهش مصرف ترکیبات شیمیایی سنتتیک انجام شد.
مواد و روش‌ها: نمونه‌های گیاه خرگل از منطقه بافت جمع‌آوری و پس از خشک‌سازی، عصاره‌گیری با متانول ۹۰٪ به روش ماسراسیون انجام شد. فعالیت ضدباکتریایی عصاره‌ها بر روی سه گونه باکتری Escherichia coli، Listeria monocytogenes و Staphylococcus aureus به روش انتشار چاهک و تعیین MIC ارزیابی گردید. همچنین، توان ضداکسایشی عصاره‌ها با آزمون DPPH و محاسبه IC₅₀ مورد سنجش قرار گرفت.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد هر دو عصاره برگ و گل خرگل اثر ضدباکتریایی وابسته به دوز دارند، به‌گونه‌ای که در غلظت‌های ۴۰ و ۸۰ mg/mL مهار رشد باکتری‌ها به‌طور قابل توجهی مشاهده شد.. MIC برای E. coli و S. aureus برابر 0.15 mg/mL و برای L. monocytogenes برابر 0.3 mg/mL تعیین شد. در آزمون ضداکسایشی، عصاره برگ با IC₅₀ معادل 36.7 mg/mL و عصاره گل با IC₅₀ برابر 57.6 mg/mL توانستند رادیکال آزاد DPPH را مهار کنند؛ به‌طوری‌که عملکرد عصاره گل در غلظت‌های بالا نزدیک به آنتی‌اکسیدان سنتتیک BHT بود.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که گیاه خرگل دارای ظرفیت قابل توجهی برای تولید فرآورده‌های طبیعی با خواص ضدباکتریایی و ضداکسایشی است. این گیاه می‌تواند به‌عنوان منبعی بالقوه در صنایع دارویی و غذایی و همچنین راهکاری مؤثر در ارتقای کشاورزی پایدار مطرح گردد.
Objective: The present study aimed to investigate the biological activities of methanolic extracts from the leaves and flowers of Jaubertia aucheri, a native plant of Baft County, Iran. The significance of this research lies in identifying natural sources with antioxidant and antibacterial properties, particularly for sustainable agriculture and reducing reliance on synthetic chemicals.
Material and Methods: Fresh plant samples were collected from Baft and dried before extraction using 90% methanol through maceration. The antibacterial activity of the extracts was evaluated against Escherichia coli, Listeria monocytogenes, and Staphylococcus aureus using the well-diffusion method and determination of minimum inhibitory concentration (MIC). Antioxidant potential was assessed by the DPPH radical scavenging assay and IC₅₀ calculation.
Results: Both leaf and flower extracts showed dose-dependent antibacterial effects. At concentrations of 40 and 80 mg/mL, significant inhibition zones were observed against all three tested bacteria. E. coli was the most sensitive, followed by L. monocytogenes, while S. aureus showed the least sensitivity. MIC values were 0.15 mg/mL for E. coli and S. aureus, and 0.3 mg/mL for L. monocytogenes. In the antioxidant assay, the leaf extract exhibited an IC₅₀ of 36.7 mg/mL, while the flower extract showed an IC₅₀ of 57.6 mg/mL. At higher concentrations, the flower extract demonstrated antioxidant activity comparable to the synthetic antioxidant BHT.
Conclusion: The findings indicate that Jaubertia aucheri possesses considerable antibacterial and antioxidant potential. This plant may serve as a promising natural source for developing pharmaceutical and food products and contribute to sustainable agricultural practices.
Alizadeh, M., Kariminik, A., Akbari, A., 2021. Synthesis and Characterization of Chemical Compounds Derived From Benzohydrazide and Evaluation of Their Antibacterial Activities. Avicenna Journal of Clinical Microbiology and Infection, 8(1), 5-10.
Amrollahi, A.R., Forouzeh, M.R., 2020. Identification and introduction of some medicinal plants in Orzuiyeh rangelands, Kerman, Iran.
Fikjvar, E.M., Ebadi, M., Ahmadi, R., Abroon, N., Exploring the Antibacterial Effects of Urtica dioica Leaf Oil Extract against Escherichia coli and Staphylococcus aureus.
Jafari, B. Investigating the antibacterial effect of polar, semi-polar and non-polar fractions of Sarhargol plant extract (Echinacea purpura) on some bacteria causing infection in laboratory conditions. Application of Chemistry in Environment. 12(48): 1-9.
Ghanimi, R., Ouhammou, A., El Atki, Y., Bouchari, M.E.H., Cherkaoui, M., 2022. The antioxidant activities of ethanolic, methanolic, ethyl acetate, and aqueous extracts of the endemic species, Lavandula mairei Humbert (a comparative study between cold and hot extraction). Ethiopian journal of health sciences, 32.(6).
Godlewska, K., Ronga, D., Michalak, I., 2021. Plant extracts-importance in sustainable agriculture. Italian Journal of Agronomy, 16(2), 1851.
Guerrini, A., Burlini, I., Lorenzo, B.H., Grandini, A., Vertuani, S., Tacchini, M., Sacchetti, G., 2020. Antioxidant and antimicrobial extracts obtained from agricultural by-products: Strategies for a sustainable recovery and future perspectives. Food and Bioproducts Processing, 124, 397-407.
Imran, M., Khan, A.S., Khan, M.A., Saeed, M.U., Noor, N., Warsi, M.H., Qadir, A., 2021. Antimicrobial activity of different plants extracts against Staphylococcus aureus and Escherichia coli. Polymers in medicine, 51(2), 69-75.
Kariminik, A., Moradalizadeh, M., Foroughi, M.M., Tebyanian, H., Motaghi, M.M., 2019. Chemical composition and antibacterial activity of the essential oils extracted from 4 medicinal plants (Labiatae) of Kerman, Iran. Journal of Applied Biotechnology Reports, 6(4), 172-179.
Keskin, S.Y., Avcı, A., Kurnia, H.F.F., 2024. Analyses of phytochemical compounds in the flowers and leaves of Spiraea japonica var. fortunei using UV-VIS, FTIR, and LC-MS techniques. Heliyon, 10(3).
Kozłowska, M., Ścibisz, I., Przybył, J.L., Laudy, A.E., Majewska, E., Tarnowska, K., Małajowicz, J., Ziarno, M., 2022. Antioxidant and antibacterial activity of extracts from selected plant material. Applied Sciences, 12(19), 9871.
Martins, D., Nunez, C.V., 2015. Secondary metabolites from Rubiaceae species. Molecules, 20(7), 13422-13495.
Mehrara, M., Pourramezan, M., Asgarpanah, J., Rahimifard, N., Khoshnood, S., Heidary, M., 2017. Comparison the antimicrobial effect of methanolic total extracts and petroleum ether fractions of flowering aerial parts of Glaucium vitellinum Boiss. & Buhse and Gaillonia aucheri Jaub. & Spach. Novelty in Biomedicine, 5(1), 24-29.
Nava-Solis, U., Rodriguez-Canales, M., Hernandez-Hernandez, A.B., Velasco-Melgoza, D.A., Moreno-Guzman, B.P., Rodriguez-Monroy, M.A., Canales-Martinez, M.M., 2022. Antimicrobial activity of the methanolic leaf extract of Prosopis laevigata. Scientific reports, 12(1), 20807.
Obaid, R.F., Kadhim Hindi, N.K., Kadhum, S.A., Jafaar Alwaeli, L.A., Jalil, A.T., 2022. Antibacterial activity, anti-adherence and anti-biofilm activities of plants extracts against Aggregatibacter actinomycetemcomitans: An in vitro study in Hilla City, Iraq. Caspian Journal of Environmental Sciences, 20(2), 367-372.
Stagos, D., 2019. Antioxidant activity of polyphenolic plant extracts. MDPI, pp. 19.
Taj, R., Ali, S., Siddiqui, M.A., Yaqoob, M., Hussain, Z., Tareen, R.B., 2018. Phytochemical Composition, Antioxidant and Antifungal Activities of Jaubertia aucheri Guill. Journal of the Chemical Society of Pakistan, 40(3).
Yan, Y., Li, X., Zhang, C., Lv, L., Gao, B., Li, M., 2021. Research progress on antibacterial activities and mechanisms of natural alkaloids: A review. Antibiotics, 10(3), 318.