بررسی و قیاس منادشناسی لایب نیتس و بسیط الحقیقه ملاصدرا
محورهای موضوعی : کاوش های عقلی"بهمن دیناروند 1 , فرج اله براتی 2
1 - دانشجوی دکترای فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه آزاداسلامی واحداهواز
2 - استادیار فلسفه اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز
کلید واژه: ملاصدرا, بسیط الحقیقه, مناد, لایب نیتس, یک گرایی, جوهر بسیط,
چکیده مقاله :
از جمله مسائل مهم و اساسی فلسفه که طی سده های اخیر مورد بحث قرار گرفته است ، قاعده بسیط الحقیقه و یا حقیقت بسیط و غیر مرکب در میان حکما و فلاسفه شرق و غرب عالم بوده است . این قاعده جایگاه ویژه ای جهت حل سایر مسائل فلسفی و بویژه اثبات توحید یا وحدانیت داشته است .ملاصدرا (صدرالدین شیرازی) معتقدبه قاعده بسیط الحقیقة کلُالاشیاء و لیس بشی ءٍ منها است، به معنای بسیط حقیقی همه اشیا است، در حالی که هیچ‌یک از اشیا نیست؛ یعنی واجد کمالات و جهات وجودی و خیر همه چیز، و فاقد نقایص و حدود و تعیّنات آنهاست وی این قاعده را از غوامض علوم الهی دانسته و درک حقیقت آن را جز برای کسانی که از جانب حق تعالی به سرچشمه علم و حکمت راه می یابند، آسان ندانسته استاز طرف دیگر لایب نیتس از فلاسفه بزرگ غرب نیز با بیان جوهر فرد یا مناد به بررسی و تحلیل و اثبات آن همت گماشته است . لایب نیتس معتقد بود که مناد جوهری است منفرد و بخش ناپذیر و عنصری و دارای خاصیت های متعدد، ولی چون بسیط است اجزایی ندارد. بنابر آنچه در این مقاله آمده است وجود بسیط ، وجود مطلق و نامتناهی به یک معنا هستند و این مطلبی است مشترک بین ملاصدرا و لایب نیتس .
Among the important and basic issues of philosophy that have been discussed during recent centuries, the rule of "Basit al-Haqiqah" or simple and uncompounded truth has been among the sages and philosophers of the East and West of the world.This rule has a special place to solve other philosophical problems and especially to prove monotheism.Mulla Sadra (Sadr al-Din Shirazi) believes in the principle of "Basît al-Haqiqa of all things and licks of something minus" means that all things are truly simple, while none of the things are; That is, it has the perfections and existential aspects and the goodness of everything, and is devoid of their defects, limits, and determinations. It is not easyOn the other hand, Leibniz, one of the great philosophers of the West, has tried to investigate, analyze and prove it with the expression "individual essence" or "manad". Leibniz believed that "herald" is a single, indivisible, elemental substance with many properties, but because it is simple, it has no components.According to what is stated in this article, simple existence, absolute existence, and infinite existence have the same meaning, and this is a common topic between Mulla Sadra and Leibniz.
-ابراهیمی، دینانی، غالمحسین، )2363ش( ، قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسالم ، تهران ،پژوهشگاه
علوم انسانی.
-ارسطو)2361 ش(. ما بعد الطبیعه، رساله دلتا، مترجم: محمد حسن لطفی ، تهران، انتشارات طرح
نو.
-اسپینوزا، باروخ. )2361 ش(، اخالق، ترجمه محسن جهانگیری – تهران –مرکز نشر دانشگاهی
-اسپینوزا، باروخ. )2346(.اخالق، ترجمه محسن جهانگیری، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
-افتخاری سعادی، عبدالحسن، )2331( ، بازخوانی قاعده بسیط الحقیقه در اندیشه مالصدرا ،
برهان و عرفان، شماره هشتم ، ص 26 الی 13 (.
-بریان مگی )2336ش(، فالسفه بزرگ، ترجمه عزت اله فوالدوند ، تهران ، انتشارات خوارزمیایجی، عنصرالدین ، )2621(، شرح المواقف، قم، انتشارات شریف رضی- بی تا .
-تفتازانی، مسعود بن عبداهلل )2371ش(، شرح المقاصد ، به کوشش عبدالرحمن عمیره ، قم –
انتشارات شریف رضی.
-سبزواری، مالهادی )2341ش(، التعلیقات علی الشواهد الربوبیه ، تصحیح و تعلیق سید جاللراسل، برتراند. )2336(.شرح انتقادی فلسفه الیب نیتس، ترجمه ایرج قانونی، تهران:نشر نی
الدین آشتیانی، مشهد، المرکز الجامعی للنشر.
-سبزواری، حاج مالهادی )2333ش( اسرار الحکم، ترجمه کریم فیضی، قم، انتشارات مطبوعات
دینی.
فصلنامة علمی کاوشهای عقلی، مقاله پژوهشی، سال دوم، شمارة اول، فصل بهار ، 0402ص204-290 / 290
-صدرالمتالهین شیرازی، )2331 ش( ، الشواهد الربوبیه، تصحیح سید جالل الدین آشتیانی، تهران،
نشر دانشگاهی .
-صدرالمتالهین شیرازی )2666م(، االسفار االربعه، بیروت، انتشارات داراحیاء التراث العربی.
-صدرالمتالهین شیرازی )2337ش(، مجموعه رسائل فلسفی، قم، دفتر تبلیغات اسالمی.
-فارابی، محمد بن محمد )2337 ش( ، رسائل فلسفی، ج 2 ، مترجم: سعید رحیمیان ، تهران،
انتشارات علمی و فرهنگی.
-کانت، ایمانوئل )2347ش( به بیداری از خواب و گماتیسم، ترجمه میرعبدالحسین نقیب زاده،
تهران، انتشارات آگاه.
-الیب نیتس، گوتفرید و یلهلم فون )2371ش( ، مونادولوژی، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، تهران
انتشارات آموزش انقالب اسالمی.
-الیب نیتس، گوتفرید ویلهلم. )2371 (.منادولوژی، ترجمه یحیی مهدوی، تهران: خوارزمی.
-میر داماد ، محمد باقر )2312ش(، التقدیسات، منتخباتی از آثار فالسفه اسالمی، به کوشش سیدمالصدرا )2341(، اسراالیات، انتشارات انجمن اسالمی حکمت و فلسفه ایران، تهران.
جالل الدین آشتیانی، انستیتو ایران و فرانسه، تهران.
-نوری، مال علی )2371ش(، التعلیقات علی مفاتیح الغیب، مؤسسه تحقیقات فرهنگی.